Kıdem Tazminatı Sorularınıza…
1-İşyeri Başka Yere Taşınırsa İşçi İşten Çıkabilir mi?
Ali bey, işyerimiz başka bir ilçeye şirket taşınıyor ve işverenimiz herkese servis ile götürüp getireceğini söylüyor. Bu durumda gelmek istemeyen işçiler için tazminat durumu ne olur? Yani bunun için herhangi bir kilometre vs. gibi kriteri var mıdır? J. Kurt
Halen çalıştığınız işyeri bir başka adrese taşınırsa işçinin yeni işyerine gitmek zorunda olup olmadığı konusunda mevzuatta açık bir hüküm olmamakla birlikte Yargıtay’ın yerleşmiş görüşleri buna çözüm getirmiştir.
İşçi ile işveren arasında yazılı bir hizmet akdi ve Toplu İş Sözleşmesinde (TİS) özel bir hüküm yoksa yani, “çalışan (işçi) Türkiye sınırları (yurtdışı da dahil edilebilir) içinde nakledildiği her yerde çalışır” gibi bir ibarenin olmaması (aranızda yazılı bir akit yoksa, bu yönde muvafakatiniz olmadığı kabul edilmelidir) şartıyla;
-İşyeri, Büyükşehir Belediyesi olan yerler için Büyükşehir belediye sınırları diğer yerlerde ise ilçe belediye sınırları dışında bir adrese taşınıyorsa, çalışan yeni adresteki işyerine gitmek zorunda değildir.
-Gitmek zorunda olmayan işçi yeni adrese giderse, çalışmaya devam edebilir.
-Tercihine göre bu kere 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24 üncü maddesi gereğince, hizmet akdinin esaslı unsurlarında (işyeri adresinde) esaslı değişiklik oldu diyerek yeni adrese gitmeyebilir.
-Bu sebeple gitmediği için de şartları oluşmuşsa yani son işveren emrinde en az bir yıldan fazla kıdemi var ise 1475 Sayılı Kanun’un 14 üncü maddesi gereğince de kıdem tazminatına hak kazanırlar konuyla ilgili örnek Yargıtay kararları da aşağıdaki gibidir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 30.03.1987 tarih ve 1987/3075 Sayılı Kararına göre,”Büyükşehir Belediye hudutları içindeki işyeri nakli, iş şartlarında esaslı değişiklik sayılmaz ve bu nedenle iş akdini fesheden işçiye kıdem tazminatı ödenmez” denmektedir. Ters yorumla gidersek Büyükşehir belediye sınırları dışına yapılan işyeri nakli halinde işçiler iş akitlerini haklı nedenle sona erdirip kıdem tazminatına hak kazanırlar.
-Aynı dairenin, 15.11.1988 tarih ve 1988/8034 Esas Sayılı başka bir kararında ise,” Toplu İş sözleşmesinde şehirlerarası nakle rıza göstermeyen işçinin hizmet akdinin ihbar ve kıdem tazminatı ödenmek suretiyle feshedilebileceği hükmü yer almaktadır. Buna göre nakle rıza göstermeyen işçiye ihbar ve kıdem tazminatı ödenmesi gerekir” denmektedir.
-Aynı dairenin, 21.06.1990 tarih ve 1990/7006 Esas sayılı kararında da, “İşçinin işverenin bir işyerinden diğerine nakledilmesi, iş şartlarında esaslı tarzda yapılan bir değişiklik olup, işçinin hizmet akdini bildirimsiz olarak feshedilmesine imkan verir. Bu durumda işçiye sadece kıdem tazminatı ödenir.” denilmektedir.
2-Emekliye Kıdem Tazminatı
Ali bey, 14.01.1998 tarihinden itibaren aynı iş yerinde çalışmaktayım. 02.02.2006 yılında emekliliğime hak kazanıyorum. İş yerimden emeklilik nedeniyle ayrılırken tazminat alma hakkım var mı? Aynı iş yerinde emekli olduktan sonra çalışırsam ne yapmalıyım? Mustafa Kılıç
Sayın okurum, SSK’dan emekliliğe (yaşlılık aylığına) hak kazanmanız nedeniyle işyerinden ayrıldığınızda 1475 Sayılı Kanun’un 14 üncü maddesi gereğince son çalıştığınız sürenin her bir yılı için 30 günlük brüt ücretiniz kadar kıdem tazminatı alma hakkınız var. Bir tam yıldan artan süreler için ise kısmi olarak tazminat hesaplanır. Bu arada unutmayın SSK’ya emeklilik (yaşlılık aylığı) için dilekçe verdiğiniz ayı takip eden aybaşından itibaren SSK EMEKLİSİ sayılıyorsunuz ve siz isterseniz takip eden aybaşından itibaren emekli statüsü ile ister aynı işyerinde isterseniz başka bir işyerinde çalışabilirsiniz. Bu çalışmanıza karşılık çalıştığınız işyerinden alacağınız ücretin %30 u oranında (%7,5 ücretinizden kesilecek, %22,5 işveren katkı sağlayacak) SSK’ya sosyal güvenlik destek primi ödenecektir. Emekli olarak çalıştığınız süre içinde ilerde şartları oluşursa aynı normal işçiler gibi kıdem tazminatı alma hakkınız var. Zira, 4857 İş Kanunu çalışanları emekli veya değil diyerek ayırmamıştır.