Malulen emeklilik ile Özürlü emeklilik şartları arasındaki farklar…
Malüllük emekliliği ile özürlü emekliliği gerek emekliliz zamanı ve gerekse de şartlar bakımından farklıdır. Mesela malülen emekli emekli olduğu statüde SGDP'li çalışamaz ama özürlü emeklisi SGDP'Li çalışabilir…
Malullük, çalışma veya meslekte kazanma gücünün kısmen veya tamamen yitirilmesi nedeniyle sürekli bir gelir kaybına yol açan fizyolojik bir risk olarak tanımlanabilir.
Kimlerin malul sayılacağı 506 sayılı kanunda belirtilmiştir.
Madde 53- (Değişik : 29.07.2003 – 4958 / 33 md. Y.T. 06.08.2003)
A) 1-a) Kurum hastanelerince düzenlenecek usulüne uygun sağlık kurulu raporları ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az 2/3’ ünü yitirdiği,
b) 34 üncü madde gereğince yapılan tedavi sonunda Kurum sağlık tesisleri sağlık kurullarınca düzenlenecek usulüne uygun rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az 2/3’ ünü yitirdiği,
c) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını yitirdiği,
Kurumca tespit edilen sigortalı malullük sigortası bakımından malul sayılır.
2- Meslek hastalığı sonucu, meslekte kazanma gücü azalma oranının tespiti Kurumun meslek hastalıkları hastanelerince yapılır.
B) Bu Kanun kapsamında ilk defa çalışmaya başladıkları tarihte mevcut hastalık ve arızası bulunanlar bu hastalık veya arızasının malul sayılmayı gerektirecek düzeyde olmadığını Kurum veya Kurum dışındaki hastanelerden işe girmeden önce alınmış, usulüne uygun sağlık raporu ve dayanağı tıbbi belgelerle kanıtlamakla yükümlüdürler. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte, malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızalarının bulunduğu önceden veya sonradan tespit edilen sigortalılar bu hastalık veya arızaları nedeni ile malullük sigortası yardımlarından yararlanamazlar.
Madde 54-(Değişik: 06/03/1981-2422/4 md.)
Sigortalının, malullük aylığından yararlanabilmesi için :
a) 53 üncü maddeye göre malul sayılması,
b) Toplam olarak 1800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması şarttır.
Özürlü Emekliliği ise;
Emekli olmak için normalde üç şart vardır. Bunlar, prim ödeme süresi, sigortalılık süresi ve yaştır. Ancak, kişi özürlü ise emekli olmak için aranan üç şarttan yaş şartı aranmadığı gibi prim ödeme gün sayısı ile sigortalılık süreleri de daha da basitleştirilmiştir. Sadece özürlü emekliliğinde sigortalılık şartı vardır.
|
Rapor oranı ve derecesi |
|||
|
Sigortalılık Başlangıcı |
I. Derece |
II. Derece |
III. Derece |
|
05.08.1991 ve daha önce |
15 yıl- 3600 gün |
15 yıl- 3600 gün |
15 yıl- 3600 gün |
|
06.08.1991-05.08.1994 arasında |
15 yıl- 3600 gün |
15 yıl, 8 ay-3680 gün |
16 yıl, 3760 gün |
|
06.08.1994-05.08.1997 arasında |
15 yıl- 3600 gün |
16 yıl, 4 ay-3760 gün |
17 yıl, 3920 gün |
|
06.08.1997-05.08.2000 arasında |
15 yıl- 3600 gün |
17 yıl, 3840 gün |
18 yıl, 4080 gün |
|
06.08.2000-05.08.2003 arasında |
15 yıl- 3600 gün |
17 yıl, 8 ay-3920 |
19 yıl, 4240 gün |
|
05.08.2003-30.09.2008 arasında |
15 yıl- 3600 gün |
18 yıl-4000 gün |
20 yıl-4400 gün |
01.10.2008 gününden sonra işe girmiş SSK’lılarda;
|
İşe Başlama Tarihi |
Çalışma Gücünde Kayıp Oranı |
||
|
%60 ve daha çok olanlar |
%50 – %59 arası olanlar |
%40 – %49 arası olanlar |
|
|
01.10.2008 – 31.12.2008 |
15 yıl, 3 bin 700 gün |
16 yıl, 3 bin 700 gün |
18 yıl, 4 bin 100 gün |
|
01.01.2009 – 31.12.2009 |
15 yıl, 3 bin 800 gün |
16 yıl, 3 bin 800 gün |
18 yıl, 4 bin 200 gün |
|
01.01.2010 – 31.12.2010 |
15 yıl, 3 bin 900 gün |
16 yıl, 3 bin 900 gün |
18 yıl, 4 bin 300 gün |
|
01.01.2011 – 31.12.2011 |
15 yıl, 3 bin 960 gün |
16 yıl, 4 bin gün |
18 yıl, 4 bin 400 gün |
|
01.01.2012 – 31.12.2012 |
15 yıl, 3 bin 960 gün |
16 yıl, 4 bin 100 gün |
18 yıl, 4 bin 500 gün |
|
01.01.2013 – 31.12.2013 |
15 yıl, 3 bin 960 gün |
16 yıl, 4 bin 200 gün |
18 yıl, 4 bin 600 gün |
|
01.01.2014 – 31.12.2014 |
15 yıl, 3 bin 960 gün |
16 yıl, 4 bin 300 gün |
18 yıl, 4 bin 680 gün |
|
01.01.2015’den sonra |
15 yıl, 3 bin 960 gün |
16 yıl, 4 bin 320 gün |
18 yıl, 4 bin 680 gün |
Bağ-Kur’lu özürlüler de artık erken emekli olabiliyor
Bağ-Kur (4/B) sigortalılarından özürlü-engelli olduğu için SSK’lılar gibi erken emekli olamayanlara da artık 5510 sayılı Kanun ile ilk defa erken emeklilik hakkı getirildi. Uygulamaya göre, ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce malul (%60 ve fazlası) olduğu için malullük aylığı bağlanmayanlar, çalışma gücü kaybı yüzde 40 ila yüzde 59 arasında olanlar 1 Ekim 2008 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunmaları durumunda aşağıdaki şartlarda 4/b sigortalılığı kapsamına konulan özürlü emekliliğinden aşağıdaki tablodaki şartlarla yararlanabilecekler.
|
Bağ-Kur’lular Çalışma Gücünde Kayıp Oranı |
||
|
%60 ve daha çok olanlar |
%50 – %59 arası olanlar |
%40-%49 arası olanlar |
|
15 yıl, 3 bin 960 gün |
16 yıl, 4 bin 320 gün |
18 yıl, 4 bin 680 gün |
Ayrıca, malülen emekliler emekli olduktan sonra emekli oldukları statüde SGDP ödeyerek çalışamaz ama özürlü emeklileri tıpkı normal emekliler gibi SGDP ödeyerek çalışabilir bu sebeple malüllük aylığı yerine dileyen bu sebeple özürlü aylığını tercih etmesi daha doğru olur.