Kızlar, çeyiz paranızı 5 yıl boyunca isteme hakkınız var

18 Şubat 2014

Kızlar, çeyiz paranızı 5 yıl boyunca isteme hakkınız var

 

SGK'dan yetim aylığı alırken evlenen kız çocuklarına, SGK'ya başvurmaları halinde resmi adı evlenme ödeneği, halk arasındaki adı çeyiz parası ödenir. Bu hak en geç 5 yıl içinde istenmelidir… Yoksa SGK üstüne yatar…

 

Ali bey, 2 yıl önce gelin oldum. Evlendiğim anda annemden yetim aylığı alan birisiydim. Geçen hafta sizin yazılarınızdan birinde görünce, evlenirken çeyiz parası alma hakkım olduğunu öğrendim. Ancak, evliliğimin üstünden 2 yıl geçmek üzere bana bu parayı verirler mi? İsmi Saklı

 

Uzun yıllar, müfettişlik ve başmüfettişlik- Grup Başkanlığı yaptığım SGK, çok ilginç Kurumlardan birisidir. Yasalarla millete tanınmış hakları hatırlatmaz, üstelik hatırlatmadığı gibi hakkın üzerinden beş yıl geçerse bir de üstüne yatar. Bu sebeple sosyal güvenlik haklarını öğrenmek ve üstüne üstlük bir de SGK'dan TALEP etmek zorunluluğunuz var.

 

Sayın okurum, 5510 sayılı Kanun'un "Evlenme ve cenaze ödeneği" başlıklı 37. maddesine göre;

"MADDE 37- Evlenmeleri nedeniyle 34 üncü maddeye göre bağlanan gelir veya aylıkları kesilmesi gereken eş veya çocukların, evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin bir yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir. Evlenme ödeneği alan hak sahibinin aylığının kesildiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde boşanması halinde, bir yıllık sürenin sonuna kadar gelir veya aylık bağlanmaz.

Evlenme ödeneği verilmesi halinde, diğer hak sahiplerinin aylık veya gelirleri evlenme ödeneği verilen sürenin bitimini takip eden ödeme döneminden itibaren 34 üncü maddeye göre yeniden belirlenir…"

Madde metninden de görüleceği üzere vefat etmiş anne veya babasında yetim aylığı alan kız çocukları evlenirse, kendilerine 24 aylık yetim aylığı kadar çeyiz parası-evlenme ödeneği ödenir. Evlilik 2 yıldan önce son bulursa yeniden bağlanacak yetim aylığı 24 ay dolunca başlar.

 

***İSTEME SÜRESİ BEŞ YILDIR

Yine 5510 sayılı Kanun'un "Zamanaşımı, hakkın düşmesi ve avans" başlıklı 97. maddesine göre;

"MADDE 97- Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, iş kazası, meslek hastalığı ve ölüm hallerinde bağlanması gereken gelir ve aylıkların, hakkın kazanıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde istenmeyen kısmı zamanaşımına uğrar. Bu durumda olanların gelir ve aylıkları, beş yıl geçtikten sonra, yazılı istek tarihini takip eden ay başından itibaren başlar.

Kuruma müracaat etmemenin haklı bir sebebe dayandığını genel hükümlere göre ispat edenler hakkında, yukarıdaki hükümler uygulanmaz.

Kısa vadeli sigorta kollarından ve ölüm sigortasından kazanılan diğer haklar, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşer..".

Yukarıdaki madde gereğince, SGK Başkanlığı, Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhiye-Ankara, adresine, evlenme ödeneği isteğinizi belirten bir dilekçe gönderin, ekine de evlenme cüzdanınızın bir fotokopisini ekleyin. Size en yakın kamu bankasına TC kimlik numaranıza paranız gönderilir.

Bu Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklarını tahakkuk ettirildiği tarihlerden itibaren aralıksız altı ay sonuna kadar tahsil etmeyenlerin gelir ve aylıkları, gelir ve aylık bağlanma şartlarının devam edip etmediğinin tespiti amacıyla durdurulur.

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin alacakları, hakkı doğuran olayın öğrenildiği tarihten itibaren iki yıl içinde istenmezse zamanaşımına uğrar, hakkı doğuran olay tarihinden itibaren ise beş yıl sonunda düşer.

Sigortalılar ile bunların hak sahiplerinin, genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, bu Kanunun uygulanması bakımından hak ettikleri alacaklarının süresi içinde ödenememesi halinde, avans verilmesine Kurum yetkilidir.

Sağlık hizmeti sunucularına, tahakkuk etmiş alacakları faturaların teslim tarihinden itibaren en geç yetmişbeş gün içinde ödenir. İşlemlerin gecikmesi halinde tahakkuk eden tutarın % 75'i ilâ % 90'ı arasındaki tutar, son ödeme tarihini takip eden ilk iş gününde alacaklarından kesilmek üzere avans olarak ödenir.

