ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Emekli Sandığı’ndan Anneye Dul Aylığı Bağlanması Yetim Aylığı Alan Tek Çocuğun Aylığında Yüzde 20’lik Düşüş Getirir
Kaymakam olan babamı 16 Ağustos 1988 tarihinde 9 yıl 2 aylık memuriyeti varken kaybettik. Ağabeyime ve bana 4. derecenin 1. kademesinden 900 ek göstergeyle eğitim süresince maaş bağlandı. Fakat anneme bağlanmadı. Annem SSK emeklisidir. İşe girdiğinden dolayı ağabeyimin aylığı kesildi, bense hala maaş alıyorum. Değişen sosyal güvenlik yasasıyla anneme babamdan maaş bağlanabilir mi? Bağlanırsa benim maaşıma etkisi olur mu? Gökçek GÜVEN
Sayın Okurum,
Annenizin SSK emeklisi olması ölen babanızdan dolayı dul aylığı almasına engel değil. Şu an alamamasının nedeni ölen memurların yani ölen Emekli Sandığı iştirakçilerinin fiilî hizmet müddetlerinin 10 yıldan daha az olanlarının dul ve yetimlerine aylık bağlanmıyor olmasıdır.
Buna karşın halen “Fiilî hizmet süresi 5 yılı doldurduktan sonra vefat eden iştirakçilerin, ölüm tarihinde, başkasının yardımı olmaksızın hayatlarını devam ettiremeyecek derecede malûl ve muhtaç bulunan dul eşleri ile çocuklarına, yazı ile Emekli Sandığı’na müracaatlarını takip eden aybaşından itibaren 15 yıl hizmet süresi üzerinden dul ve yetim aylığı bağlanıyor.
5 yıldan fazla 10 yıldan az fiili hizmet süresi varken ölen memurların çocuklarına memurun ölümü tarihinde 18 yaşını, ortaöğrenimde 20 yaşını ve yüksek öğrenim yapmakta ise 25 yaşını doldurmamış çocuklara eğitimleri süresince, başkasının yardımı olmaksızın hayatlarını devam ettiremeyecek derecede malûl ve muhtaç bulunan çocuklara ise sürekli aylık bağlanıyor. Siz de bu haktan yararlanarak ve tek yetim olarak yüzde 50 oranında yetim aylığı aldığınızdan annenizin dul aylığı almasıyla sizin aylık oranınız yüzde 30’a düşürülecek ve annenize de yüzde 60 oranında dul aylığı bağlanacak. Sizin aylığınızda yüzde 20’lik düşüş getirse de merhum babanızdan dolayı evinize giren toplam aylık miktarında toplamda yüzde 40’lık bir artış olacak.
Yeni SGSS Yasasına göre de evlenmediği sürece emekli biri olarak emekli aylığı yanında ölen babanızdan dolayı dul aylığını birlikte alabilir. Köşemizden daha önce de duyurduğumuz gibi 5 yıldan fazla 10 yıldan az fiili hizmet süresi varken ölen memurların dul ve yetimlerine aylık bağlanması hakkı 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek. Bu hakkı kullanmanızın şu an iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulan 5510 sayılı SSGSS Yasasının iptal edilmemesine bağlı olduğunu belirtmeliyim.
Okur Sorularına Kısa Cevaplar
Hakan EKİZ – 1 yıl 5 ay 15 günlük yedeksubaylık hizmetinden sonra 14.10.1981-22.01.2001 tarihleri arasındaki 19 yıl 3 ay 8 günlük Bağ-Kur hizmetiniz sonucu 21.03.1952 doğumlu bir sigortalı olarak 57 yaşınızı dolduracağınız 21.03.2009 tarihinde Bağ-Kur’dan kısmi emekli olabilirsiniz.
Mustafa TUNALI – 04.10.2000 tarihinde Bağ-Kur sigortalılığına başlayan 21.05.1958 doğumlu bir sigortalı olarak Bulgaristan’daki iki yıllık askerliğinizi ve Bulgaristan’daki 13 yıllık çalışmalarınızı borçlanarak ilk sigortalılık tarihinizi 15 yıl geriye çekebilirsiniz. Bağ-Kur’luluğunuzu iki yıl daha sürdürürseniz 2010 yılında 25 yılı doldurarak Bağ-Kur’dan normal emekli olabilirsiniz.
