ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Çalışanın Gelir Vergisinde Rakam Oyunları
Asgari geçim indirimi uygulaması başlayalı beri asgari ücret açıklanırken asgari geçim indirimi dahil olarak bildirilerek fazla gösterme alışkanlığı başladı. Oysa asgari geçim indiriminden önce de alışveriş fiş ve faturalarına dayalı özel gider indirimi uygulaması vardı. Asgari ücretin net rakamı 2010 yılı ikinci yarısı için brüt 760,50 TL net 544,44 TL’dir, 2011 yılı ilk yarısı için ise brüt 796,50 TL ve net 570,22 TL’dir, açıklandığı gibi 629,96 TL değildir. Fazladan varsayılan 59,74 TL bekar ve çocuksuz bir çalışan için asgari geçim indirimi tutarıdır. Asgari geçim indiriminin eski muadili olan özel gider indirimi hiç böyle net asgari ücret rakamına eklenmezdi. İkinci rakam oyunu ise birkaç yıldır gelir vergisi dilimlerinde yaşanıyor. Gelir vergisi dilimlerinde artış çalışana verilen zamlardan bile düşük kalıyor ve çalışanlar üst vergi dilimlerine her yıl daha erken giriyor. Geçen yıl yüzde 15 vergi oranının uygulanacağı matrah 8 bin 800 TL iken 2011 yılında 9 bin 400 TL olarak uygulanmaya başlanacak. Yani aylığı 910 TL’den yüksek olarak 2011 yılında çalışacak olanlar yıl içinde mutlaka bir üst vergi dilimi olan yüzde 20 oranına tabi olacaklar. Çalışanlar 2011’de kazanacakları vergiye tabi ücretlerinin 9 bin 400 TL’den sonraki 13 bin 600 TL’si için yüzde 20 oranında, sonraki 30 bin TL için yüzde 27, yıllık 53 bin TL’yi aşanlar için bu rakamdan sonrası için yüzde 35 gelir vergisi ödemeye başlayacaklar. Oysa bu rakamlar da 2010 yılında 13 bin 200 TL ve 28 bin TL idi. Vergi dilimlerindeki artış ilk dilim için yüzde 6,82, ikinci dilim için yüzde 3 üçüncü dilim için yüzde 7,14 oranında artıyor. Anlaşılan alttan enflasyon rakamlarıyla maaşları yükseltilen çalışanlar 2011 yılında tepelerine daha erken inecek gelir vergisi dilimleriyle kaşıkla aldıklarının önemli bir bölümünü geri vermek zorunda kalacaklar.
Soru: 10.09.1971 doğ. 12.06.1989’dan 1994’e kadar 564 gün SSK’lı çalışmam bulunuyor. 14.111994-2009 arasında da 5 bin 424 gün Bağ-Kur sigortalılığım bulunuyor. 1995, 1997, 2003 yıllarında üç doğum yaptım. En iyi şartlarda emekli olmak için ne yapmalıyım? 2005’ten beri evli değilim. Annem ya da babamdan dolayı sağlık yardımı alabilir miyim? Zeynep ÖNEL/İZMİR
Cevap: En kısa yoldan ve daha çok aylıkla emekli olmanız için bundan sonra iş bulup en az bin 260 gün SSK’lı olarak çalışmanızı öneririm. Zira bu yoldan 10.09.2017’de SSK’lılıktan emekli olabilirsiniz. Zaten Bağ-Kur sigortalısı olduğunuz dönemdeki doğumlarınızı borçlanma imkânınız bulunmuyor. Üstelik buna ihtiyacınız da yok. Bağ-Kur’dan emeklilik için ise bundan sonra bin 12 gün daha prim ödemeniz ve 49 yaşını dolduracağınız 10.09.2020 tarihini beklemeniz gerekiyor. 2009’da işten çıktığınız için anne babanızdan dolayı sağlık yardımı alamazsınız. Ancak bu konuda hazırlanan bir yasa tasarısı var ve bu tasarı yasalaşırsa böyle bir hakkınız doğacak.
Soru: 13.08.1955 doğumlu babamın Tarım Bağ-Kur girişi 01.01.1989 olup primlerini aralıksız yatırıyor. Babam ne zaman emekli olur? 20 aylık askerliğini borçlanırsa ne kadar faydası olur? Murat VOLKİ
Cevap: Babanız 01.10.1999’daki yaş durumu itibariyle Bağ-Kur’dan yaştan emeklilik bakımından 58 yaşına tabi bulunuyor. Yani askerliğini borçlanmasa hatta Bağ-Kur kaydını şimdi kapatsa bile 13.08.2013’te 4/b sigortalılığından (Bağ-Kur’luluktan) emekli olma hakkına sahip bulunuyor. Askerliğini borçlanır ve 4/b sigortalılığına devam ederse 01.05.2012’de 25 yılı doldurarak Bağ-Kur’luluktan normal emekli olabilir. O tarihte tabi olduğu 50 yaşı zaten doldurmuş olacaktır. Askerlik borçlanması yaparsa babanızın yaştan emekliliği de yine aynı yıl 13.08.2012’de gerçekleşir.