 

****************

Staj sigortası emekliliğe başlangıç sayılmaz

Kardeşim Cengiz ÖZER, Haydar Paşa Endüstri Meslek Lisesinde öğrenim gördüğü sırada sigortalı olarak özel bir şirkette staj görmeye başlamıştı.1988 yılında sigorta girişi elimizdeki evrakta gözüküyor ama SGK'nın web adresindeki giriş tarihi farklı gözüküyor. Elimizdeki belge ile sigorta giriş tarihini değiştirme imkanımız var mı? Bir de kardeşim obezite rahatsızlığı geçiriyor ve yürümekte zorluk çekiyor. Bunun için rapor alıp malulen emekliliğini isteyebilir mi? Hangi hastaneden, ne şekilde yani sevk kağıdı alarak mı, rapor için başvuru yapabilir?  İsmail Hakkı ÖZER

 

İsmail bey, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu gereğince, çıraklar ve meslek lisesi öğrencilerinin staj sigortasında emeklilik primi olmadığından, sadece hastalık-işkazası primi olduğundan emeklilik için başlangıç sayılmıyor. Aynı sigorta numarası geçerli olmakla birlikte ilk normal çalışma başlangıcı emeklilik için başlangıçtır. Obezite konusuna gelince sadece Obezite malülen veya özürlü emekliliğine yetmez. Obeziteden başka hastalıklar da varsa SGK’ya gidin hastaneye sevk yazısı isteyin.

 

Bağ-Kur’da en kötü basamak 13.dür

Yedi yıldır cevabını bulamadığım sorunuma ve mağduriyetime cevap verebilirseniz, gelip sizi ALNINIZDAN ÖPECEĞİM. Ankara Bahçelievler’de 25 yıldır hayat mücadelesi veren küçük bir esnafım. 2007 yılı eylül ayında Bağ-Kur 13. basamağından 9030 gün üzerinden emekli oldum. Ekim 2005'de 12 olan basamağımı (emekliliğimde daha fazla ücret alabilmek ümidi ile ) talebim üzerine 13. basamağa yükselttim. Bir basamak yükseltmek için o günün şartlarında 115 TL basamak atlama farkı ödeyerek ve aylık primlerimi de 230 TL'den 265 TL'ye çıkmak kaydı ile 2 yıl daha prim ödeyerek 21.09.2007 emekli oldum. Sorum: Yedi yıldır yazmadığım, başvurmadığım kurum kalmadı. Neden 12. basamak emsal emekli arkadaşlarımdan, 13. basamak emeklisi olarak DAHA AZ MAAŞ ALDIĞIMIN CEVABINI bulamadım. Türkiye cumhuriyetinde bana bir örnek gösterebilir misiniz ki : Kademesi, baremi, derecesi arttıkça maaşının geriye düştüğü bir kurum emeklisi var mıdır? Sizden kısa, öz ve net ne yapmam gerektiği konusunda yanıt beklemekteyim.

Diyebilirsiniz ki;

1-) Sistem böyle yapılacak bir şey yok.

2-) Üstüne soğuk bir su iç.

3-) Haklısın fakat yapacak bir şey yok.

4-) Sorunun T.B.M.Meclisi’nde ele alınması ve yasa ile düzeltilmesi gerekir.

5-) Haklısın sorununu mahkeme ile çözebilirsin.

6-) Mağduriyetini gündeme taşıyabilir Meclise öneri olarak sunabilirim. ERCAN YELDAN

 

Sayın Yeldan, bahsettiğiniz konuyla ilgili çok sayıda yazımı gazeteden veya web sayfalarından görebilirsiniz. (http://www.haberturk.com/yazarlar/ali-tezel-1016/223411-bag-kur-emeklileri-icin-13-en-ugursuz-basamak). (http://www.alitezel.com/index.php?sid=yazi&id=3290 )

Sebebi de kısa adı SDÖ olan sosyal destek ödemesidir. 2003 yılında Akp hükümeti tüm Bağ-Kur emeklilerine seyyanen SDÖ adında zam yaptı. Bu zam, 1 ile 12. basamak arasında olanlara 150 lira, 13 ile 24 arasında olanlara 75 lira idi. 2003 yılından beridir de gelen aylık zamları ile aralarındaki fark giderek büyüdü. Bu sebeple 12. basamaktan emekli olanlar, 13. basamaktan emekli olanlardan fazla aylık alırlar. Siz bu köşeler neden var sanıyorsunuz, vatandaşı devletin ve SGK’nın yanıltmalarından kurtarmak ve vatandaş odaklı cevap vermek için var. Sorunun tek çözüm yeri de siyaset yani TBMM’dir. Yasal düzenleme çıkmadan sorununuzun çözülme şansı da yok.