Süleyman AKAY/İZMİR – Kıdem tazminatı konusu yeni SSGSS Yasasının dışında kalıyor. Kıdem tazminatı fonu oluşturulması ile ilgili yasa çalışmaları vardı, ama şimdilik askıya alındı. Eğer son şekliyle çıkarsa, yasanın çıktığı tarihe kara olan tazminatınızı yine işvereninizden alacaksınız. Kıdem Tazminatı Fonu hakkında çıkması muhtemel yeni Yasanın yürürlük tarihinden sonraki kıdem tazminatı haklarınızı oluşturulacak kıdem tazminatı fon havuzundan alacaksınız.
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
Bin 260 Günü Tamamlayınca Emekli Olabilirsiniz
03.12.1959 doğumluyum. SSK ilk giriş tarihim 01.04.1982. Şu an 4 bin 990 gün SSK prim günüm ve 04.10.2000 – 29.12.2005 tarihleri arasında bin 850 gün Bağ-Kur’luluğum var. 01.04.2007 tarihinde SSK’dan emekli olmam gerekirken (Askerlik borçlanması yapsaydım 1 Ağustos 2005’de) son 7 yıl içinde Bağ-Kur’a daha fazla prim ödediğimden (Bilgi eksikliğinden dolayı) emekli olamadım. Bağ-Kur’u kapattıktan sonra 754 gün SSK primim var ve isteğe bağlı SSK’lı olarak zorunlu olan bin 260 günü tamamlamaya çalışıyorum. Bin 260 gün 31 Ağustos 2009 tarihinde bitiyor, fakat yeni çıkan SSGSS Kanunu’nda isteğe bağlı SSK’lıların isteğe bağlı Bağ-Kur’lu olacağı ve emekli yaşı ve prim ödeme süresinin uzayacağı söyleniyor. Bu durumda bizim emeklilik hayal olacak zaten süreyi geçirdik. Askerlik borçlanması yapıp prim gün sayımı yükselterek ödemiş olduğum bin 850 günlük Bağ-Kur’luluğumu saydırıp (iptal ettirilir mi?) hizmet birleştirmesi yapmadan sadece SSK’dan (Bin 260 günü doldurmadan) SSK’yı mahkemeye vererek emekli olabilir miyim? Nasıl bir yol izlemeliyim? Bin 260 günün bitmesini mi beklemeliyim? Yoksa mahkemeye mi vermeliyim? İsmi Mahfuz
Sayın Okurum,
Vermiş olduğunuz bilgilere göre ilk sigortalılık sürenizden önceki askerliğinizi borçlanarak 01.08.2005 tarihinde emekli olabilecekken Bağ-Kur sigortalılığında beş yıl geçirmeniz sonucu
SSK’dan emeklilik hakkını geçici olarak yitirmişsiniz. Bağ-Kur primlerinizi ödememiş olsaydınız beş yıldan fazla bu süreleri hesap dışında bırakılmasını sağlayabilirdiniz. Bu durumda tek yolunuz kalıyor. Bin 260 gün SSK’ya prim ödemek. Ancak gereken primleri isteğe bağlı olarak ödediğinizden 30 Eylül 2008’den sonra isteğe bağlı sigortalılığı kapatıp 1 Ekim’den itibaren çalışarak SSK’ya prim ödemenizdir. Bin 260 gün tamamlandığından SSK’dan emekli olursunuz.
1 Mayıs 2010’da emeklisiniz
24.07.1958 doğumluyum. 01.01.1987 tarihinden beri Bağ-Kur sigortalısıyım. Primlerimi tam olarak yatırmaktayım. 20 aylık askerlik borçlanmamı yatırırsam ne zaman emekli olabilirim? Bekir Sıtkı TÜRKCAN/KÜTAHYA
Sayın Okurum,
Vermiş olduğunuz bilgilere göre 20 aylık askerliğinizi de yatırmak şartıyla 01.05.2010 tarihine kadar primlerinizi yatırarak o tarihte emekli olabilirsiniz.