İZİN ALMA ADINA YAKINLARINIZI ÖLDÜRMEYİN İŞ AKDİNİZ HAKLI NEDENLE FESİH OLUR
İnsan Kaynaklarından bazen ilginç maillerde geliyor.Özellikle bazı işyerlerinde çalışanlar işyerlerinde izin alma adına sıkıntı yaşarken bazı akrabalarını hayatta iken onların öldüklerini söylemek suretiyle işvereni yanıltarak mazeret izini aldıkları daha sonra bu işi alışkanlık haline getirenler hakkında yapılan araştırmalarda bu kişilerin ölmediklerini öğrendiklerinde işçinin savunmasını aldıklarını gerekirse o işçinin iş akdini fesih etme zorunda kaldıklarını söylüyorlar.
Genelde kurumsal kimliği olan işyerlerinde bu izinler için izin kağıtları düzenlenirken izin için mazeret kısmına bu vefatlar yazılmış,çalışan tarafından imza altına alınmış ise işçinin bu izin kağıtlarını inkar etmesi de ortadan kalkıyor ,çünkü bu izin kağıtlarında çalıştığı kısım amirinin imzası,onay hanesinde İnsan Kaynakları Müdürlüğünü imzası oluyor.Ayrıca vefat eden yakına ait Ölü Gömme İzin Kağıtı(Defin Ruhsatı) isteniyor.
Bu bağlamda 4857/25.Maddesine bakmamız gerekiyor;
İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı;
Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir.
II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:
e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.
g) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.
Bu fiili öğrendiği taktirde;
DERHAL FESİH HAKKINI KULLANMA SÜRESİ
4857/26 Maddesine göre 25 /II-( e) ve (g) gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, işçinin bu davranışlarda bulunduğunu öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz. Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz.
O halde bu durumda 6 günlük sürede bu işlemi gerçekleştirdiğinizde fesih de haklı olduğunuz ortaya çıkacaktır.
Fakat buna rağmen işverene karşı gerek işe iade davası gerekse,tazminat davaları da açılabiliniyor.
KONUYLA İLGİLİ GÜNCEL YARGITAY KARARI
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi
2009/ 1692-E
2011/ 2159-K
ÖZET:
Davacının, kayınvalidesinin öldüğü gerekçesiyle izin almasına rağmen, ölmediğini öğrendiği halde, bu yeni durumu izindeyken ya da izin dönüşünde işverene bildirmediği, gizlediği, izne ilişkin mazeretinin gerçek olmadığının araştırma sonucu ortaya çıktığı, bu nedenle iş akdinin feshinin haklı nedene dayandığı ve bu nedenle davanın reddi gerekir.
Dava: Davacı, kıdem, ihbar tazminatı alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
1. Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2. Davacı vekili müvekkilinin davalı işyerinde çalışırken ……..yaşayan kayınvalidesinin öldüğüne dair haber aldığını, 5 gün mazeret izni alarak gittiği ………kayınvalidesinin ölmediğini, hastanede müşahade altında olduğunu öğrendiğini, izin dönüşü kayınvalidesi ölmediği için işverence davacının kayınvalidesinin hastalığı nedeniyle 3 gün mazeret izni hakkı bulunduğu dikkate alınmadan, daha hafif disiplin cezalarının uygulanması değerlendirilmeden iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla kıdem ve ihbar tazminatlarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili, ustabaşına telefon eden davacının kayınvalidesinin öldüğünü söyleyerek 5 gün mazeret izni aldığını, izindeyken ya da dönüşünde kayınvalidesinin ölmediği hakkında beyanda bulunmadığını, kendisinden defin ruhsatı istendiğinde durumun ortaya çıktığını, davacının işverene yalan beyanda bulunarak işverenin güvenini kötüye kullandığını, doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışı nedeniyle iş akdinin 4857 sy. 25/2-e ve g maddesi uyarınca haklı nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Yerel mahkemece feshin haksız olduğu kabul edilerek istek konusu alacaklar hüküm altına alınmıştır.
Davacının kayınvalidesinin öldüğü gerekçesiyle izin almasına rağmen, ölmediğini öğrendiği halde bu yeni durumu izindeyken, ya da izin dönüşünde işverene bildirmediği, gizlediği, izne ilişkin mazeretinin gerçek olmadığının araştırma sonucu ortaya çıktığı, bu nedenle iş akdinin feshinin haklı nedene dayandığı ve bu nedenle davanın reddi gerekirken yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 01.02.2011 gününde oybirliği ile karar verildi.
VEDAT İLKİ