ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Aynı Gün sayısı ve Aynı Kazanç Aynı Emekli Aylığı mıdır?
Soru: Yaşımı tamamlamamam 2 yıl günümü tamamlamama 600 gün kaldı. Bunu çalışarak mı sigorta başlangıcımdan sonraki askerliğimi borçlanarak mı tamamlamalıyım? Cemil KAR
Cevap: Genç yaşta yaşlanmış, popülist ve hoyrat müdahalelerle kevgire çevrilmiş sosyal güvenlik sistemimizde en önemli unsurlardan olan emekli aylığında aynı gün sayısı ve aynı matrah aynı aylık anlamına gelmiyor. Evet, emekli aylığında en önemli unsurlardan aylık bağlama oranı gün sayısının fazlalığıyla artsa, prime esas kazanç matrahlarının yüksekliği emekli aylığına olumlu yansıyor olsa da her 3 bin 600 gün veya her 5 bin gün aynı matrahta ödense de aynı emekli aylığına yol açmıyor. Bunun nedeni 2000 yılından önce başka bir sistemin, 2000-2008 arasında başka bir sistemin 2008’den sonra ise başka bir sistemin uygulanıyor olmasıdır. Aylık 2011 yılında da bağlansa bu zaman dilimlerindeki hizmetlerin emekli aylığına etkisi o dönemde geçerli esaslara göre biçimlendiriliyor. Bu anlamda örneğin 2000 yılından önce geçmiş ve tamamı asgari ücretten çalışılmış 5 bin günle bağlanan aylıkla aynı dönemdeki asgari ücret üzerinden kazanılmış 3 bin 600 günle bağlanan aylık arasında fark bulunmuyor. Yine örneğin tamamı asgari ücretten ödenmiş ve bin 800 günü 2000’den önce bin 800 günü 2000-2008 arasında geçmiş 3 bin 600 günle 2011’de bağlanacak aylık 725 TL iken tamamı asgari ücretten ödenmiş ve tamamı 2000’den önce geçmiş 3 bin 600 günle bağlanan aylık ise 916 TL oluyor. Sonuç olarak düşük matrahla bundan sonra ödenecek primler emekli aylığına her yıl için 25-30 TL düşürürken bunun yerine askerlik borçlanması yaparak 2000 yılından önceki bir süreyi doldurmak daha isabetli bir davranış olacaktır.
Soru: 1964 doğumlu babam 1993 yılında iş kazası geçirerek SSK’dan malulen emekli oldu. 20.12.2010’da da 5 bin 400 günle normal emekli oldu. Fakat aylığı 400 TL olarak bağlandı. Yoksa daha sonra bir düzelme olur mu? Okan KAYA
Cevap: Babanızın iş kazasından dolayı aldığı aylık dediğiniz unsur sürekli iş göremezlik geliridir ve bu gelir iş kazası veya meslek hastalığı sonucu en az yüzde 10 oranında meslekte kazanma gücü kaybına uğrayanlara verilir. 2010 yılında babanız yaşlılık aylığına da hak kazanmış. Hem emekli aylığına hem de sürekli işgöremezlik gelirine hak kazananlara bunlardan yüksek olanın tamamı düşük olanın yarısı verilir. Babanızın da sürekli işgöremezlik geliri emekli aylığından yüksek ise emekli aylığının yarım olarak bağlanması doğrudur.
Soru: 02.10.1964 doğ. SSK’lı olarak ilk işe giriş tarihim 19.08.1991 olup halen kesintisiz çalışıyorum. 01.08.1989-30.11.1990 tarihleri arasında yedeksubay olarak askerlik hizmetimi yaptım. Yaş ve süre olarak ne zaman emekli olabilirim? Hasan DÖNMEZ
Cevap: Rütbeli olarak ilk maaşınızı aldığınız 15.12.1989 tarihi sigortalılık başlangıcınız olup buna göre SSK’lılıktan emeklilik bakımından 52 yaş ve 5 bin 525 güne tabi bulunuyorsunuz. Rütbe takmadan önceki askeri öğrencilik döneminizi borçlanırsanız 51 yaş ve 5 bin 450 güne tabi olursunuz. Gün sorununuz olmayacağına göre askeri öğrencilik döneminizi borçlanarak 02.10.2015’te emekli olabilirsiniz.