SİGORTALININ PRİM GÜNLERİ NELERDEN OLUŞUR
PRİM ÖDEME GÜN SAYISI
5510 sayılı Kanun malüllük, yaşlılık ve ölüm aylıklarına hak kazanmada belli bir prim ödeme gün sayısını koşul olarak aramaktadır. Prim ödeme gün sayısı; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak geçen sürelere ait gün sayısını ifade eder.
Sigortalıların günlük kazançlarının hesabında esas tutulan gün sayıları, aynı zamanda bunların prim ödeme gün sayılarını gösterir. Primlerin hesabına esas tutulan günlük kazanç sigortalının bir ay içinde prime esas tutulan kazancının otuzda biridir. Uygulamada tam çalışılan veya prim ödenen aylardaki prim ödeme gün sayısı, ayın 28, 29, 31 gün olmasına bakılmaksızın 30 gün alınmaktadır. Sigortalının prim ödeme gün sayılarını;
Zorunlu sigorta gün sayısı,
İsteğe bağlı sigorta gün sayısı,
Borçlanma gün sayısı,
İhya edilen hizmetlere ait gün sayısı,
Birleştirilen hizmetlere ait gün sayısı,
Devir sandıklarına tabi geçen hizmetlere ait gün sayısı,
Maden yeraltında geçen hizmetlerin ¼’ü,
Fiili hizmet süresi zamları,
Malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların çalışmalarının ¼’ ü,
oluşturmaktadır.
ÖLÜM SİGORTASI
Sigortalının ölümü ile geride kalan hak sahibi durumundaki eş ve çocuklarla ana ve babasının uğradığı gelir kayıplarının giderilmesini amaçlayan sigorta kolu, ölüm sigortasıdır. 5510 sayılı Kanunda ölüm sigortası, 32 ila 37 inci maddeler arasında düzenlenmiştir. Bu sigorta kolundan sağlanan yardımlar şunlardır:
Ölen sigortalının hak sahiplerine aylık bağlanması.
Ölen sigortalının hak sahiplerine toptan ödeme yapılması.
Ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Ölüm aylığı almakta iken evlenen kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
Sigorta kolları itibariyle yukarıda sayılan yardımlar; aylıklar, toptan ödemeler ve diğer yardımlar (cenaze ve evlenme ödeneği) olmak üzere üç grupta toplanabilir.
YAŞLILIK SİGORTASI
SAĞLANAN YARDIMLAR
Yaşlılık sigortasından sigortalıya sağlanan yardımlar;
– Yaşlılık aylığı bağlanması,
– Toptan ödeme yapılmasıdır.
Aylıkların Alt Sınırı
5510 sayılı Kanunla getirilen aylık bağlama sisteminde; ölen sigortalının hak sahiplerinin aylıklarının hesabına esas tutar; sigortalının 2008/Ekim (dahil) sonraki çalışma süreleri için prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle belirlenen ortalama aylık kazancının % 35’inden, sigortalının ölüm tarihinde bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40’ından hesaplanan alt sınır aylığından az olamaz. Hak sahibi kimselerin aylıkları; hak sahibi bir kişi ise hesaplanan alt sınır aylığının % 80'inden, hak sahibi iki kişi ise % 90'ından az olamaz.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com