HİZMET TESPİT DAVALARI (5)
18 Kasım 2018
1- SİGORTALI VE HAK SAHİPLERİ BAKIMINDAN;
-Tespit davasındaki kadar gün ve kazanç sağlanır.
-Başlangıç tespit davasındaki tarihe göre SSK yaşlılık başlangıç tarihi belirlenir
( 18 yaşından önceki tarihte yaş belirlemesine esas alınır, 18 yaştan önceki günlerin 18 yaştan sonra değerlendirilmesine ilişkin bölümü emekli yaşını etkilemez, gün ve kazanca etkindir,506 bakımından etkileri ile 5510’a etkileri bakımından ölüm ve malullük yönünden önceki uygulamada farklılık vardır.)
-BAĞ-KUR luluk tespit süreleri de emekli yaşını öne alır.
-Sigortalı günlerin iptal edilmiş olması nedeni tahsisi bozulan dosyalarda, tespit davası ile kazanılan günlerin yeterli olması halinde, aylık bozulmamış gibi başa dönülür, çıkarılan borçlar iptal edilir.
Tespit davalarının en önemli özellikleri bozulan aylıkların başa dönmesi ve emeklilik tarihini öne çekmek işlevidir denebilir.
-BAĞ-KUR’luların prim borçları, ödenmesi gereken askerlik gibi sürelerin borçları ödenmedikçe, yahut mahkeme aşamasında depo edilmedikçe, aylık başlamaz, mahkemeye depo edilmiş olanlarda mahkemeye depo tarihini takip eden aybaşından başlar. Aksi takdirde borç ödemeden başlar.
-Kurum hatası ile birleşen işlemde (2017 Sosyal Sigorta Yönetmeliğinde tanınan haklara dikkat edilmelidir.)
2- İŞVEREN YÖNÜNDEN;
SSK lıların mahkeme kararı kurumun işveren servislerine intikal ettiğinde; İşverene tespite konu dönemde verilmesi gereken belgeler istenir, bunlar işe giriş bildirgesi, aylık bildirge ve dönem bordroları ile tahakkuk edilecek prim ve gecikme zamlarının ödenmesidir. İlgili belgeleri düzenleyip vermeyen işveren ayrıca belge sunmamaktan İdari Para Cezası uygulanır.
-Mahkemelerin tespit kararının kesinleşmesinden itibaren önceki 10 yıllık sürelerin primlerinin işverenden istenemeyeceğine zamanaşımına uğradığının kabul edildiği mahkeme kararları son 3-4 yıldır yaygınlaşmaya başlamıştır. Ancak aynı hususu idari yargı alanına tabi İPC ler için söylemek güçtür. 10 yıl ve önceki döneme ait İPC ler döneminin asgari ücreti üzerinden olduğundan parasal önemini kaybetmektedir.
– Uygulanacak idari para cezaları bazı cezalar bakımından asgari ücretin 12 si veya 3’ü olarak muhatap gruplarına göre değişmektedir.
-İdari para cezalarının süresinde ödenmesi halinde % 25 lik bir indirim hakkı bulunmakta.
-İşverenin geç bildirimi ile sigortalının tespit istemi çatışabilir. Örneğin işveren geçte olsa bütün bildirgeleri vermiş kurum zamanında verilmedi ve belgeli değil diye işleme almamış, ret kararı üzerine sigortalı ve kurumu hasım tutarak bir dava açmıştır. İşveren bu davasında bildirimlerinin esas alınmasını istemektedir. Davayı kazanıp işlem yaptırabilirse bazı cezaları beşte bir ödeyecektir. Ancak aynı zamanda sigortalı da tespit işlemi istemektedir. Bu noktalarda çatışmanın işleme ilke başlayan veya işlemi ilk kesinleşen esas alınarak sonlandırılması gerekir. Kişisel önerimiz işverenlerin daha önce davranmaları halinde idari para cezalarında büyük bir avantaj elde edebilecekleridir. Bu avantajı yakalayan işverenler ayrıca yine dörtte bir süresinde ödeme avantajı elde eder.
