SGK BORÇ YAPILANDIRMA GENELGESİ YAZI DİZİSİ (4)

31 Mart 2011

İsteğe Bağlı 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine tabi sigortalılar hakkında  yapılacak işlemler:

506 sayılı Kanunun isteğe bağlı sigortalılık hükümlerinin düzenlendiği 85 inci maddesi 5510 sayılı Kanunun 106 ncı maddesi ile 1/10/2008 tarihi itibariyle yürürlükten kalkmış olup, söz konusu tarihten sonra isteğe bağlı sigortaya prim ödeyen sigortalılar 5510 sayılı Kanunun 52 nci maddesi gereğince 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi
sigortalı sayılmışlardır.

Bu kapsamdaki sigortalıların 1/10/2008-2010/Kasım ayı isteğe bağlı sigorta prim borçları (b) bendi kapsamında yapılandırılacaktır. Bu sigortalıların, 506 sayılı Kanunun mülga 85 inci maddesine göre isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenlerin 1/10/2008 tarihinden önceki süreleri 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılık sayıldığından 6111 sayılı Kanunla bu durumda olan sigortalıların; 1/5/2003 ile 30/9/2008 tarihleri arasında isteğe bağlı sigortalılığı devam edenlerden sigortalılığı 1/5/2003 tarihinden sonra sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmaya başlama, sigortalılığın istekle sona erdirilmesi ya da cari ay primlerinin ard arda üç ay ödenmemesi nedeniyle sona erenlerin 30/9/2008 tarihine kadar ödenebilir nitelikte olan hizmet süreleri 6111 sayılı Kanunun 12 nci maddesine göre yapılandırılacaktır

6111 sayılı Kanunun 32 nci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “(b) bendi” ibaresi 1/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere “(a) bendi” şeklinde değiştirilmiş olduğundan 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (g) bendi kapsamında ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinden isteğe bağlı sigortaya müracaat edenlerin 1/10/2008 tarihinden sonraki süreleri 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalılık sayıldığından, bu durumdaki sigortalıların 1/10/2008-2010/Kasım (dahil) tarihleri arasında ait olduğu aydan itibaren 12 aylık süre içinde ödenme imkanı ortadan kalkmış süreler dışındaki isteğe bağlı sigortalılık süreleri 6111 sayılı Kanuna göre yapılandırılacaktır.

Topluluk Sigortası 506 Sayılı Kanunun Mülga 86 ncı Maddesine Tabi Olan Avukat ve Noterler Hakkında Yapılacak İşlemler :

506 sayılı Kanunun topluluk sigortası hükümlerinin düzenlendiği 86 ncı maddesi 5510 sayılı Kanunun 106 ncı maddesi ile 1/10/2008 tarihi itibariyle yürürlükten kalkmış, 5510 sayılı Kanunun geçici 6 ncı maddesi gereğince 506 sayılı Kanunun mülga 86 ncı maddesi kapsamında sigortalılığı devam eden avukat ve noterlerden ticari kazanç veya serbest meslek
kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefiyeti devam edenler ise 1/10/2008 tarihi itibariyle 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalı sayılmışlardır.

Söz konusu hüküm gereğince 506 sayılı Kanunun mülga 86 ncı maddesine göre topluluk sigortası kapsamında sigortalı olan avukat ve noterlerin 1/10/2008 tarihinden sonra 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki prim borçları (b) bendi kapsamında yapılandırılacaktır.

1/10/2008 tarihinden önceki sürelere ait malullük, yaşlılık ve ölüm, hastalık ve analık ile iş kazası ve meslek hastalığı topluluk sigortası sözleşmelerinden kaynaklanan prim borçlarının tamamı ise 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi kapsamında yapılandırılacaktır.

2925 Sayılı Kanuna Tabi Sigortalılar Hakkında Yapılacak İşlemler :
2925 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin (a) bendi gereğince primlerini gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ait olduğu yılı takip eden yılın şubat ayı sonuna kadar ödemeyenlerin sigortalılıkları o yılın 1 Ocak gününden itibaren sona erdiğinden, tarım sigortalılığı bu şekilde sona erenlerin ilgili yıl primi tahsil edilmekte, söz konusu hüküm gereğince tarım sigortalılığı yönünden bir yıldan fazla prim borcu bulunanların sigortalılığının devam etmesine imkân bulunmamaktadır.

