2019/9 sayılı Genelgenin getirdiklerine bugün de devam ediyoruz. Bugünkü yazımızın konusu da 5510 sayılı Kanun ile 2008 yılında beri uygulanagelen kadın sigortalıların ağır engeli çocuklarından dolayı görece erken emeklilik hakları. Bu haktan 11 yıldır faydalanamayan bir kesim vardı ve onlarda özel banka sandıklarına tabi kadın sigortalılar idi. Nihayet onlar için de bu hakkın önü açıldı.
5510 sayılı Kanunla getirilen yeni bir düzenleme olup, yaşlılık aylığı bağlanması isteminde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenmesi mümkün bulunuyor.
Ağır Engelli Çocuk
Ağır engelli çocuk, beslenme, giyinme, yıkanma ve tuvalet ihtiyaçlarını giderme gibi öz bakım becerilerini yerine getirmede, kendi başına hareket etmede veya iletişim kurmada zorluk veya yoksunluk yaşadığına ve bu becerileri başkalarının yardımı olmaksızın gerçekleştiremeyeceğine karar verilen çocukları ifade ediyor.
Yaş Hadlerinden İndirim Var
Yaşlılık aylığı bağlanması isteminde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, 01.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, emeklilik yaş hadlerinden indirilmesi gerekiyor. Böylece emeklilik tarihi öne çekilebiliyor.
Rapor Gerekiyor
Prim ödeme gün sayılarına ilave ve emeklilik yaş hadlerinden indirim yapılabilmesi kadın sigortalının bu durumunu belgelendirmesi koşuluna bağlı bulunmaktadır. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğun varlığı sağlık kurulu raporu ile belgelenecek, kadın sigortalılara bu hak 01.10.2008 tarihinden sonraki süreler için veriliyor.
Ağır engelli çocuğun ölümü veya bakıma muhtaçlığının kalkması halinde, prim ödeme gün sayılarına ilave ve emeklilik yaş hadlerinden indirim 01.10.2008 tarihinden ölüm tarihine veya bakıma muhtaç ağır engelliliğin kalktığına karar verilen sağlık kurulu rapor tarihine kadar geçen hizmetler için söz konusu olabiliyor.
2008 yılı Ekim ayı başından itibaren bu hak;
- 4/a (SSK),
- 4/b (Bağ-Kur),
- 4/c (T.C. Emekli Sandığı)
sigortalılıkları kapsamında çalışan kadın sigortalılar,
- 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506 (SSK), 1479 (Esnaf Bağ-Kur) , 2925 (Tarım SSK), 2926 (Tarım Bağ-Kur) ve 5434 sayılı (T.C. Emekli Sandığı) Kanunlara tabi çalışırken 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur), 4/c (T.C. Emekli Sandığı) sigortalılıkları kapsamında çalışmalarını devam ettiren sigortalılar,
- Ekim 2008 ayından önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunanlardan Ekim 2008’den sonra isteğe bağlı Emekli Sandığı iştirakçiliği,
- Özelleştirilen kurumlarda İş Kanununa tabi kılınıp da isteklerine bağlı olarak Emekli Sandığı iştirakçiliği devam ettirilenler (5434/Ek madde 71),
- Süresi kanunlarla belirlenen görevlere atanan veya seçilenlerden görevleri sona erenlerden Emekli Sandığı ilgisi sürdürülenler (5434/Ek madde 76),
- Özelleştirilen kurumlardan ayrılıp özel sektörde çalışıp Emekli Sandığı’na kesenek ödemeye devam ettirilenler (5434/geçici madde 192),
- 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren 5510 sayılı Kanuna tabi olarak isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler ile 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre isteğe bağlı sigortalı olup, 5510 sayılı Kanuna göre isteğe bağlı sigortalılıkları devam eden kadın sigortalılar,
Yararlanma hakkına sahip bulunuyorlardı.
İşte şimdi SGK’nın son genelgesi ile bakıma muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılara ilişkin hükümler geçici 20 nci maddeye tabi özel banka, sigorta şirketleri gibi özel sandığı olan ve henüz devredilmeyen sandık çalışanları hakkında da artık uygulanmaya başlıyor.
O nedenle özel banka sandığı sigortalısı olup 2008 sonrasında baktığı bakıma muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar emeklilik tarihlerini bir de bu gözle yetkin bir uzmana değerlendirtmeliler.
Bu çağımızın önemli ve bir o kadar da çalışanları için stresli ve yorucu kurumları olan bankalarda çalışan kadın sigortalılar belki de hemen emekli olabilirler.
Özel Banka Sigortalısı Sağlık Çalışanlarına Fiili Hizmet Zammı Hakkı
506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklarda sağlık meslek mensubu olarak insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanlar hakkında da artık fiili hizmet zammı uygulanabilecek.
Zira genel olarak sağlık çalışanları için 2018 Ağustos ayından itibaren başlayan fiili hizmet zammı hakkı fiili olarak bu kapsamda çalışmak koşuluyla ayda 26 güne kadar FHZ hakkı tanıyabiliyor. 3600 gün koşulu tamamlanınca yani örneğin 2018-2028 Ağustos ayları arasında 10 yıl sağlık çalışanı olarak çalışanlar yılda 60/360 gün hesabıyla 10 yılda yaklaşık 480 gün FHZ kazanıp 240 gün daha önce emekli olabilecekler. Özel sandıklarda sağlık mensubu olarak çalışanlar da artık bu kapsamda yıpranma hakkından yararlanabilecekler.
Şevket TEZEL
Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:21/1
Hasanpaşa-Kadıköy/İSTANBUL
Tel: 216-5506009
Faks: 216-5506007
Gsm: 551-1008282