KISMİ SÜRELİ ÇALIŞANLAR GSS PRİMİ ÖDEME ŞAŞKINLIĞINDA
01.01.2012 Tarihinde zorunlu GSS uygulaması hayata geçmeye başlamıştı.30 günden az çalışan Kısmi Süreli Çalışanlar içinde GSS ödeme zorunluluğu da başlamış oldu.
4857 sayılı İş Kanunun ;
İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesidir.(Madde:13)
Yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir.(Madde:14)
5510 sayılı Kanundaki düzenleme
5510 sayılı Kanunun 88.maddesi dördüncü fıkrasında aynen;
“4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olmakla birlikte, 4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile bu Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar için eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur. Bu durumda olan sigortalıların eksik günlerine ilişkin genel sağlık sigortası primleri, 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi veya (g) bendi kapsamında ödenir…”denilmektedir
Açıklamak gerekirse;
1.) İş Kanununun 13.maddesine göre kısmi süreli çalışanlar,
2.)İş Kanununun 14.maddesine göre çağrı üzerine çalışanlar,
3.)Ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışanlar,
eksik günlerine ait GSS primlerini her ay 30 güne tamamlamak zorundadırlar.
GSS primlerini 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi veya (g) bendi kapsamında ödeyeceklerdir.
İŞE GİRİŞ BİLDİRGESİNDE 06 YADA 17 SEÇİLMİŞ İSE GSS BAŞLIYOR
İşe giriş bildirgesi verilirken 4-1(a)’lı sigortalı için Kısmi Süre seçilmiş ise bu durumda GSS başlamış olacaktır.
APHB bu çalışan sigortalının eksik gün nedeni 06 veya 17 seçilmesi ile eksik kalan günlerin GSS primini ödeyeceklerdir.
GELİR TESTİ İLE PRİM TESPİTİ YAPILACAKTIR
4857 sayılı Kanuna tabi kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalı işçiler, eksik günlerine ilişkin genel sağlık sigortası primlerini bu kapsamda ödeyerek her ay için 30 güne tamamlamayı tercih eder ise, öncelikle genel sağlık sigortası primine esas kazancın tespiti gerekecektir.
Kısmi süreli çalışan sigortalı, eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primini 60.maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında ödemek için müracaat eder ise (gelir testi talep eder ise), harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az ise, 5510 sayılı Kanunun 80.maddesi dördüncü fıkrası uyarınca sigorta primine esas aylık kazancı asgari ücret olarak dikkate alınarak genel sağlık sigortası primleri devlet tarafından ödenecektir.
5510 sayılı Kanunun 80.maddesi dördüncü fıkrası uyarınca, 60. maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmak için müracaat etmekle birlikte, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilen aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı;
1)Asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilen kişiler için 82. maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının üçte biri,
2)Asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilen kişiler için 82. maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarı,
3)Asgari ücretin iki katından fazla olduğu tespit edilen kişiler için 82.maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının iki katı,
genel sağlık sigortası primine esas asgari kazanç tutarı olarak esas alınacak ve genel sağlık sigortası primleri sigortalının kendisi tarafından ödenecektir.
Örnek :
(A) A.Ş. Kısmi Süreli olarak çalışan Ahmet bey ayda 20 gün çalışıyor.10 gün kalan eksik günü için GSS testi yapılmasını istiyor.
Yasal asgari ücret olan 940,50 TL. göre maaş alıyor.20 gün karşılığı geliri 627,00 TL.
1) 313,50 – 940,50 TL arasında ise, 940,50/30/3x10x%12 = 12,54 TL,
2) 940,50 – 1.881 TL arasında ise, 940,50/30×10%12 = 37,62 TL,
3) 1.881 TL’den daha fazla ise, 1881/30x10x%12 = 75,24 TL ,
olacaktır.
Yukarıdaki örneğe göre gelir testini tercih edilmemesi halinde 10 gün 75,24 TL. ödeyecektir.
KISMİ SÜRELİ ÇALIŞANLAR EKSİK GÜN PRİMİNİ ÖDEMEZLER İSE SONUCU AĞIR
Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar eksik günlerinin GSS primlerini ödeyerek her ay için 30 güne tamamlamazlar ise;
SGK GSS prim borçları olacak ve bu borçlar 6183 sayılı Kanuna göre takip edilerek icra ile alınacaktır.
60 günden fazla GSS borçlarının bulunması halinde sağlık hizmetleri SGK tarafından karşılanmayacaktır.
2012 Yılının Ocak Ayından itibaren uygulamada olduğundan Kısmi Süreli çalışan bir çok kişi evlerine gelen GSS borç tebligatları ile şaşkınlık yaşıyorlar.
SGK ise ısrarla bu konuda Kanuni bir düzenleme olmadığı için işin üzerine ısrarla gidiyorlar.
Bu da Kısmi Süreli Çalışanları kayıtdışı çalışmaya teşvik ediyor.
Prim gelirlerini artırmak yerine azaltıyor.
Bu konuda mağdur olan çalışanlarda yeni bir düzenleme yapılmasını siyasi iradeden bekliyorlar.
VEDAT İLKİ