İlk Torba’dan Korumalı İşyeri Çıktı

14 Şubat 2014

İlk Torba’dan Korumalı İşyeri Çıktı

 

Halen ülkemizde sadece 89 bin engelli işe yerleştirilmiş durumda, Geçen Hafta TBMM’den geçen İlk Torba Yasa’yla ülkemizde var olan 12 milyona yakın engellinin de işe yerleştirilmesi için “Korumalı İşyerleri” meydana getirildi…

 

 

1-Engelli işe al en az 360 lirasını devlet ödesin,

2-Engelli için muhtasar vergi ödeme,

3-Engelli için SGK primi ödeme,

4-Engelli için işsizlik primi ödeme.

 

06.02.2014 günü TBMM’den kabul edilen 6518 sayılı kamuoyunda “Torba Yasa” olarak bilinen “AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN” ile yüzbinlerce özürlünün daha işe girmesi amaçlanıyor.

Özel sektörde 50 veya daha çok çalışanı olan işyerleri en az yüzde 3 oranında engelliyi işe almak zorundalar ve son yıllarda getirilen teşviklerle birlikte özel sektörün işe aldığı engelli sayısı 2013 yılı Aralık ayı rakamları ile 89 bine ulaşmış durumda.

 

***Korumalı işyeri kavramı geldi

Yasaya göre “Korumalı işyeri: İş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engellilere mesleki rehabilitasyon sağlamak ve istihdam oluşturmak amacıyla Devlet tarafından teknik ve mali yönden desteklenen ve çalışma ortamı özel olarak düzenlenen iş yeri…” olarak tarif edilmiş.

 

Korumalı işyeri olabilmek için; Mevzuatta belirtilen sayıdan (yüzde 3 oranında) daha fazla engelli işe alınmalıdır.

 

-Engellinin ücretinin bir kısmı (360 lirası) devletten;

Torba Yasa ile 4857 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“Korumalı işyerlerinde çalışan engellilerin ücretleri

EK MADDE 1- Korumalı işyerlerinde çalıştırılan ve iş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engellilere işverenlerince zamanında ödenmiş olan ücretlerinin;

a) Korumalı işyerlerinde çalışan her engelli için 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince ödenen aylık tutarı kadarı,

(Yani; (4.860) gösterge rakamının memur aylık katsayısı (0,076998),ile çarpımından bulunacak tutarda, 360 lira.)

b) 29/1/2004 tarihli ve 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 2 nci maddesi kapsamındaki illerde kurulmuş bulunan korumalı işyerlerinde çalışan her engelli için ilaveten (a) bendi ile belirlenen tutarın yüzde yirmisi,

(Teşvik bölgesinde ise; 432 lira)

c) Korumalı işyeri statüsü almak için ilgili mevzuatla çalıştırılması zorunlu olan sayıdan daha fazla engelli çalıştıran iş yerlerinde, zorunlu sayının üstünde çalıştırılan her engelli için ilaveten (a) bendi ile belirlenen tutarın yüzde yirmisi,

(Yani 432 lira)

bu ücretlere ilişkin yasal yükümlülüklerin de tam ve zamanında karşılanmış olması kaydıyla, Hazine tarafından işverene ödenir.

 

***SSK primlerinin tamamı devletten

4857 sayılı Kanun’un 30. maddesinin 6. fıkrasında yer alan yüzde elli oranı yüzde 100’e çıkarılmıştır. Böylece kontenjandan fazla engelli çalıştıran özel sektörün SGK’ya ödeyeceği işveren priminin tamamı Hazine tarafından ödenecektir.

 

-Korumalı işyeri engelli için muhtasar gelir vergisi ödemeyecek;

Torba Yasa ile; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.

“14. 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanuna göre kurulan korumalı işyerlerinde istihdam edilen ve iş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engelli çalışanlar için diğer kişi ve kurumlarca karşılanan tutar dâhil yapılan ücret ödemelerinin yıllık brüt tutarının yüzde 100’ü oranında korumalı işyeri indirimi (İndirim, her bir engelli çalışan için azami beş yıl süre ile uygulanır ve yıllık olarak indirilecek tutar, her bir engelli çalışan için asgari ücretin yıllık brüt tutarının yüzde 150’sini aşamaz.). Bu bentte yer alan oranı, engellilik derecelerine göre yüzde 150’ye kadar artırmaya veya tekrar kanuni oranına indirmeye Bakanlar Kurulu; bendin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının görüşünü alarak Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

 

***İşsizlik sigorta primleri de devletten

“Korumalı işyerlerinde çalışan ve iş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engellilerin işsizlik sigortası işveren payı Hazine tarafından karşılanır.”

