Sözcü Gazetesi: Çıraklık ve Stajyerlik Dönemlerini Borçlanmayı Bekleyenler Hayal Kırıklığına Uğradı – Meslek Odası ve Esnaf Sicil Kaydımla Torba Kanundan Yararlanarak Borçlanabilir miyim?
23 Mart 2011
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Çıraklık ve Stajyerlik Dönemlerini Borçlanmayı Bekleyenler Hayal Kırıklığına Uğradı
Soru: 18.06.1985 doğumlu oğlumu iş kazası sonucu 07.08.2008 tarihinde kaybettim. Oğlumun ilk sigorta numarası aldığı tarih meslek lisesi stajına başladığı tarih olan 15.09.2001’dir. İlk normal çalışması ise 16.12.2005’tedir. 2005-2008 arasında 476 gün primi olan oğlumun 15 ay da askerliği var. İş kazası maaşı olarak bana 265 TL bağlandı. Torba Kanuna göre oğlumun stajyerlik zamanı değerlendirilerek ölüm aylığı bağlanır mı? Havva BÜLBÜL
Cevap: Çıraklık ve stajyerlik dönemlerinde sadece kısa vadeli sigorta kollarından prim yatırıldığı için emeklilik hesaplamalarında kullanılamıyordu. Torba Kanundan beklenen olumlu değişikliklerden biri de çıraklık ve stajyerlik dönemleri için uzun vadeli sigorta kolları (Malullük, yaşlılık, ölüm) prim farkının sigortalılarca ödenerek bu dönemlerin emekliliğe sayılmasıydı. Maalesef bu hak tanınmadı. 6111 sayılı Torba Kanunla bu hak tanınsaydı siz de oğlunuz için sigortalılık başlangıcını 2001 yılına çekip beş yıllık sigortalılık süresinin 18.06.2003’ten itibaren ölüm tarihine kadar dolmasını sağlayabilir, yetim aylığını da bağlatabilirdiniz. Çıkarılacak yeni bir yasa ile geçmişteki çıraklık ve stajyerlikler için uzun vadeli prim farkı ödeme imkanı tanınmanın yanında bundan sonraki süreç için de çıraklık ve stajyerlik sigortalarına uzun vadeli prim kolları dahil edilmeli, bu şekilde meslek okulları da teşvik edilmiş olunmalıdır.
Soru: 1968 doğ. Sigorta başlangıcım 15.03.1986 olup 430 gün SSK ve 03.02.1991’den itibaren de 16 yıl 7 ay 15 gün Bağ-Kur sürem var. By-pass ameliyatı oldum, malûlen emeklilik için başvuru yaptım. Çatı ustasıyım, işimi yapamayacağımı söylediler. Yüzde kırk çalışamazlık raporumla emekli olabilir miyim? Sinan CİNGÖZ
Cevap: Yüzde 40 çalışma gücü kaybı ile malûlen emekli olamazsınız, ancak SGK Sağlık Kurulu’nca çalışma gücü kaybınızın yüzde 40 olarak saptanması halinde 18 yıl sigortalılık süresi ve 4 bin 680 gün şartlarını sağladığınızdan 5510 sayılı Kanun kapsamında özürlü statüsünden emekli olabilirsiniz.
Soru: 24.01.1956 doğ. İlk defa 01.01.1998’de işe başladım. Bugüne kadar 3 bin 834 günüm var. Emekliliğime ne kadar kaldığını öğrenebilir miyim? Hamiyet ALABAK
Cevap: Bundan sonra çalışmasanız bile 58 yaşını dolduracağınız 24.01.2014’te yaştan SSK emeklisi olabilirsiniz. Bu tarihe kadar 15 yılı da doldurmuş olacaksınız.
Soru: 1985-2005 tarihleri arasında Meslek Odası ve Esnaf Odası kaydı ile Bağ-Kur’ a kaydım olduğundan Bağ-Kur’luluğum kesintisiz 20 yıl devam etti. Fakat bu 20 yıllık Bağ-Kur süresinde Vergi Dairesine kaydım olmadı. 1993-1994 yılları arasında askerliğimi yedek subay olarak yaptığım için zorunlu olarak bu tarihlerde E.S’na tabi oldum. Yapılandırmadan yararlanıp Bağ-Kur borcumu ödemek istiyorum. Nasıl yapabilirim? Ö.MODOĞLU
Cevap: Bağ-Kur sigortalısı sayılma esasları dönemine göre farklılaşmıştır. 01.04.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasa’nın 24. maddesinde zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için esnaf sicili veya kanunla kurulu meslek kuruluşu kaydı aranırken 20.4.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasa’nın 24. maddesi değiştirilecek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olması şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşuna kayıtlı olma yeterli görülmüş, 22.03.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3165 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için vergi kaydı veya esnaf sicil kaydı veya oda kaydının bulunması yeterli görülmüş, 02.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olma şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için esnaf sicil kaydı ve oda kaydının bir arada bulunması yeterli görülmüştür. 22.03.1985-04.10.2000 döneminde vergi, meslek kuruluşu kaydı veya ticaret sicil kaydından herhangi biri Bağ-Kur sigortalısı olmak için yeterli sayıldığından sizin için tescil sorunu bulunmuyor. Yedeksubaylık döneminizdeki E.S. iştirakçiliğiniz aynı döneme tekabül eden Bağ-Kur sigortalılığınızı keser, ancak devam eden oda kaydınız nedeniyle E.S. biter bitmez Bağ-Kur dönemi devreye girmiş olur. Yapılandırmadan yararlanarak Bağ-Kur prim borcunuzu hesaplı olarak ödeyerek emekli olabilirsiniz. Çakışan süre konusunda yedeksubaylığınıza ilişkin terhis belgesini de ibraz ederek Bağ-Kur’u uyarın, zira o dönem için boşuna para ödemiş olursunuz.
Soru: 07.05.1967 doğ. 01.07.1987’de başladığım SSK sigortalılığında bin 500 günüm var. 1988 ve 1993 yıllarındaki iki doğumumu borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? Türkan BİLGİN
Cevap: 24.05.1987-23.05.1988 arasındaki sigorta başlangıcınıza göre SSK’lılıktan emeklilik bakımından 44 yaş ve 5 bin 225 güne tabisiniz. Yaptığınız iki doğumun tarihlerinden itibaren ikişer yıllık süreçlerdeki boş günlerinizi de borçlanarak 5 bin 225 günü tamamlar tamamlamaz emekli olabilirsiniz. Bundan sonra 41 ayı geçmemek koşuluyla isteğe bağlı sigortalı da olabilirsiniz. 3 bin 600 günle yaştan emekliliğiniz ise 58 yaşını dolduracağınız 07.05.2025’te gerçekleşebilir. 5 bin 225 günü doldurursanız hemen emekli olabilirsiniz.
