Madenlerde 2 asgari ücrete uyan var mı
Madenlerde özellikle de kömür madenlerindeki işkazaları çığ gibi artıyor. Son olarak Konya'daki olayda deniyor ki madenlerde çalışanların aylık ücreti 2 asgari ücrete çıkınca, maden sahibi servis ve öğle yemeğini kaldırdı. Haftalık çalışma 36 saate çıkınca da yemekler yer altında yediriliyor…Ancak, 6552 ile gelen 36 saat işi daha başlamadı ki Ocak ayında yürürlüğe girecek…
6552 sayılı kamuoyunda Torba Yasa diye bilinen, "İŞ KANUNU İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI İLE BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA DAİR KANUN"un 9. maddesi ile sadece kömür madencileri için ücret en az 2 asgari ücret olacak dendi ve yasanın bu maddesi yayımı tarihinde yürürlüğe girdi. Ancak, uyan var mı?
"MADDE 9- 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 9- Bu Kanunun 2 nci maddesinde sayılan 4. Grup madenlerden “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi uyarınca belirlenen asgari ücretin iki katından az olamaz.”"
Ancak, görüyoruz ki bırakın 2 asgari ücreti asgari ücret kadar bile ödeme yapılmamış. Yani, yasalara uymayan işverenler var karşımızda.
Öte yandan, sayın Başbakan bir konuşmasında, işverenlere yasalara uyun diye ricada bulunuyor çağrı yapıyor. Devlet denilen aygıt yasalara uymayana gerekli yaptırımı yerine getirmekle olur. Ricada bulunmakla çağrıda bulunmakla olmaz.
***HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESİ 36 SAATE 2015'DE DÜŞECEK
Yine aynı Kanun'un 7. maddesi ile de günlük çalışma süresi TÜM YERALTI maden işlerinde 36 saate düşürüldü ama bu maddenin yürürlük tarihi 1.1.2015 günüdür yani daha yürürlüğe girmedi.
"MADDE 7- 4857 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Yer altı maden işlerinde çalışan işçiler için yer altındaki çalışma süresi; haftada en çok otuz altı saat olup günlük altı saatten fazla olamaz. ”
***YERALTINDA YEMEK YEDİRMEK DE YASAK
4857 sayılı İş Kanunu'nun 66. maddesine göre;
"Madde 66 – Aşağıdaki süreler işçinin günlük çalışma sürelerinden sayılır:
a) Madenlerde, taşocaklarında yahut her ne şekilde olursa olsun yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde işçilerin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler."
çalışma süresinden sayılır ayrıca, öğlen yemek yeme süresi ise çalışma süresinden sayılmaz ve işçinin yemek yeme hakkını madende kullanılması da yasal ve doğru değildir.
***MADENCİLERİN ÖĞLE YEMEK ARASI YARIM SAATE DÜŞTÜ
4857'nin 68. maddesine göre öğle arası yemek tatili günlük çalışma saatinin 6 saate düşürülmesi ile bir saatten yarım saate düştü. Bu konuda mutlaka yasal düzenleme yapılıp tekrar bir saate çıkarılması gerekir.
"Madde 68 – Günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle işçilere;
a) Dört saat veya daha kısa süreli işlerde onbeş dakika,
b) Dört saatten fazla ve yedibuçuk saate kadar (yedibuçuk saat dahil) süreli işlerde yarım saat,
c) Yedibuçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat,
Ara dinlenmesi verilir.
Bu dinlenme süreleri en az olup aralıksız verilir.
Ancak bu süreler, iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak sözleşmeler ile aralı olarak kullandırılabilir."