 

Kısa… Kısa…Kısa…Kısa…Kısa…

 

Tarım ve Ormanda Vahidi Fiyatla çalışan dava ile SSK’lı olur

Ömer Ayaz-Malkara-1989 yılı ve devamında Keşan-Orman İdaresinde çalışmışsınız ve sizi sigortalı yapmamışlar. Kamu kurumu olan Orman idaresinin normal şartlarda sigortalı yapmaması düşünülemez. Büyük ihtimalle sizinle vahidi fiyat üzerinden ağaç kesim-bakım işi yaptırdılar. SGK’da vahidi fiyat ile çalıştırılanların SSK’sını kabul etmez ama konuyu İş Mahkemesinde dava ederseniz SSK’lı olursunuz. Zira, Yargıtay, SSK gibi düşünmüyor, ücret ödeme şekline bakılmaksızın herkes Sigortalı olur diyor. Davayı kazanınca 51 yaşında, dava açmazsanız askerliği ödemek kaydıyla 53 yaşında emekli olursunuz.

 

İşkazası sonrası yüzde 1 bile kayıp olsa maddi-manevi tazminat davası açılır

Temel Kırımcı-22.09.2013 günü geçirdiğiniz iş kazası sonrasında işgücü kayıp oranınız yüzde 10’dan fazla olursa SGK size ömür boyu kaybettiğiniz işgücünü karşılığı olarak gelir bağlar. İşverene karşı ise yüzde 1 bile olsa maddi-manevi tazminat davası açma hakkınız var.

 

Maksut Küsen-Kayseri-18/09/2013 günü 787 günlük sigortası varken vefat eden kişinin geride kalanlarına 113 günlük askerlik borçlanması ile dul-yetim aylığı bağlanması için önce SSK’ya dilekçe verin sonra SSK reddedince iş mahkemesinde dava açın. SGK, 1.10.2008 gününden sonra ölenler için askerlik borçlanmasıyla 900 günü tamamlatmayı kabul etmez ama mahkemeler ediyor.

 

Kamil Oğuzhan-17.02.1969 doğumunuz ve 05.03.1989 girişinizle 51 yaşında emekli olacaksınız. Var olan 5580 gün emekliliğinize yetiyor. Eşiniz hanımefendi, 2011’de ilk kez sigortalı olduğundan devam ettiğiniz 4/B (Bağ-Kur) sigortasında aralıksız 25 yıl (9000 gün) öderseniz 58 yaşında emekli olur. SSK’ya geçerse aralıksız 7200 gün (20 yıl) öderse 58’de emekli olur.

 

 

Bağ-Kur borcu yerine doğum borçlanması yap
Sigortaya giriş tarihim 03/12/1982, çıkış tarihim 07/12/1982’dir. 07/08/1968 doğumluyum. Üç çocuk annesiyim. Çocuklarım 1988, 1991, 1999 doğumlular. 01/04/2008 tarihinde açtığım dükkandan 4 yıl 7 ay 26 gün (1676 gün) Bağ-Kur borcum var. 23/11/2012’den itibaren de sigortalı olarak çalışmaktayım. İlk olarak 3600 günden mi 5000 günden mi emekli olsam? 3600 gün ile 5000 günden emekli aylığı arasında fiyat farkı çok olur mu? 3600 günden emekli olursam Bağ-Kur borcunu mu yoksa çocuk borçlanmasını ödemek mi benim için daha avantajlı olur? Ya da işten çıksam Bağ-Kur borcu ve çocuk borcumu ödesem hemen emekli olabilir miyim? Ya da ne zaman emekli olabilirim? Daha yüksek emekli aylığı için hangi borçlanma bana katkı sağlar? Sevinç Sağban

 

Sayın okurum, verdiğiniz bilgilere göre, 03.12.1982 girişinizle SSK’dan 5000 günü tamamladığınız gün emekli olabileceğiniz gibi 3600 gün ile 58 yaşında (07.08.2026 günü) emekli olursunuz. Bağ-Kur borcunu ödemek yerine çıkacak af ile sildirmek daha iyi olur. Zira, (düşük ücretle prim ödeyenler için) gün sayılarınız 31.12.1999 gününden önce olursa daha yüksek aylık alırsınız. Bu sebeple Bağ-Kur’u ödemek yerine çocuk borçlanın. SSK’daki prim ödeme gün sayılarınızı yazmadığınız için prim gününüz ne zaman doluyor hesaplayamadım.