ALİ TEZEL

HÜKÜMETTEN MİLLİ HÜKÜMETE VEYA MUHALEFET YERİNE TÜM PARTİLERİN İKTİDARI

        Türk siyasi sisteminde seçim dönemlerinde hükümeti kurma görevi önce en çok oy almış partiye verilmekte güven oyu alabilecek çoğunluğu olan partiler güvenoyu endişesi olmadan hükümeti kurabilmekteler. Birinci partinin yeterli çoğunluğu yok veya güvenoyunu alacak kadar milletvekili desteklemiyorsa (azınlık hükümeti) daha az oy alan partilerle koalisyon yaparak hükümet kurabilmektedirler. Güvenoyu alamayan hükümet yerine hükümeti kurma ihtimali olan 2. Partiye görev verilebilmektedir. İster tek parti hükümeti ister çok partili hükümeti olsun diğer partiler mecliste yasama  faaliyetlerine katılmak dışında Yürütme işlemlerine karışamamaktalar. Zira erkler  yasama, yürütme ve yargı olarak bağımsız olarak birbirinden bağımsız üç ayrı kola ayrılmış durumda.

        Seçimlerin olmadığı zamanlarda kurulan hükümetlerde böyle bir ayırım bulunmamaktadır.

       Anayasanın ilgili hükmüne göz atmak gerekirse ;

MADDE 109 – Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlardan kurulur.

Başbakan, Cumhurbaşkanınca, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri arasından atanır.

Bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar arasından başbakanca seçilir ve Cumhurbaşkanınca atanır; gerektiğinde Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanınca görevlerine son verilir.

     

       Görüldüğü anayasada tek bir partinin, en çok oyu olan partinin hükümet kurma zorunluluğu bulunmamaktadır.

       TBMM ‘de temsil edilen bütün partilerin yönetime katılması hatta birlikte bir hükümet kurmaları da mümkündür. Seçmenler oylarının boşa gitmemesini ve partilerinin ülkeyi yönetmesini isterler.  Tek parti tarafından hükümet kurulamayan hallerde TBMM de temsil edilen tüm partilerin Hükümette birlikte görev almaları seçmenler nezdinde bir sonraki seçime kadar yönetim becerilerinin gözlenmesine neden olabileceği böyle bir hükümet daha güvenli ortamları, uzlaşıyı, paylaşma kültürümüzü gelişecek demokrasiye olumlu katkıları olacaktır. Normalde dilimizde yer alan hükümeti Türk veya Türkiye Hükümeti olarak anarken tüm partilerin temsil ettiği hükümet Türk veya Türkiye Milli Hükümeti olarak anılabilecektir.

       Yöntem olarak başarılı olması halinde tek parti ne kadar oy alırsa alsın hükümet kurmasına dair alışkanlıklardan vazgeçilip gerekli Anayasal değişiklikler yapılabilecektir. Bu seçenekte hükümetin kurulmaması gibi bir seçenek asla söz konusu olmadığı gibi erken seçim gibi seçeneklerde az kullanılır hale gelecektir.

       Bu yöntemin denenmemiş olması, demokratik ülkelerde de bizim gibi uygulanan yöntemlerle hükümetlerin oluşması önümüzdeki gerçeği değiştirmez.

      Sözün özü Partileri aldıkları oylara göre sıralarsak hükümeti bu dönem AKP,CHP,MHP ve HDP kurmalıdır.

      Sorun yönetimin nasıl paylaşılacağıdır.

 Şu bir kural olabilir. 1. Parti  21 Bakanlıktan  13 sini tamamı önemli bakanlıklar olmak üzere,

                                     2. Parti 21 Bakanlıktan   4 ünü,

                                     3. Parti 21 Bakanlıktan   2 sini,

                                     4.Parti 21 Bakanlıktan    2  sini,

                Paylaşmak ve anlaşamama halinde 2,3 ve 4. Partiler arasında kura çekmek sureti ile bir sonuca gidilebilir.

                Bu şekilde hiçbir partinin yönetimden kaçması veya diğerini beğenmemesi söz konusu olmayacaktır.

               Sonuçta siyaset kültürümüz değişecek, anamuhalefet, muhalefet kalmayacak, eleştiri yerini hizmet yarışına dönüştürebilecektir.

               Koalisyon yerine milli hükümetlerde hiçbir grup diğer grubu yok edici tavırlara gidemeyecek, seçim yahut yönetim dönemlerinde hizmeti aşan işlemlerle seçmen üzerinde etkili olamayacak, yarış sadece daha çok o olmak partiler sıralamasındaki yerini değiştirebilmek için yarışacaklardır. Zira bütün partiler ve seçilmek isteyenler yaşadıkları topraklarına, vatanlarına,vatandaşlarına diğerinden daha çok hizmet edecekleri ve diğer partilerden daha çok sevdikleri inancı ile siyaset yapmaktadırlar.Belki böyle bir sistemi dengeleyen, birlikte yönetim alışkanlığını işler hale getirecek, olası sorunları doğmadan çözecek, hızlı etkili yönetimi sağlayacak yöntemler aramak gerekecektir.   

Exit mobile version