SGK çalışan emekliye çift sosyal güvenlik destek primi ödetemez
Nereden emekli olursa olsun özel sektöre ait bir işyerinde işçi olarak işe başlayanların ücretlerinde SGDP alınırken, emekli olup vergi mükellefiyeti veya şirket ortaklığı var olanlardan da SGDP olarak emekli aylıklarından yüzde 15 kesilmektedir. Ancak emekli olup da hem vergi mükellefi-şirket ortağı hem de işçi olandan iki kere SGDP alınamaz…
Sayın Ali Tezel, ben 2004 yılı sonu itibariyle özel bir şirketten emekli olarak ayrıldım
ve SSK’dan da emekli işlemlerimi yaparak emekli maaşı almaya başladım. 2005 yılında kurulan bir limited şirkete ortak olarak Bağ-Kur’a Sosyal Güvenlik Destekleme primi ödemeye başladım.
Daha sonra 2006 Mart ayında (Bağkur’a SGD Primi ödemeye devam ederken) bir özel şirkette çalışmaya başladım ve burada da maaşımdan Sosyal Güvenlik Destekleme primi kesilmeye başlandı ve halende çalışmakta olduğum için kesilmeye devam ediyor. Bu arada Kasım 2008 ayından beri de yeni kanun nedeniyle SSK’dan almakta olduğum emekli maaşından da
otomatik olarak SGD Primi kesilmektedir.
Bu durumda benden, hem özel sektörde Mart 2006’dan beri almakta olduğum maaşımdan, hem de SSK’dan aldığım emekli maaşımdan (Bağ-Kur üyeliğim 2005 yılında ortak olduğum şirket nedeniyle devam ettiği için) olmak üzere iki ayrı SGD Primi kesilmekte. Bu arada söz konusu ortak olduğum limited şirket 2007 yılı Kasım ayında tasfiyeye girmiş bulunmakta ve tasfiye halen devam etmektedir.
Aynı anda iki kurum için prim ödenmemesi gerektiğini zannediyorum. Bağ-Kur’a SGD Primi ödemeye devam ederken Mart 2006’da girdiğim işte maaşımdan kesilmeye başlanan ve halende kesilmeye devam eden SGD Primini geri alabilir miyim ve bunun için nereye başvurmam gerekir?
Söz konusu ortağı olduğum Limited Şirketin tasfiyesi tamamlanınca Bağ-Kur’a ödemekte olduğum (halen SSK emekli maaşımdan kesilen) SGD Primi artık kesilemeyeceğine göre, bu tarihten itibaren şu anda çalışmakta olduğum şirketten aldığım maaştan SGD Primi kesilecektir değil mi? Volkan Kara
Volkan bey, daha bu köşeden 13 Haziran 2009 günü “İki temel ilke, tek statüye göre prim ve zorunluluk “ diye başlık atmış ve demiştik ki; “Sosyal güvenlik sisteminin epey ilkesi var ama ikisi çok önemli, bunlardan birincisi zorunluluk ve diğeri de teklik. Zorunluluk ilkesi gereğince belli bir faaliyette bulunanlara zorunlu olarak sigortalı olmak zorundadır. Teklik ilkesi gereğince bir statü gereğince zorunlu sigortalı olanlar, diğer statü gereğince de faaliyette bulunsalar bile bir tek statüye göre prim öderler.”
İşte bu iki ilke nedeniyle normal çalışanlar gibi emekli olanlardan da iki ayrı türden SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) alınamaz.
—Çalışan emeklilerden alınan prim
Bilindiği üzere, 1 Ekim 2008 gününden sonra SGK emekli çalışanlardan iki tür SGDP almaktadır.
***Nereden emekli olursa olsun kendi adına işyeri açıp vergi mükellefi olan, limited şirket ortağı olan veya A.Ş. ortağı ve yönetim kurulu üyesi olanların emekli aylığından yüzde 15 oranında SGDP alınmaktadır. Yüzde 15 oranı 2009 yılı için yüzde 13, 2010 yılı için %14 ve 2011 ve sonrası yıllar için ise yüzde 15 oranında uygulanmaktadır.
***Nereden emekli olursa olsun, özel sektöre ait bir işyerinde işçi olarak işe giren emeklilerin, emekli aylıklarına dokunulmaz ama işyerinden çalışması karşılığı aldığı ücretten yüzde 30 oranında SGDP primi ile yüzde 1 ile yüzde 6,5 arasında kısa vadeli sigorta primi almaktadır.
***5335 sayılı Kanun’un 30 uncu maddesinde sayılan istisnalar ile milletvekilleri hariç olmak üzere nereden emekli olursa olsun, kamuda işe girenlerin ise hem emekli aylığı alıp hem de çalışma hakları yoktur. Ya emekli aylıklarını veyahutta çalışmayı tercih etmek zorundadırlar.
***İki iş yapan emekliden tek SGDP alınmalıdır…
Öte yandan bir emeklinin hem bir işyerinde çalışması hem de kendi adına vergi mükellefi (veya şirket ortağı) olması mümkündür ama bu emekliden,
–İşçi olarak çalışıyorsun işyerinden aldığın ücretten yüzde 31 oranında SGDP isterim,
–Bir de vergi mükellefisin bu nedenle de emekli aylığından yüzde 15 kesinti isterim, demek hakkı SGK’da yoktur.