2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalılarının 1/10/2008 tarihinden önce tarım sigortası primlerinin bazı ay ya da yıllarda eksik ödenmesi ya da ödenmemesi halinde tarım sigortasının devamına ilişkin işlemler 10/9/2008 tarihli ve 2008/81 sayılı Genelge, 1/10/2008 tarihinden sonra bazı ayların eksik ödenmesi ya da ödenmemesi halinde yapılacak işlemler ise 6/8/2010 tarihli ve 2010/93 sayılı Genelge gereğince yapılmaktadır.

2925 sayılı Kanuna tabi sigortalıların 6111 sayılı Kanunun 12 nci maddesine göre borçlarının yapılandırılmasında aşağıdaki şekilde işlem yapılacaktır.

1984-30/9/2008 tarihleri arasında yapılandırmaya girecek süreler;

– 1984 tarihinden 1/10/2008 tarihine kadar bazı aylarda primlerin eksik ödendiğinin ya da hiç ödenmediğinin tespit edilmesi halinde, prim ödemesi bulunan aylara ilişkin süreler hizmet olarak kabul edilecek, primleri eksik ödenen veya hiç ödenmemiş aylara ilişkin süreler tahsil edilebildiğinden,

– 2925 sayılı Kanuna tabi olarak sigortalı bulundukları sürede yıllar itibariyle primlerini düzenli olarak ödemekte iken ard arda olmayan (birbirini izlemeyen) yıl/yıllarda primini ödememiş bulunan sigortalıların ödenmeyen yıl/yıllara ilişkin sigorta primleri tahsil edilebildiğinden,

– Tarım sigortalılığı devam etmekte iken primi ödenmeyen yılların birden fazla ve birbirini izleyen (ard arda) yıllardan oluşması durumunda, ödemesi bulunmayan ilk yılın sigorta primi tahsil edilmekte, sonra gelen yıl/yılların primleri tahsil edilmeyip yeni bir istek ve tecil belgesi alınmadan izleyen yıllardaki primi ödenmiş süreler hizmet olarak değerlendirildiğinden, bu süreler yapılandırma kapsamına alınacaktır.

1/10/2008-2010/Kasım (dahil) tarihleri arasında yapılandırmaya girecek süreler;

– 6/8/2010 tarihli ve 2010/93 sayılı Genelge ile 2008 yılından itibaren bir takvim yılına ilişkin primlerinden takip eden yılın şubat ayı sonuna kadar ödenmemiş olanların primlerine ilişkin borç aslı toplamının; aynı takvim yılının ikinci altı aylık süresi için 16 yaşından büyük işçiler için belirlenmiş olan asgari ücret dikkate alınarak tahakkuk eden bir aylık prim tutarı
ile birinci altı aylık süresi için 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücret dikkate alınarak tahakkuk eden bir aylık prim tutarı farkının 6 aylık süre ile çarpımı sonucunda bulunan tutara kadar (dahil) olması halinde tarım sigortalılıkları sonlandırılmamaktadır. Bir takvim yılı içindeki tarım sigortası prim borcu bu şekilde hesaplanan tutardan fazla olanların
ise takip eden yıllar için tarım sigortası primini ödemeye devam edilmiş olması halinde, prim borçları Kurumca bir defaya mahsus gönderilecek bir ay süreli tebligat üzerine ödemeleri halinde, sigortalılıkları devam ettirilmektedir. Bu durumda,

– 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalıların 2008 ve 2009 yılları için yılın ilk altı ayı ile ikinci altı ayı arasındaki asgari ücretin farkının 6 aylık tutarından az olan borçları,

– 2010 yılı Aralık ayını ödeyenler için 2010 yılı Kasım ayına kadar olan prim borçları, yapılandırma kapsamında değerlendirilecektir.

