Kamu taşaron işçisine kıdem
30 günlük ise kötünün iyisidir
Basında son günlerde Çalışma Bakanlığı’nca taşaron işçilerinin kıdem tazminatı sorunu ile ilgili epey haber çıkmaya başladı. Geçmiş zamanlarda tüm çalışanlar için getirilmek istenen Kıdem Tazminatı FON hesabında bir aylık değil her yıl için 10 veya 15 günlük kıdem vardı. Şimdi ise kamu taşaron işçilerine her yıla bir aylık kıdem fonda toplanacak olması harikadır…
Taşaron işçiler sorununun aslında çok boyutu var. Ana hastalık olan taşaronlaştırma uygulamalarının ortadan kaldırılması en doğrusu ama şimdi hastalığın bazı belirtilerine karşı tedavi yapılmaya çalışılıyor.
***TAŞARONLAŞTIRMA ASIL SORUNDUR
Taşaronlaştırma, iş süreçlerinin parçalara bölünmesi sonrasında her bir parçanın alt işverenlere verilmesidir ve İş Hukuku’nun kanayan yarasıdır. Çünkü, taşaronlaştırma örgütsüzleştirme, düşük ücretle çalıştırma, güvencesiz çalıştırmanın dik alasıdır. Bakın etrafınıza örgütlü olması gereken çalışanlar örgütsüz, örgütsüz olması gereken işverenler örgütlüdür. Ancak, seçim zamanları yaklaştıkça taşaron işçiler hatırlanmaya ve sesleri dinlenmeye başlanır.
***PANSUMAN TEDBİR FON VE İZİN
Mevcut uygulamada yukarda sayılanlardan başka, taşaron işçilerinin kıdem tazminatı sorundur, yıllık izinleri sorundur. Yeni getirilmek istenilen düzenleme ile sadece kıdem ve izin sorunlarına çözüm getirilmek istenmektedir. Getirilmesi düşünülen kıdem tazminatı fon hesabına sadece KAMU taşaronları girecektir. Özel sektör taşaronları girmeyecektir. Bu sebeple bütün taşaron işçilerinin kıdem ve izin sorunlarına çözüm getirmeyecektir.
***UYGULAMA NASIL OLACAK?
Getirilmek istenen sisteme göre işçi ücretinin 12’de 1’i her ay fonda birikecek. Adı, “Bireysel Kıdem Hesabı” olacak ve mesela asgari ücretle çalışan kamu taşaron işçisi için taşaron işveren, FONA her ay her işçisi için 81 lira 55 kuruş ödeyecek. Bir yılda ödenen tutar da brüt asgari ücrete tekabül edecek. Taşaron işveren de sonra bunu faturası mukabilinde devletten alacak. Ayrıca, kamuda çalışan taşaron işçilerinin halen yıllık olan sözleşmeleri de üç yıllık yapılacak ve yıllık izin sorunu da bu şekilde aşılmaya çalışınılacak. Mevcut uygulama da her yıl taşaronu değişen işçi ne eskisinden ne de yenisinden izin ve kıdem alamıyor ama konuyu iş mahkemesine götürdüğünde bütün yılların kıdemi ve izin parasını çalıştığı kamu kurumundan alıyordu. Hükümet şimdi yapacağı değişiklikle taşaron işçisinin mahkemeye gitmeden kıdem tazminatı ile izinini alabilmesine olanak sağlayacak.
***FONDAN PARA İŞÇİYE NASIL ÖDENECEK?
Mevcut tasarıda bu konuda açıklama yok, bilindiği üzere eski tasarı taslaklarında fonda 10 yıl kalmayana, ölmeyene, emekli olmayana parası ödenmiyordu, şimdiki tasarıda bu konu yazmıyor ama her 3 yılda bir parası ödenmeli diye düşünüyorum. Hatta daha da ileri gidersek tıpkı Brezilya örneğinde olduğu gibi bütün işçilere her yılın sonunda 13. maaş adı altında kıdemleri ödenmeli ki kıdem tazminatı tartışmaları son bulsun.
TEBRİKLER AYLİN LÖLE
Gazeteci Dr. Aylin LÖLE, “Sosyal Sorumluluk Okulu” isimli güzel bir eser hazırlamış. Yerel kalkınma, sağlık, eğitim, mikro kredi, sürdürebilirlik, spor, yeşil enerji ve çevre konularında ele almış. Eseri ve emeği için tebrik ediyorum.