Sigortalılık çakışmalarında geçerli statü yasal düzenlemelerin ışığında olarak tarih dilimine ve sigortalılık türüne göre belirleniyor.
Geçerli statünün sonradan belirlenmesi veya fark edilmesi emeklilikte gecikmelere neden oluyor. O nedenle de hak kayıplarına yol açtığından zamanında önem vererek ön almakta yarar bulunuyor.
4/10/2000-1/10/2008 tarihleri arasında 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara tabi geçen hizmetlerin çakışması
2000-2008 yılları arasında 1479 sayılı (Esnaf Bağkur) kanun kapsamında ve aynı zamanda 2926 sayılı (Tarım Bağkur) kanunu kapsamında sigortalı olunması durumunda bunlardan önce başlayan kesintiye uğramadıkça diğer koldan sigortalı kapsamına alınmaması gerekiyor.
1/10/2008 tarihinden önce 1479 sayılı Kanunun 79 uncu maddesine göre isteğe bağlı sigortalı olup, 1/10/2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortalılığının başlatıldığı tarihten önceki bir süreye ait 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2), (3) ve (4) numaralı alt bentlerine tabi devam eden çalışmaları bulunduğu tespit edilenlerin isteğe bağlı sigortalılıklarının 1/10/2008 tarihi itibariyle sona erdirilmesi, 1/10/2008 tarihi itibariyle Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2), (3) ve (4) numaralı alt bentlerine tabi sigortalılıklarının başlatılması gerekiyor.
1/10/2008 tarihinden önce 2108 sayılı Kanuna göre köy veya mahalle muhtarlığına seçilmesi nedeniyle 1479 sayılı Kanuna göre muhtar sigortalılığı devam edenlerin 1/10/2008 tarihinden sonra muhtar sigortalılığın başladığı tarihten önceki bir süreye ait Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentlerine tabi çalışması devam edenlerden muhtarlık görevi nedeniyle 1/10/2008 tarihinden sonra da sigortalıkları devam edenlerin muhtar sigortalılıkları devam ettiği sürece Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentleri kapsamına yani Esnaf Bağkurluluğu kapsamına alınmamaları gerekiyor.
1/10/2008 tarihinden önce 1479 sayılı Kanunun mülga 79 uncu maddesine göre isteğe bağlı sigortalılığı devam ederken 1/10/2008 tarihinden sonra 28/3/2004 tarihinde muhtar seçildikleri tespit edilenlerin isteğe bağlı sigortalılıklarının 30/9/2008 tarihi itibariyle sona erdirilmesi, muhtar sigortalılıklarının 1/10/2008 tarihi itibariyle başlatılması icap ediyor.
1 Ekim 2008 – 1 Mart 2011 arasındaki Hizmet Çakışmaları
2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle yürürlüğe giren Kanunun 53 üncü maddesinin birinci fıkrası ile sigortalının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılacağı,
Ancak bu 4A sigortalılığının ortağı olduğu bir şirketten bildirilmiş olmaması,
Bu şarta uyan sigortalının Kanunun hem 4/a ve hem de 4/b sigortalılığına tabi çalışmasının bulunması halinde, önce başlayan sigortalılığın esas alınması gerekiyor.
Bir kişinin aynı gün hem SSK’lı hem Esnaf Bağkurlu ve hem de Tarım Bağkurlu olma halinin aynı gün başlaması halinde ise öncelikle 4/a sigortalısı sayılması, bu sona erince 4/b sigortalısı sayılması, bu da sona erince de tarımsal nitelikli 4/b sigortalısı sayılması gerekiyor.
1 Mart 2011’den Sonraki Hizmet Çakışmaları
5510 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi ile 1/3/2011 tarihinden itibaren sigortalıların 4/a (SSK) 4/b (Bağkur) ve 4/c sigortalılık statülerin ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde çalışmaları halinde öncelikle (c) bendi kapsamında, 4/a ve 4/b sigortalılıklarına tabi biçimde ve aynı anda çalışması halinde ise 4/a sigortalılığı kapsamındaki sigortalılığı geçerli sayılması gerekiyor. 4/b sigortalılığı kapsamındaki sigortalılığın 4/a sigortalılığına tabi çalışmanın başladığı tarihten bir gün önce sona erdirilmesi gerekiyor.
Şevket TEZEL
Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:21/1
Hasanpaşa-Kadıköy/İSTANBUL
Tel: 216-5506009
Faks: 216-5506007
Gsm: 551-1008282