Sözcü Gazetesi: Bekâr ve İşsiz Kız Çocuklarının Primsiz GSS Hakları – Sigortalılık Öncesindeki Doğumların Borçlanma Hakkı Yargıya Bağlı
2 Ekim 2010
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Bekâr ve İşsiz Kız Çocuklarının Primsiz GSS Hakları
Soru: 37 yaşındayım. İşten çıktığım 2003 yılından beri sağlık sigortası bakımından E.S. emeklisi annemin üzerinden faydalanıyorum. 1 Ekim’den itibaren başlayacak olan zorunlu sağlık sigortası hakkında kimse doğru dürüst bir açıklama yapmıyor. Ben de bu başvuruda bulunmak zorunda mıyım? Zorundaysam ne kadar ödeyeceğim? İsmi Saklı
Cevap: 01.10.2010’dan itibaren SSK, Bağ-Kur, özel bankalar, E.S. ve Yeşil kart uygulaması dışında kalan kitle için bu ay içinde TBMM’den bir erteleme çıkması bekleniyor. Şayet bu erteleme gerçekleşmezse sosyal güvenlik kurumları ve Yeşil Kart uygulaması kapsamı dışında kalanlar açısından birey başına GSS primi olarak aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı; 253,50 TL’den az olduğu tespit edilenler için 30,42 TL, 760,50-1521 TL arasında olduğu tespit edilenler için 91,26 TL, 1521 TL’den fazla olduğu saptananlar için 182,50 TL olarak aylık borç oluşmaya başlayacak. Yapılacak erteleme 31.10.2010 sonuna kadar bildirim yapılmaması halinde gereken 760,50 TL’lik cezayı da önlemiş olacak, aksi halde ceza uygulanması gerekiyor. Ancak zaten erteleme olmasaydı bile sizin durumunuzdakileri GSS primi ödemek zorunluluğundan kurtaran geçici bir ilave hakları bulunuyor. Zira okumuyorsa 18 yaşını, ortaöğrenimde iseler 20 yaşını, yükseköğrenim görüyorsa bile 25 yaşını 01.10.2008’den önce aşmış olan kız çocuklarının eski kanunlar kapsamında elde ettikleri sağlık yardımı hakları 01.10.2008’den sonra da sigortalılık veya medeni durumlarında değişiklik olmadığı takdirde genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak devam edecek. Yani siz de 01.10.2008 tarihinde 35 yaşınızda olmanıza rağmen bu hakkı eski yasalar çerçevesinde elinizde bulundurduğunuz için evlenerek veya sigortalılığa başlayarak aileniz üzerinden sağlık yardımı hakkını 01.10.2008 tarihi sonrasında ilk defa yitirinceye kadar sağlık yardımı hakkınızı koruyacaksınız. Ne var ki başlayacağınız sigortalılığın sona ermesi durumunda veya evlenirseniz sonrasında boşandığınız takdirde yeniden aileniz üzerinden sağlık yardımı hakkına yeniden kavuşamayacaksınız.
Soru: 01.11.1954 doğ. 01.04.1997’de başlayan SSK sigortalılığında 2008 sonuna kadar 2 bin 131 gün çalışan kadın sigortalıyım. 1982, 1983 ve 1986 doğumlu üç çocuğum için doğum borçlanması da yaparsam yaştan hangi şartlarla en erken emekli olabilirim? Ersin ÇATAK
Cevap: SGK’nın doğum borçlanmasını sınırlayıcı nitelikteki son genelgesi nedeniyle ancak İş Mahkemesine açacağınız davayı kazanmanız halinde 1982 ve 1986 doğumlu çocuklarınızdan dolayı bin 440 günlük doğum borçlanması yapabilirsiniz. Talebiniz reddedilse bile doğum borçlanması bedelini SGK2nın hesabına yatırır ve 01.11.2010’dan itibaren emeklilik başvurusu yaparsanız mahkemeyi kazanmanız halinde birikmiş aylıklarınızı sonradan da alabilirsiniz. Doğum borçlanması yargıda uğraşarak da olsa yapmaktan vazgeçerseniz en az 8 ayı çalışarak olmak üzere ay be ay prim ödeyerek 3 bin 600 günü tamamladığınızda mümkün olabilir.
Soru: 04.04.1960 doğumlu, 01.05.2004’te SSK’lı olarak çalışmaya başlayan annemin halen 2 bin 640 günü var. 1982-1983-1985 tarihlerinde üç doğum yapmış olan annem dört yıllık doğum borçlanmasından faydalanabilir mi? Ne zaman emekli olabilir? Hafize DEMİR
Cevap: Anneniz dört yıllık doğum borçlanmasını SGK’nın son Genelgesi nedeniyle doğrudan yapamaz. Ancak bu konuda açacağı davayı kazanması halinde yapabilir. Doğum borçlanması yapabilmesi halinde 4 bin 500 günle 01.05.2025’te yahut 2018’den sonra 7 bin günü tamamlayarak; doğum borçlanması yapamaması durumunda yine 4 bin 500 günle 01.05.2029’da emekli olabilir.
