İş Akdini Fesheden İşçinin Alacaklarında Zamanaşımı Süresi ve İşsizlik Ödeneği
Soru: Üç yıla yakın bir süredir çalışmış olduğum hastaneden üç aydır maaş alamadığım, mesai ücretlerimi alamadığım, eksik yatan SSK primlerimin olması nedeniyle fazlaya ilişkin dava hakkım saklı kalmak kaydıyla tek taraflı olarak haklı nedenle fesih ihtarnamesi çektim. İhtarı çektiğim günün üç gün sonrası üç gün mazeretsiz işe gelmedi şeklinde şahsıma ihtar çektiler. Bu durumda işsizlik sigortasından faydalanabilir miyim? Mahkeme açma süresi beş yıl mıdır? H.A.
Cevap: İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse veya ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa işçi 4857 sayılı Kanunun 24. maddesinin kapsamında iş akdini feshedebilir ve kıdem tazminatını ve varsa diğer alacaklarını talep edebilir. Noter kanalıyla göndermişseniz işverenin sonradan işe gelmedi işlemi uygulaması bir anlam ifade etmez. İş akdinizi haklı nedenle feshettiğinizden kendiniz feshetmişseniz dahi işsizlik ödeneğinde faydalanma hakkınız kaybolmaz. Kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi 10 yıl, varsa yıllık izin fazla mesai gibi alacaklarınız için zamanaşımı süresi ise beş yıldır. İşvereniniz dava açmadan size haklarınız ödemezse de ücret alacaklarınız (Normal çalışma, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri gibi) ile kıdem tazminatı alacağınız için mevduata uygulanan en yüksek faizle nemalandırılmış şekilde ödemek zorunda kalacaktır. Yıllık izin ücreti ve ihbar tazminatı için ise beş yasal faiz olmakla birlikte sizin ihbar tazminatı alacağınız söz konusu olmuyor.
Soru: Bir yakınım 05.06.2013 tarihinde 56 günlük doğum öncesi iznini (05.06.2013-30.07.2013 sekiz hafta) alarak izne ayrıldı. Dün akşam erken doğum gerçekleşti. Bu durumda kalan günleri doğum sonrası süreye eklenir mi? SMMM HASAN Y.
Cevap: Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Keza sizin yakınınızda olduğu üzere şayet kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler de doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır.