İŞTEN AYRILMAYAN İŞÇİYE KULLANMADIĞI YILLIK İZİN PARALARI ÖDENMEZ
Okurumuz şu anda çalıştığı işyerinde hak edip kullanmadığı yıllık izinlere ait paranın işverence işten ayrılmamasına rağmen işveren tarafından ödenmesinin yasal olup olmadığını soruyor.
Yıllık izin çalışanlara Anayasal bir hak olarak verilmiştir.
Anayasa da bu konuda düzenlemeye yer verilmiştir.
Çalışma şartları ve dinlenme hakkı
Madde 50 – Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.
Küçükler ve kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar.
Dinlenmek, çalışanların hakkıdır.
Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.
Burada
Ø Dinlenmek çalışanlara hak olarak verilmiştir.
Ø Ücretli yıllık izin hakkına sahiptir.
4857 sayılı Kanuna tabi olanlar için Yıllık izin düzenlemesi yapılmıştır.
Madde 53 başlayarak 60 maddeye kadar geniş bir yelpazede yıllık izin işlenmiştir.
Konuyla ilgili Yıllık izin yönetmeliğine yer verilmiştir.
Konuyla ilgili yaptığımız yazı dizisinde geniş kapsamlı olarak yıllık izinler incelenmiş, böyle bir talebin imkansız olduğundan yer verilmemiştir.
Kanun düzenlemelerinde her işçi yıllık izine hak etmesi halinde bu yıllık izine ait hak ettiği süreyi gelecekteki hizmet yılı içinde kullanacaktır.
Örneğin:
01/01/2012 yılında işyerine giren işçi Mehmet yıllık izin hak ediş süresi 01/01/2013 yılında başlayacaktır.
İşveren yıllık izinleri işçisine kanunlarda gösterilen veya yönetmelikte belirtilen hükümlere göre uygulaması gerekir.
İşçi yıllık için talepte bulunmasa bile işvereni yıllık izin kullandırma yönetmeliğinden kurtaramaz.
Her iki taraf karşılıklı olarak iş akdi süresince, kullanılmayan yıllık izine ait ücretleri birbirlerinden isteyemez.
İzin ücreti kanunda açıkça belirtildiği gibi; iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenmesidir.
Yargıtay kararlarında işçinin çalıştığı sürece kullanmadığı yıllık izinlerini para olarak talep edemeyeceği belirtilmiştir.
Sonuç:
Kanun maddeleri ve yargı kararları doğrultusunda işçi kullanmadığı izin ücretlerini işyerinde çalıştığı sürece işvereninden isteyemez.
Kanuni düzenleme gereği yıllık izin kullanılacak zamanı belirleyen işverenin inisiyatifindedir. İşverenin bu inisiyatifi iyi niyet kuralları çerçevesinde kullanılması gerekir. O halde işçinin anayasal hakkı olan dinlenmesini ,işyerinin gereklerine uygun biçimde ve mümkün olduğunca işçinin talebi çerçevesinde kullandırılması şarttır.
Çalışırken kullanılmayan yada kullandırılmayan yıllık izin ücretleri ödenmez.
Ödenmesi halinde iş akdi feshinde Yargıtay kararları ile avans olarak değerlendirilir.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com