–Önce başlayan SGDP sigortalılığının kesintiye uğrayıncaya kadar sonra başlayan SGDP uygulamasını devreye sokmaması gerekir.
Zira, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Sigortalılık hallerinin birleşmesi” başlıklı 53 üncü maddesine göre;
“MADDE 53- Sigortalının, 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır.
4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı bildirilemezler.
İsteğe bağlı sigortalı olanların 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamına tabi olacak şekilde çalışmaya başlamaları halinde, bu Kanunun 51. maddesinin üçüncü fıkrası saklı kalmak kaydıyla isteğe bağlı sigortalılık hali sona erer.
Sigortalının, 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık halleri ile 5. maddenin (a) ve (e) bentlerine tâbi sigortalılık hallerinin çakışması halinde, 4. madde kapsamında sigortalı sayılır ve birinci fıkra hükmü uygulanır.
Sigortalının, bu madde hükmüne göre sigortalı sayılması gereken sigortalılık halinden başka bir sigortalılık hali için prim ödemiş olması durumunda, ödenen primler birinci fıkraya göre esas alınan sigortalılık hali için ödenmiş ve esas alınan sigortalılık halinde geçmiş kabul edilir.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilk defa sigortalı sayılanlardan 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tâbi olarak çalışmış olanların yaşlılık aylığı bağlanma taleplerinde, en fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali, hizmet sürelerinin eşit olması ile malullük ve ölüm halleri ile yaş haddinden resen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık hali esas alınır.”.
Sonuç olarak,
2004 yılında SSK’dan emekli olduktan sonra 2005 yılında limited şirketi ortağı olduğunuz için, eski 1479 sayılı Kanun’un ek 20 inci maddesinin yürürlük tarihi olan 30.09.2008 gününe kadar ayda (75 lira) SGDP’yi Bağ-Kur’a ödemeniz gerekmektedir. Öte yandan 01.10.2008 gününden beridir yürürlükte olan 5510 sayılı Kanun gereğince 01.10.2008 gününden itibaren de kendiniz SGDP ödeyemeyeceksiniz, sizin emekli aylığınızdan kesmeye başlayacaklar.
Bunları takiben 2006 yılı Mart ayında işe girdiğiniz şirket ise size ödediği ücretten SGDP kesmemeliydi, sizden (Bağ-Kur’a SGDP ödüyorum diyen) bir bilgilendirme ve (Bağ-Kur SGDP’em bitmeden bir gün önce sizi haberdar ederim diyen) taahhütname almalıydı. Sizin brüt ücretinizden da sadece damga vergisi ile gelir vergisi kesip, SSK primlerini almamalıydı.
Bunun için işvereninize müracaat edin bundan sonra emekli aylığınızdan SGDP kesildiğini gösteren belgeyi verip işyerinden aldığınız ücretten SGDP kesmelerine son vermelerini talep ediniz. Ayrıca, geçmiş aylar için ise her bir ay için iptal Aylık SGDP Bildirgesi doldurup SGK’ya verip, ödedikleriniz hem siz hem işvereniniz SGK’dan geri alabilmelisiniz.
kısa kısa kısa
Murat Fırat-Staj sigortası dediğiniz 01.10.1987’deki çalışmalarınız için SSK’da gün sayısı ve kazanç görünmüyorsa sizin için emeklilik de başlangıç sayılmaz. Bu nedenle ilk çalışma gününüz olan 01.06.1991 başlangıcınız ile 53 yaşında en az 5600 günle emekli olursunuz.
Mesut Aykut-24.04.1955 doğum tarihiniz, 01.04.1978 işe başlama gününüzden sonra 27.12.1984 günü Bağ-Kur’lu olup 29.11.2001 gününe kadar yaklaşık 17 yıl devam etmişsiniz. Bu arada Bağ-Kur döneminiz içinde SSK’ya ödenmiş prim ödeme gün sayılarınız da var. Bağ-Kur’dan sonra da bir müddet SSK ve isteğe bağlı SSK primi ödemişsiniz. Şayet bundan sonra hiç prim ödemezseniz Bağ-Kur’dan 58 yaşında yani 24.04.2013 günü emekli olma hakkı cebinizdedir. Bağ-Kur’dan sonra SSK’ya 1260 gün (3,5 yıl) prim öderseniz o gün SSK’dan emekli olursunuz. Dedikleri gibi 01.10.2008 gününden sonraki isteğe bağlı prim ödemeleri artık SSK’ya değil Bağ-Kur’a sayılıyor.
Süleyman Gülsüm-03.04.1966 doğumunuz, 01.06.1980 işe girişiniz ve 5750 gün prim ödeyip sonrasında 01.06.2000 Bağ-Kur girişiniz ile Bağ-Kur’dan toplamda 9000 günü tamamlamak şartıyla 48 yaşında (03.04.2014 günü) emekli olursunuz. Alacağınız emekli aylığı da yaklaşık 600 liradır. Öte yandan İş Mahkemesi yoluyla Bağ-Kur günlerini istemeyip sadece SSK prim ödeme gün sayılarınız ile 45 yaşında yani 03.04.2011 günü emekli olur ve 700 lira aylık alırsınız.
İlhami Araz-Bursa-Elinizde bulunan sağlık raporu ile ikamet ettiğiniz yerdeki Kaymakamlığa başvurup 2022 sayılı Kanun gereğince aylık talep ediniz. Ayrıca, Fak-Fuk Fon denilen fona da başvurup yardım isteyin.