Geçici iş göremezlik ödeneği veya rapor parası, aslında 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince geçici iş göremezlik belgesine sahip kişinin çalışmadığı günlere dair işverenden değil Sosyal Güvenlik Kurumundan hak sahibine ödenen ücret olarak öngörülmüş bulunuyor. Ödenekteki maksadın raporlu olarak geçirilen dönemlerde çalışanın gelir kaybının önlenmesi olduğu biliniyor.
Sigortalı olarak bir işyerinde çalışan kişi işyerinde bir kaza geçirmiş veya işiyle alakalı olarak meslek hastalığından ötürü rapor almış ise SGK ‘dan rapor parası alma hakkına sahip. Önemle belirtmemiz gerekir ki hastalık veya herhangi bir rahatsızlığından dolayı rapor alınmış ise, çalışanın rapor tarihinden önce 90 gün SSK primi ödemiş olması şartı ile rapor parası alma hakkı bulunuyor.
Bununla birlikte kadın sigortalılarda doğumdan önceki ilk 8 haftalık, çoğul gebelik halinde ilk 10 haftalık; doğumdan sonraki sürede ise ilk 8 haftalık çalışmadığı her güne geçici iş göremezlik ödeneği ödenebilmesi için;
- Doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,
- İstirahatli olduğu süre içinde iş yerinde çalışmamış olması, (Sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışma durumu hariç)
- Doğum olayının canlı veya ölü olarak gerçekleşmiş olması gerekiyor.
Diğer bir ifadeyle doğum yapan kadının rapor parası almasında da yine 90 günlük prim şartı aranıyor. Fiilen çalışılmadığı halde işveren tarafından sigortalının istirahatli olduğu sürelerde atıfet kabilinden sigortalı adına bildirilen primler doğumdan önceki son bir yıl içindeki 90 gün hesabında dikkate alınmıyor.
Burada bir parantez açarak 4/b (Bağ-Kur) sigortalılarının analıkları halinde, genel sağlık sigortası dâhil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması gerektiğini veya iş kazası ve meslek hastalığı halinde genel sağlık sigortası dâhil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şartıyla yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verildiğini belirtmekle yetinerek rapor parası uygulamada ne şekilde veriliyor inceleyelim.
Rapor Parası Nasıl Alınıyor, Şartları?
Uygulamada Sosyal Güvenlik Kurumu sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğini(rapor ödemesini) alınan raporun 3. gününden itibaren ödemeye başlıyor. 1 veya 2 gün rapor alanlara Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından rapor parası ödenmediğinden iş göremezlik ödeneği uzun süreli raporlar için söz konusu oluyor.
Rapor parası veya Geçici İş Göremezlik Ödeneği alabilmek için gereken raporda herhangi bir teşhisin bulunması şart. Diğer bir ifadeyle teşhis olmayan rapor için iş göremezlik ödeneği alınamıyor.
İş göremezlik ödeneğine esas olacak raporunuzu aldığınız anda ödeneğe hak kazanmış sayılmıyorsunuz. İş göremezlik ödeneği anılan raporunuzun bitim tarihinin üzerinden en az 1 ay geçtikten sonra ödeniyor. Yine raporu veren sağlık hizmeti sunucusunun bildirimi sizin bağlı bulunduğunuz SGK birimine yapması önem arz ediyor.
İş göremezlik Ödeneğinin tutarı rapordaki gün sayısına göre değişiyor. İş göremezliğin başladığı tarihten önceki on iki aydaki son üç ay içinde 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 80. nci maddesine göre hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanması gereken geçici iş göremezlik ödeneğinde alt sınır prime esas kazanç tabanı oluyor. Bugünkü brüt asgari ücret 2.558,40 TL olduğundan; geçici iş göremezlik ödeneğinin gün başına 2.558,40 / 30 = 85,28 TL günlük kazançtan daha düşük hesaplanmaması gerekiyor.