5510 Sayılı Kanun Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte emekli maaşları ileri de düşük bağlanacak demiştik.
Bununla birlikte;
4-a..İşçi…
4-b..İşveren…
4-c..Kamu Görevlisi…
Emekli aylıklarında hesaplama yönünden fark ortadan kalkmıştır.
İşçi Sigorta Primine Esas Kazanç kavramı, Bağ-Kur ödeyenler de Basamak sistemi, Kamu Görevlilerinde ise Emekli Sandığı iştirakçiliği kalkmış, Sigorta Primine Esas Kazanç kavramı getirilmiştir.
Emekli aylıklarında hesaplama yöntemi ise mağduriyetleri artırmış,600 lira gibi rakamlara gerilemesinden dolayı önce taban aylık 1.000 lira sonrası 1.500 Lira yükselmiştir.
ÇALIŞIRKEN YÜKSEK MAAŞ EMEKLİ OLURKEN DÜŞÜK AYLIK!
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar ile aynı fıkranın (c) bendine göre bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylığı, aşağıdaki hükümlere göre belirlenecek ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutardır. Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, itibarî hizmet süresi ile fiilî hizmet süresi zammı hariç toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın otuz katıdır.
Aylık bağlama oranı, sigortalının malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır. Ancak aylık bağlama oranı % 90’ı geçemez.
Yukarıdaki şekilde hesaplanan aylığın başlangıç tarihinin yılın ilk altı aylık dönemine rastlaması halinde 55 inci maddenin ikinci fıkrasına göre Ocak ödeme dönemi için gelir ve aylıklara uygulanan artış oranı kadar artırılarak, yılın ikinci altı aylık dönemine rastlaması halinde ise öncelikle Ocak ödeme dönemi, daha sonra Temmuz ödeme dönemi için gelir ve aylıklara uygulanan artış oranları kadar artırılarak, sigortalının aylık başlangıç tarihindeki aylığı hesaplanır.
| STATÜ | EMEKLİLİK GÜN | ABO | TABAN SPEK | TABAN GÜNCELLENMİŞ TABAN | TAVAN SPEK | TAVAN GÜNCELLENMİŞ TABAN |
| SSK -4a | 7200 | 40% | 3.577,50 | 2.611,00 | 26.831,40 | 18.093,00 |
| BAĞ-KUR-4b | 9000 | 50% | 3.577,50 | 2.611,00 | 26.831,40 | 18.093,00 |
| KAMU -4c | 9000 | 50% | 3.577,50 | 2.611,00 | 26.831,40 | 18.093,00 |
Tabloyu incelediğinizde %90 ulaşmak için 45 sene çalışmanız gerekir.
Buna göre 18 yaşında çalışma hayatına yada isteğe bağlı prim ödeyen 63 yaşına kadar prim ödeyecek.
Güncellenmiş değerleri dikkate aldığımızda o yılın SPEK oranladığımızda %72 tekabül eder.
Buna göre emekli aylığınız asgariden;
| STATÜ | EMEKLİLİK GÜN | ABO | TABAN GÜNCELLENMİŞ TABAN | Emekli Aylığı |
| SSK -4a | 7200 | 40% | 2.611,00 | 1.044,40 |
| BAĞ-KUR-4b | 9000 | 50% | 2.611,00 | 1.305,50 |
| KAMU -4c | 9000 | 50% | 2.611,00 | 1.305,50 |
Tablo sizi yanıltmasın asgari ücretli güncellenmiş kazanç ile işçi-esnaf 1.500 TL altına düşer,Kamu çalışanlar 1.500 TL altına düşmese de 2.000 TL ve üstünde görülüyor.
Tavandan Prim Ödenmesi Halinde;
| STATÜ | EMEKLİLİK GÜN | ABO | TAVAN GÜNCELLENMİŞ TABAN | Emekli Aylığı |
| SSK -4a | 7200 | 40% | 18.093,00 | 7.237,20 |
| BAĞ-KUR-4b | 9000 | 50% | 18.093,00 | 9.046,50 |
| KAMU -4c | 9000 | 50% | 18.093,00 | 9.046,50 |
Rakamlar buna yakın hesaplama ile 4-a ve 4-b olsa da,Kamu da 26.831,40.-TL Kaç kişinin primi bildiriliyor.
Kariyer mesleklerde çalışanlar hangileri mesleğe başladıkları ilk günden itibaren kamu da 26.831,40.-TL Prim ödemesi vardır.
İlerleyen süreçte General,Vali,Kaymakam,Emniyet Müdürleri,Müfettiş vs en çok bu gruplar düşük emekli aylığından güncellenen kazançlardan dolayı yakınmalar başlayacaktır.
Kamu çalışanları ise alt sınır aylığının altında kalan olmaz.
Hesaplamalar 2021 verileri ile yapılmıştır.
İlerleyen süreçlerde 5510/4-a-b-c süreçlerinde prim ödeyenler GH ve Güncellemelerin güdük kalması,hizmet tespit davaları yargıyı oldukça meşgul edecektir.
13 yıl içinde geldiğimiz bu nokta somut olarak yaşlılık aylıklarında alım gücü düşüklüğü,çalışırken aldıkları maaştan daha az maaş almaları,65 yaşına çıkan emekli olma yaşları,bundan sonra da 4-a ve 4-c çalışma yasaklılığını getirilmiştir.
(*) 45 yıl çalışma hayatında kalanlar,prim matrah tutarları ilerleyen yıllarda emekli aylıklarını belirleyecek,burada en çok 4/a statüsünde çalışanların yaygın asgari ücret ödemesi mağdur ederken,kamu da çalışanların ise günümüzde incelediğimizde 3 asgari ücret tutarını geçmeyen sigorta prim matrahları da 5434 sayılı Kanunla emekli olmuş memurlar karşısında demorilize olmalarına neden olacaktır.
Yüzlerce Bağ-Kur prim ödemeyerek 53’üncü maddeden yararlanarak 4-a emekli olma yoluna girecek,kurumda bunları mercek altına alarak sahte yada fiili çalışma denilerek denetime tabi tutacaktır.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com
05415161962 whatsapp