Sigortalılık Süresi Durdurulanların Başvuruları Üzerine Yapılacak İşlemler:

6111 sayılı Kanunun 16 ncı maddesinde, “(1) Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan mülga 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ve mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre tescilleri yapıldığı halde prim borçları nedeniyle ilgili kanunları uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmuş ve bu sigortalılık süreleri bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ihya edilmemiş olanların kendileri veya hak sahipleri, bu sigortalılık sürelerinin ihyası amacıyla 5510 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesinin ikinci fıkrasına istinaden bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar yapacakları yazılı müracaatlarında, durdurulan bu sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarının, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilerek bu Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasına göre hesaplanmasını talep edebilirler. Bu şekilde hesaplanan prim
borç tutarının tamamı bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen beşinci ayın sonuna kadar ödendiği takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Bu maddede belirtilen süre içinde hesaplanan borç tutarının tamamının ödenmemesi halinde ihya işlemi geçerli sayılmaz ve bu madde kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin bu madde kapsamı haricinde başkaca prim borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilir.” hükmü yer almaktadır.

Bilindiği üzere, 5510 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesine istinaden hazırlanan ve 14/1/2009 tarihli ve 27110 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5510 sayılı Kanun Gereğince Kendi Adına ve Bağımsız Çalışanlardan 5 yılı Aşan Süreye ilişkin Prim Borcu Bulunanlar için yapılacak işlemler Hakkında Tebliğ uyarınca, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre tescilleri yapıldığı halde 30/4/2008 tarihi itibarıyla beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunan sigortalılarla bunların hak sahiplerinin, bu sürelere ilişkin prim borçlarını en geç 3/8/2009 tarihine kadar ödememeleri halinde, bu sürelerin sigortalılık süresinden sayılmayacağı öngörülmüştür.

6111 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile getirilen düzenleme sonucunda, sigortalılık süresi durdurulmuş olanların bu sürelere ilişkin prim borçlarını, anılan Kanunun 12 nci maddesine göre hesaplanacak tutarla birlikte en geç 1/8/2011 tarihine kadar ödemeleri halinde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir. Bu bağlamda, beş yılı aşan prim borçları nedeniyle, sigortalılık süresi durdurulanların kapsama giren borçlarının yeniden yapılandırılması amacıyla yapacakları başvuru sırasında, durdurulmuş sigortalılık sürelerine ilişkin prim borçlarının yeniden yapılandırılması hususunda talepte bulunmaları gerekmektedir. 2008/Mayıs ila 2010/Kasım aylarına ilişkin borçlar için ayrı talep alınarak ödeme planı verilecek,

– Ödenmek istenildiği yönünde beyanda bulunulmaması halinde ise, yalnızca 2008/Mayıs ila 2010/Kasım aylarına ilişkin borçlar için ödeme planı verilecektir. Sigortalının, durdurulan sigortalılık sürelerine ilişkin borçları ve 2008/Mayıs ila 2010/Kasım aylarına ilişkin borçlarının her ikisinin de yeniden yapılandırılmış olması halinde,

– Durdurulan sigortalılık süresinden kaynaklanan borçların, en geç 1/8/2011 tarihine kadar,

– 2008/Mayıs ila 2010/Kasım aylarına ilişkin borçların ise peşin ödeme talebinde bulunulmuş ise en geç 30/6/2011 tarihine kadar, taksitle ödeme talebinde bulunulmuş ise talep edilen taksit süresi içinde,ödenmesi gerekmektedir.

5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olmakla birlikte, prim borçları nedeniyle sigortalılık süreleri durdurulmuş, ancak 6111 sayılı Kanuna istinaden yapılan başvuru nedeniyle durdurulan sigortalılık süresi ihya edilmiş borçluların durdurulan sigortalılık süresine ilişkin 6111 sayılı Kanuna göre ödenmesi gereken tutarın tamamını anılan Kanunda öngörülen süre içinde ödememeleri halinde, ihya işlemi geçerli sayılmayacaktır.

Bu durumda, durdurulan sigortalılık süreleri için yapılmış olan ödemeler, varsa bu süreler dışındaki prim borçlarına mahsup edilecek, yoksa ayrıca bir faiz hesaplanmaksızın ilgililere iade edilecektir.

Not:5 yılı aşan Bağ-Kur Sigortalılığı nedeniyle sigortalılığı durdurulanların en son bulundukları basamak sayısı 7 ve üzerinde ise yapılandırmaya başvurmaksızın Geçici 17.Madde ile ihya işlemi yapmaları daha avantajlıdır.

VEDAT İLKİ