Rusya’ya Emekli İşçi Götür Prim Ödemekten Kurtul…
Başlığa bakıp sadece Rusya’mı diye sormayın, başlık kısa olsun diye Rusya dedim. Sadece Rusya değil Türkiye ile sosyal güvenlik anlaşması olmayan her ülkeye götüreceğiniz işçiler için geçerli bir uygulama. Mesela, Kazakistan, Ukrayna, Şili, Somali vs.
Sadece 2005 yılı içinde yurtdışında Türk Müteahhitlerce üstlenilen inşaat ve taahhüt işlerinin hacminin 10 milyar dolara ulaştığı basın-yayın organlarında haber konusu bile yapılmıştır prim ödememenin katkısı epey büyük olacaktır.
Aramızda sosyal güvenlik anlaşması yapılmamış ülkelerden iş alan müteahhitler bu işleri yapması için Türk işçileri götürebiliyorlar ve işçi pasaportu alabilmek için İş-Kur örnek bir sözleşme ile sosyal güvenliklerinin (SSK’larının) sağlanıp sağlanmadığını kontrol ediyor.
Yurtdışına götüreceğiniz işçilerin sosyal güvenliklerini teminin çeşitli yolları var ve bunlardan en önemlisi SSK ile Topluluk Sigortası Sözleşmesi imzalamaktır.
Bu sözleşme ile SSK’nın yaşlılık, malüllük, ölüm, hastalık, iş kazası, meslek hastalığı ve analık olarak sayılabilecek yedi sigorta kolundan sadece üçünü kapsayan “Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Topluluk Sigortası Tip Sözleşmesi” imzalanmaktadır. Yani götürdüğünüz işçilerin sadece emeklilik için gereken prim ödeme gün sayısını artırmış oluyorsunuz.
Bu işçiler için ödeyeceğiniz prim oranı sigorta primi alt sınırı ile üst sınırı arasındaki kazanç (488.70 YTL ile 3176,55 YTL) üzerinden hesap edilmek üzere da %25 olup %11 ini işçiden kesip, %14 siz ilave ediyorsunuz.
Topluluk Sözleşmesi uzun vadeli sigorta kolları olan yaşlılık-malüllük-ölüm sigortaları için uygulandığından 506 Sayılı Kanun’un 3 ve 63 üncü maddeleri gereğince yaşlılık aylığı alanlar için uygulanamaz. Çünkü, SSK, Bağ-Kur, T.C. Emekli Sandığı’ndan veya özel banka ve borsaların emeklilik sandıklarına emekli olup da hizmet akdi ile işçi olarak çalışanlar için normalde SSK’ya sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenir ama SGDP sadece iş kazası-meslek hastalığı içindir. Topluluk sigortasında da iş kazası-meslek hastalığı sigortası olmadığından, yurtdışına götüreceğiniz emekliler için SSK’ya prim ödemek zorunda değilsiniz.
SSK’dan Borcu Yoktur Yazısına Kolaylık
Kamu İhale Kanununa göre ihaleye girebilmek-alabilmek için SSK’dan “borcu yoktur” yazısı almaları gerekiyor. Bir süre öncesine kadar ihaleye katılmak için ön şart olan bu belge yapılan değişikliklerle, SSK prim borcu olmadığına dair yazılı taahhütname vererek ihaleye girmesine imkan tanınmıştır. İhaleyi kazanan işveren ise, daha sonra ihale günü için “borcu yoktur” yazısı alıp ihale makamına verebilme imkanına kavuşmuştur. Ancak, aradan bir müddet geçtikten sonra eski tarih için alınacak borcu yoktur yazısında ufak-tefek borçlar nedeniyle sorunlar yaşanmaya başlanması üzerine SSK 16-351 Ek Sayılı Genelgeyi yayınlanmıştır.
Bu Genelge gereğince,
“İhale tarihi itibariyle Türkiye genelinde kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olup olmadığına ilişkin borcu yoktur yazısı talep eden işveren ve aracıların, yapılan araştırma sonucunda, ihale tarihi itibariyle Kurumumuza toplam sigorta primine esas aylık kazanç alt sınırına kadar (488.70 YTL) borçlarının olması ve söz konusu borcun ödenmesi kaydıyla, bu durumdaki işveren ve aracılara ihale tarihi itibariyle ‘borcu yoktur’ yazısı verilecektir. “
Bu arada SSK işverenlerin internet üzerinden “borcu yoktur” yazısı almalarına imkan verecek program hazırlıklarını son aşamaya getirmiş durumda ve “borcu yoktur” yazısı için ortaya çıkan problemler bu sayede yaşanmayacak, işverenler internet üzerinden Kurumun sitesine girerek borçlarının olup olmadığına dair bilgiyi öğrenebilecekler. Hatta alacakları çıktıyı ihale makamına bile verebilecekler. Bu sayede, hem işveren cüz’i borçlardan dolayı mağdur olmayacak, hem de sigorta müdürlüğüne giderek yazışmalar ile zaman kaybetmeyecek. Kurumun da iş yükü azalmış olacak.
Kısa…Kısa…Kısa…Kısa…
Serkan Bakırcı-İşveren ile siz anlaştıktan sonra işverene ait her işyerinde işe devam edebilirsiniz. İşveren aynı (gerçek veya tüzel )kişi olması halinde haklarınız kesintiye uğramadan devam eder. Ancak, lokavta giden işyeri tüzel kişi (ltd. veya A.Ş. gibi) gideceğiniz işyeri bu şirketin ortaklarından birine ait ise farklı işverenler olacağından eski işyerindeki haklarınız sona erer.
Murat Ördek- Kardeşinizin yaptığı iş uzmanlık gerektirmeyen bir iş ise 15 aydır her ay yenilenen süreli iş sözleşmeleri ile çalışması kanunen kabul edilemez. 15 kez her ay yenilenen iş sözleşmesi kanuna karşı hile demektir. Bu durumda kıdem tazminatı alma durumu şartları oluştuğunda ortaya çıkabileceği gibi iş akdi mahkemelerce süresiz iş akdi olarak kabul edilebilir.