HİZMET TESPİT DAVALARI (2)

9 Kasım 2018

 

DAVACILAR     ;

1-Sigortalı

2-Sigortalının küçük olması halinde velayet ve vesayet hakkına sahip olanlar

3-Sigortalının ölümü halinde hak sahipleri.

   Hak sahiplerinin tamamının dava açmasına gerek yoktur. Birisi bakımından açılan davada elde edilecek sonuçlardan davacı olmayanlarda yararlanır. Uygulamada tartışılmamakla birlikte davacının mutlaka hazır hak sahibi olması gerekmez, ileride hak sahibi olma hakkı olanlarda davacı olabilir.

   Tespit davasının açılması için ölüm aylığına hak kazanılamayacak olması halinde dahi dava hakkı bulunmaktadır. Zira kazanılacak gün sayısı 1 gün dahi olsa, aylık bağlanamasa bile toptan ödeme isteme bakımından tespit istenebilir. Bir gün dahi olsa toptan ödeme hakkı doğacaktır.

  Ölümde davacılara süre olarak bir imkan daha sağlanmaktadır. Örneğin dava açma süresinin dördün. Yılında ölen sigortalı tespit davası açmamış ise, hak sahiplerine yargı kararları ile  yeni bir 5 yıllık süreye tanınmaktadır. Böyle bir sürenin tanınmaması gerektiğine dair görüşlerde bulunmaktadır.

  Kapıcı gibi hizmetlerde asıl çalışan işçiye zaman zaman yardım eden eşler kendi adına hizmet tespiti isteyemezler, sigortalı tescil hakkı asıl çalışana aittir.

DAVALILAR

1- İşverene dava açılır. (Başlangıç tespit davaları hariç)

    a-Gerçek kişi İşveren ölmüşse mirası reddetse dahi mirasçılara dava yöneltilir.

    b-Şirket ise ve şirket kapanmış, tasfiye edilmiş ise  tespit davası amacı ille dava ile ihya istenir, ihya kararından sonra tasfiye                            yetkililerine ihya edilen şirket adına davayı yöneltir.(Kısaca iki dava olur , tespit davası iş davası iken ihya istemi ticari davadır)

    c- İşyeri birden fazla kez devredilmiş olsa dahi işçi alacaklarından farklı olarak, devreden ve devralan tüm işverenler davalıdır.

    ç- Ortak girişim, adi ortaklık kuran her bir şirkete birlikte dava açılmalıdır.

    d-Gerçek kişi ortaklıklarında bütün ortaklar mecburi davalıdır.

    e-Kapıcılar bina yönetimlerine dava açabilir.

    f-Geçici iş ilişkisinde gönderen ve çalıştıran davalı asıl işverendir.

    g-Asıl ve alt işveren ilişkisinde de  alt işveren işçileri, sigortalıları  asıl ve alt işverene  birlikte dava açabilir.  Sadece alt işverene karşı              dava açılması yeterlidir. Asıl işverene dava açılıp alt işverene dava açılmamış ise alt işveren davaya eklenir.  

2-SGK davalı olur mu?

   a-Başlangıç tespit davaları yalnızca SGK’ya karşı açılabilir. İşverenin davalı gösterilmesine gerek yoktur.

   b- Birden fazla güne ait tespitlerde SGK davalı değildir. İhbar olunandır.

 

3- İŞVEREN VE SGK DIŞI KİMLER ZORUNLU DAVALIDIR

   Hizmetin çekişmeli olduğu hallerde hizmet üzerinde hak iddia edenler de davalı olmalıdır.

   Örneğin adı ve soyadı aynı olan iki kişinin biri adına olan günlerin diğerine hizmet olarak yüklenilmesi halinde yüklenen kişi zorunlu davalıdır.

   Bazen suçtan aranan kişilerin, başkasının kimliği ile çalışmaları halinde hizmet kimlik sahibi adına olmakla birlikte, yıllar sonra takipten kurtulan suçlu bu defa ben çalışmıştım iddiasına yönelebilmektedir.  Bu dava da kimlik sahibine dava açılmalıdır.

4- BAĞKURLULAR

    Sadece SGK’ya karşı dava açılır.

5-YETKİLİ MAHKEME

    Tespit davaları çalışılan işyerinin bulunduğu yani işveren veya işyerinin olduğu yerde açılması gerekirken, başlangıç tespit davaları ayrıca SGK’nın merkezinin bulunduğu Ankara’da da açılabilir.

     Eski içtihatlarda SSK- 4-1a sigortalılarının davacının bulunduğu yerde hizmettespit davası açılabileceğine dair içtihatların kanun değişikliği nedeni ile yeni dönemde uygulanması mümkün değildir.