ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
DOĞUM YAPAN SİGORTALILARIN İKİ YILLIK BORÇLANMA HAKLARININ KAPSAMI
Emekli Sandığı iştirakçisi kadınların ücretli doğum izinlerini müteakiben geçecek bir yıl için aylıksız izin alma ve aylıksız izin aldıkları bu süreleri borçlanma hakları bulunuyordu.
08.05.2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak kısmen yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunla SSK sigortalılarının borçlanma haklarına getirilen genişlemeye paralel olarak İş Kanunları kapsamında verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4/a sigortalısı (bugünün SSK sigortalısı) kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri borçlanma hakkı tanınmış bulunuyor.
Ancak bu hakkın geçmişteki doğumlara uygulanıp uygulanmayacağı yasanın lafzında açıkça belirtilmemiş. Bu nedenle de yaşamın tam içinde yer alan önemli bir olay olan doğuma ilişkin bu haktaki söz konusu muğlaklık elbette merak uyandırıyor.
Bizce bu hakta tereddüt etmeye yer yok. Bu konuda bir alt düzenlemeyle yasanın geçmişe de nüfuz edecek biçimde bir hak içerdiği açıkça belirtilerek tereddüt giderilmeli. Nasıl ki erkek sigortalılar ilk sigortalılıklarından önce de geçse askerlik hizmetlerini borçlanarak hizmetine saydırabiliyor, öyle de iki doğuma kadar sınırlı olan doğum borçlanmasının sonradan talep edilmiş olsa dahi çalışan annelerce yapılabilmesine bizce hiçbir engel yok.
Vatan hizmetinin kutsal olduğundan bizim de kuşkumuz yok, ama aynı şeyin kadın sigortalıların anneliği için de söz konusu olduğunu herkesin paylaştığından eminim. Çünkü askerlik yapmak kadar asker doğurmanın da vatana hizmet olduğu konusunda sanırım herkes hemfikirdir.
Zaten hem SSK, hem Bağ-Kur hem de Emekli Sandığı kapsamındaki çalışanlar için borçlanma fırsat ve imkânlarını genişleten 5510 sayılı SSGSS Yasasının mantalitesine uygun olan da budur.
SGK’ya yakışan da toplumda yeterince kaygıya yol açan SSGSS Yasasından kaynaklanan tereddüdü gidermek amacıyla gerekli açıklamayı bir genelgeyle en azından 1 Ekim 2008’den önce yapmaktır.
Umarız Cengiz GÜNAY, Vural BAŞOĞLU, Gönül ARAS, Erdal MERAY, Recep KARABAY gibi okurlarımızın ısrarla sordukları bu hususta SGK duyarlı davranarak konu hakkındaki tali düzenlenmeleri çıkartmakta geç kalmaz.
Okur Sorularına Kısa Cevaplar
Doğan POLAT – Cenaze masrafı karşılığı, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı ile sigortalı olarak çalışmakta veya Kurumdan aylık almakta iken veyahut çalıştığı işten ayrıldığı tarihten sonra bir yıl geçmeden vefat eden sigortalının ailesine yapılan ödemedir. Cenaze gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılırsa belgelendirilmesi koşuluyla cenaze masrafı, bunlara ödenir. Cenaze yardımının miktarı 5000 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımı suretiyle hesaplanır. 01.01.2008 tarihinden itibaren ölenler için bu tarihte geçerli memur maaş katsayısı 0,049486 olduğuna göre bu tarihten sonra ölen sigortalılar için cenaze yardımı tutarı 5000 x 0,049486 = 247,43 YTL’dir. Veraset ilamı gerekmez. Vukuatlı nüfus kayıt örneği yeterlidir.
Gülçin SARIOĞLU – 05.08.1959 doğumlu, 17.01.1994 yılında isteğe bağlı sigortaya başlayarak 3 bin 700 gün SSK primi ödemiş olan bir sigortalı olarak SSK’ya prim ödemeye devam ederseniz 17.01.2014 tarihinden sonra olmak üzere 5 bin 675 günü dolduracağınız gün emekli olabilirsiniz. Prim ödemeye son verirseniz 56 yaşınızı dolduracağınız 05.08.2015 tarihinde bu defa yaştan emekli olabilirsiniz. Prim ödemeye devam edecekseniz 1 Ekim’den itibaren SSK’ya isteğe bağlı prim ödeyemeyeceğinizden çalışarak prim ödemek zorunda olduğunuzu göz önüne alın.
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
SGK’ya Taşeron Bildirimi
İnşaat işiyle iştigal eden Taşeron firmamız Sosyal Güvenlik Kurumunda işveren numarası bulunan X.A.Ş. ile 2 aylık sözleşme imzaladı. SSK’ya bildirimde bulunurken taşeron numarası almak için işyeri bildirgesinde X.A.Ş.nin SSK numarası yazılacak mı? İşveren unvanı bölümüne de X.A.Ş. Taşeronu – İnşaat Müh.Ltd. diye belirtilebilir mi? Rumuz: Mine
Sayın Okurum,
SSK’ya bildirimde bulunurken ana firmanın işyeri numarası yazılacak. Son iki numara ise aracı-taşeron firma numarası olacak. İşveren unvanı bölümüne ana firmanın adı, aracı firma bölümüne de taşeron firmanın adı yazılacak. İşyeri adresi, işin alındığı adres, işçi sayısı, işi başlama tarihi, yazışma adresi gibi bilgileri yazın. Ayrıca asıl işverenden adınıza düzenlenmiş, “X. Ltd.şti. ………… nolu sicil numaramız altında …….. inşaatı işini …… sayıda işçi ile yapmak üzere anlaşmıştır” şeklinde bir yazı almalısınız.
Bağ-Kur’dan Daha Erken Emekli Olabilirsiniz
01.02.1967 doğumluyum. 01.07.1991 tarihinde SSK sigortalılığına başlayarak 3 bin 294 gün prim ödedim. 2001 yılında Bağ-Kur sigortalılığına başlayarak 30.12.2005 tarihine kadar 4 yıl 10 ay 29 gün prim ödedim. 2006 yılında isteğe bağlı SSK sigortalısı olarak 276 gün prim ödedim. 05.01.2007 tarihinden itibaren de tekrar Bağ-Kur sigortalısı olarak devam ediyorum. Emekliliğime SSK’dan ve Bağ-Kur’dan ne kadar süre vardır? Perihan YILMAZ
Sayın Okurum,
Vermiş olduğunuz bilgilere göre SSK’dan emekliliğiniz 53 yaşınızı dolduracağınız 01.02.2020 tarihinde 5 bin 600 günle emekli olabilirsiniz. Bunun için size gereken şey Bağ-Kur kaydınızı yöntemince kapatarak SSK sigortalılığında bin 260 gün prim ödemenizdir.
Bağ-Kur’a devam ederseniz 3 yıl 10 ay daha prim ödeyerek 48 yaşınızı dolduracağınız 01.02.2015 tarihinde Bağ-Kur’dan emekli olabilirsiniz.