Kısa Çalışma Ödeneği ve Şartları
9 Ağustos 2019
Kısa çalışma, üç ayı geçmemek üzere; iş yerinde uygulanan çalışma süresinin, işyerinin tamamında veya bir bölümünde geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulmasına deniyor.
Kısa çalışma ödeneği ise, genel ekonomik kriz veya zorlayıcı nedenler karşısında zor durumda kalan işverenin, bir süreliğine işlerini düzeltmesi ve daha hafif bir şekilde atlatması maksadıyla kısa çalışmadan yararlanma koşullarını sağlanması halinde yapılan ödeme anlamına geliyor.
Kısa çalışma ödeneği genel ekonomik kriz, bölgesel kriz, sektörel kriz ve zorlayıcı sebeplerin varlığı tespit edilirse ödeniyor.
Genel ekonomik kriz :Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisini ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumları,
Bölgesel kriz :Ulusal veya uluslararası olaylardan dolayı belirli bir il veya bölgede faaliyette bulunan işyerlerinin ekonomik olarak ciddi şekilde etkilenip sarsıldığı durumları,
Sektörel kriz :Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olaylardan doğrudan etkilenen sektörler ve bunlarla bağlantılı diğer sektörlerdeki işyerlerinin ciddi anlamda sarsıldığı durumları ifade ediyor.
Kısa Çalışma Ödeneği Nereden Karşılanıyor?
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre sigortalı sayılan kişileri hizmet akdine tabi olarak çalıştıran işverenin, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması hallerinde bu sürede işçilere İşsizlik Fonundan Kısa Çalışma Ödeneği ödenmesi gerekiyor. Bununla birlikte Kısa çalışma ödeneğinin verilmesi durumunda işveren de bu ödeneğin devamı süresince; İşçilere ücret ödeme yükümlülüğünden, Sigorta primi ödeme yükümlülüğünden ve Gelir vergisi ödeme yükümlülüğünden kurtulmuş oluyor.
Başvuruda Nelere Dikkat Edilmeli?
Tabii işyerinde kısa çalışma yapılmasını talep eden işverenin yaşadığı kriz sebeplerinin işyerine etkilerini ve zorlayıcı sebebin ne olduğunu, işyeri ünvanını,adresini,varsa sendikayı ve işyeri sicil numarasını; ve varsa iddiasını kanıtlayıcı belgeleri Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünün ilgili birimine başvurarak bildirmeli ve eğer İşyerinde toplu iş sözleşmesi varsa sendikaya da yazılı bildirimde bulunması önem taşıyor. Bunların yanı sıra kısa çalışma yaptırılacak işçilere ait bilgileri de kuruma bildirmesi gerekiyor. İşveren tarafından yapılan başvurunun kurum yetkililerince incelemesi yapılıyor ve inceleme sonucu kurum tarafından işverene bildiriliyor.
Diğer bir ifadeyle kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için kurumun kabulünün yanında 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunun 50.maddesine göre çalışma süreleri ve işsiz sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işçilerin işsizlik ödeneğine hak kazanmış olması da şart bulunuyor.
Uygulamada Kısa Çalışma Ödeneği
Kısa çalışma ödeneği, işçinin kendisine, aylık olarak her ayın sonunda ödeniyor. Günlük kısa çalışma ödeneğinin miktarı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 39. maddesine göre sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ı olup kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçemiyor. 2019 yılı için bu rakam aylık 3837 TL olup bu rakamı aşamıyor.
İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için genel sağlık sigortası primleri ödeniyor. Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silâh altına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle kısa çalışma ödeneği kesiliyor.
İşverenin, kısa çalışma uygulaması devam ederken, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu Kuruma varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya ve işçilere altı işgünü önce yazılı olarak bildirmesi zorunlu. Bildirimde belirtilen tarih itibariyle kısa çalışma sona eriyor ama unutmayın geç bildirimlere ilişkin oluşan yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil ediliyor.
