İş Güvenliğine Uymayan Çalışan Tazminatsız İşten Çıkartılabilir mi?
Bilindiği gibi, 30 Haziran 2012 tarih ve 28339 sayılı resmi gazetede yayınlanan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 01.01.2013 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş ve yasa ile çalışanların, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili temel sorumlulukları da düzenlenmiştir.
MADDE 19
(1) Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.
(2) Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:
a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek. ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
09.12.2014 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan kamuoyunda ikinci Torba Kanun olarak da adlandırılan İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı iş sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin yukarıda belirtilen düzenlemelere uymayan işçilere işten tazminatsız olarak çıkarılma uygulaması getiriyor.
Söz konusu düzenlemeye göre işçi, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülüklere uymadığı zaman işveren yazılı olarak uyaracak, işçi uyarıya rağmen sorumluluklarını yerine getirmezse işveren haklı olarak işten çıkarabilecek. 4857 sayılı İş Kanunu 25 maddesine göre işçinin haklı olarak işten çıkarılması durumunda işçiye ihbar ve kıdem tazminatı ödenmiyor.
Bu tasarı ile işçilerin aldıkları eğitim doğrultusunda kendilerine sağlanan koruyucu donanımı kullanmaması ve korumaması da işten çıkarma nedeni sayılıyor. Diyelim ki bu eğitimleri aldılar. Üç kuruşluk bareti düşürüp kıran işçinin tazminatsız işten atılmasını iş güvenliği paketi diye sunmak, işverene tazminatsız işçi çıkarma için bahaneler sunmak ne kadar doğru?
Tasarı işçilerin işyerinde sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, bunu işverene bildirmemelerini de ihbarsız ve tazminatsız işten atılma nedeni olarak düzenliyor.
Bu tasarıyı hazırlayanlar sanırım hiç işçi olmamışlar çünkü günümüzde kaç işçi işverene gidip, sağlığımız tehlikede diyebilir? veya işyerinde ciddi tehlike var, haberin olsun diyebilecek durumda sorgulamak lazım.