Sağlık Yardımı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
22 Nisan 2019
Bilindiği gibi, ülkemizde sağlık yardımı zorunlu genel sağlık sigortası ile sağlanıyor. 1.1.2012 tarihinden bu yana hayatımızda yerini alan zorunlu sağlık sigortası nedir ve kimler ne koşullarda yararlanır gibi hepimizin bir şekilde hayatına dokunan bu önemli sorular, haliyle üzerinde durmamızı gerektiriyor.
Öncelikle emekli aylığı alan, dul ve yetim aylığı alan, işsizlik ödeneği alan kimseler genel sağlık sigortası kapsamında olup sağlık hizmetinden otomatikman faydalanırlar. Bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler olan eş ya da çocuklar da bu hakka sahip bulunuyorlar. Yani, sigortalı çalışan, kendi nam ve hesabına çalışan, devlet memuru olan, isteğe bağlı sigortalı olan, SGK’dan aylık ve gelir alan, 65 yaş aylığı alan, şeref aylığı alan, stajyer avukatlar, işsizlik ve kısa çalışma ödeneği alan herkes genel sağlık sigortası kapsamında bulunuyor.
Burada genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişinin tanımını da ortaya koymak gerekiyor. Kişiler kendileri isteğe bağlı da dahil olmak üzere sigortalı değillerse bağımlı sigortalı sayılıyorlar ve Genel sağlık sigortasından yararlanabiliyorlar.
Kapsam dışı olarak adlandırılan banka sandıkları mensupları, hükümlü ve tutuklular, yurt dışından sağlık hizmeti alma hakkı olanlar dışında Türkiye’de ikamet eden herkes aslında genel sağlık sigortası kapsamında bulunuyor.
Bu kişilerin yanı sıra, herhangi bir kapsamda olmayan ya da sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında olmayan yani işsiz, SGK’da gelir ya da aylık almayan ya da bakmakla yükümlü olunan kişi konumunda olmayan kişiler de genel sağlık sigortası kapsamında olup bu kişiler SGK’ca otomatik olarak sistem üzerinden bulunup genel sağlık sigortalısı olarak tescil ediliyorlar.
30 Gün Şartı
Aldığı aylık veya bakmakla yükümlü olan kişi konumunda olmak gibi nedenlerden dolayı hemen öncesinde GSS hakkı var iken sigortalı çalışmaya başlayanlar hariç sigortalılar ilk kez sigortalılığa başladıktan itibaren 30 gün geçmedikçe sağlık sigortasından yararlanamıyorlar. Bu 30 gün sayısını kesen süreler ise;
*Askerlikte geçen süreler
*Hükümlülükle sonuçlanmamış tutuklulukta geçen süreler
*İş kazası , meslek hastalığı , hastalık ve analık sigortalarından geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalının iş göremediği süreler,
*Sigortalının greve katılması veya işverenin lokavt yapması süreleridir.
Tüm bunların dışında; kişi işten ayrılmışsa ayrıldığı tarihten itibaren GSS yükümlüsü olmaz ve 10 gün süreyle genel sağlık sigortalısı olarak sağlık hizmetinden yararlanır.
Şayet, bu kişinin son bir yıl içinde geriye dönük 90 gün prim ödemesi bulunuyorsa bu defa bu 10 gün sürenin yanı sıra 90 gün süre daha yani toplamda 100 gün süresince GSS kapsamında sağlık sigortasından yararlanma hakkı mevcut.
Eğer son bir yıl içinde geriye dönük 90 gün prim ödeme gün sayısı yoksa sigortalılığın sona erdiği tarihten 10 gün sonra bu kapsamda genel sağlık sigortasından yararlanma hakları sona ermiş bulunuyor. Bu durumda güncel olarak aylık 76,75 TL tutarında olan GSS prim borcu yükümlüsü oluyorlar.
Bağ-Kur lu Yönünden Genel Sağlık Sigortası
Yine, Bağ-Kur 4-b sigortalılarının da hastaneye başvurduğu tarih itibariyle 30 gün prim gün sayıları olması gerekiyor. Bununla birlikte bu kimselerin 60 günden fazla prim borcunun olmaması şartı da aranıyor. Tabi 18 yaşından küçük veya tıbbi desteğe muhtaç çocukları bakmakla yükümlü olanın, 60 günden fazla prim borcu olan Genel sağlık sigortalısı olsa bile bunların da sağlık hizmetinden yararlandıklarını vurgulayalım.
Ölüm halinde Sağlık Yardımı
Bir başka husus da ölüm halinde sağlık hizmeti yardımının nasıl etkilendiği olacaktır.
Zorunlu sigortalılardan 4a, 4b ve 4c liler öldüklerinde bakmakla yükümlü oldukları kimseler 10 gün süreyle genel sağlık sigortası kapsamında olup sağlık hizmetinden faydalanıyorlar.
Eğer ölüm tarihinden geriye doğru 1 sene içinde en az 90 gün prim ödeme gün sayıları varsa da 10 günün yanında 90 gün daha sağlık sigortasından faydalanıyorlar. Ölüm zamanında genel sağlık sigortalısının 60 günden fazla prim borcu olması halinde bakmakla yükümlü olduğu kişiler için de sağlık yardımı hakkı sona ermiş bulunuyor.
Tutukluluk ve Hükümlülük hallerinde Sağlık Yardımı
Tutuklu veya hükümlü olanlarda ise tutukluluk ve hükümlülük tarihi itibariyle genel sağlık sigortalılığı bitiyor. Ancak tutuklu veya hükümlünün isteğe bağlı sigortalılığı devam ediyorsa sağlık hizmetinden yararlanmaya devam ediyorlar. Ayrıca 4 c sigortalısı olanlar yani memurlar, gözalına alınsalar, tutuklansalar veya görevden uzaklaştırılsalar da bakmakla yükümlü olduğu kişiler dahil olmak üzere sağlık hizmetinden yararlandırılırlar.
Kısmi Süreli Çalışanlar ve GSS
4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışanların, Ek-9 dediğimiz ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından ayda çalışma günü 10 gün ve daha fazla olanlar, “7- Puantaj” eksik gün seçeneği ile bildirilenler eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlamaları da zorunlu bulunuyor.
Ama aynı zamanda bu kişiler yani part time çalışanlar, Ek-9 dediğimiz ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla çalışanlar, “7- Puantaj” eksik gün seçeneği ile bildirilenler eğer başka bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde iseler bu GSS ödeme zorunluluğundan muaf bulunuyorlar.
