ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Engelli Gurbetçinin Emekliliği İçin Üç Çare
1956 doğumlu erkek kardeşim 1971 yılında Almanya’ya işçi olarak gitmişti. 1982 yılında kesin dönüş yaptı. 18 aylık askerlik yaptı. Türkiye’de 01.03.1988 tarihinde başladığı SSK sigortalılığında bin 566 günlük primi var. Şu an yüzde 80 özürlü raporu bulunuyor. Almanya’dan dönüşte prim iadesi almış. Kardeşimin Almanya’daki sürelerini borçlanıp emekliliğini sağlayabilir miyiz? Bir çare rica ediyoruz. Sabahattin TAŞÇI
Sayın Okurum,
Kardeşinizin Almanya’daki çalışma sürelerinizden 18 yaşın üzerindeki çalışma sürelerini borçlanabilirsiniz. Prim iadesi alması bu çalışma sürelerini borçlanmasına engel değil. Yapmanız gereken 1974-1982 yılları arasındaki yurtdışı çalışmalarını borçlanarak bu süre kadar geriye gitmesini sağlamaktır. Kardeşiniz üç yolla emekli olabilir.
Birinci olarak yurtdışındaki 1974-1982 arası süredeki çalışmalarıyla askerlik süresinin toplamından 7 yıl 6 ayını borçlanırsa ilk sigortalılık tarihi 01.09.1976 tarihine geriler ve kardeşiniz 55 yaşını dolduracağı 2011 yılında emekli olabilir.
İkinci olarak eğer yurtdışı çalışmalarıyla askerlik süresi toplamından 9 yıl 6 ay 14 günlük borçlanma yapabilirse 5 bin günü tamamlayarak hemen emekli olabilir.
Üçüncü olarak, kardeşinizin kısa süre de olsa çalışacak durumu varsa, bir işe girip işvereni aracılığıyla Defterdarlığa ya da Vergi Dairesine başvurarak özürlü vergi indirim belgesi amacıyla yetkili hastaneye sevkini isteyebilir. Yapılacak muayene sonucu en az yüzde 40 özürlü raporu alabilirse vergi indiriminden yararlanıp özürlü statüsünden 3 bin 600 günle emekliliğe hak kazanabilir. 3 bin 600 günü tamamlamak için de 5 yıl 8 ay yurtdışı borçlanması yapması yeterli olur.
Yurtdışı borçlanması için kardeşiniz 30 Haziran 2008 tarihine kadar başvurursa her ay için 194,69 YTL; 01.07.2008 – 31.12.2008 tarihleri arasında başvurursa her ay için 204,38 YTL ödemesi gerekecek.
Engellinin Tedavi Hakkı
Özürlü kız kardeşim sosyal güvence olarak SSK’dan emekli olan babam üzerine kayıtlıdır. Özürlü aylığı alan kız kardeşim 18 yaşını geçmiş olduğunda, tedavisini babamın üzerinden devam ettirebilir mi? Nurettin ASLAN
Sayın Okurum,
Özürlü kız kardeşiniz şu anda özürlü aylığı aldığından dolayı yeşil kartla sağlık hizmetinden yararlanabilecek iken babanızdan dolayı sağlık yardımı alabilir. SSGSS Yasasının yürürlüğünden sonra ise babanızdan dolayı yararlanamaz, bu defa kendi aylığından dolayı 01.07.1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişi olarak Genel Sağlık Sigortalısı kendi sağlık yardımından yararlanır. Zaten Genel Sağlık Sigortası kapsamında kurumların sigortalıları arasında sağlık yardımından yararlanma bakımından da fark kalmıyor.
Okur Sorularına Kısa Cevaplar
Ayşe İLBOĞA/BALIKESİR – 02.11.1958 doğumlu, 01.12.1977 ilk sigortalılık girişli, 793 günlük primi olan bir SSK sigortalısı olarak 3 bin 600 günü tamamlar tamamlamaz emekli olabilirsiniz. Yaş ve sigortalılık süresi bakımından engeliniz yok.
Hayri ERTANA/BALIKESİR – 05.04.1964 doğumlu, 13.06.1977 ilk sigortalılık girişli, 4 bin 300 prim günü olan bir sigortalı olarak 5 bin günü tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Bunun için 18 aylık askerlik borçlanmasını da yaparak 5 bin günü tamamlar tamamlamaz emekli olabilirsiniz. Zira 25 yıl sigortalılık süresinden sonra 44 yaş şartını da 05.04.2008 tarihinde doldurmuş durumdasınız. Tek eksiğiniz 5 bin günü tamamlamak.
Yusuf ELİÇORA/ÇORUM – 15.10.1960 doğumlu, 01.04.1985 ilk sigortalılık girişli, 6 bin 357 gün SSK primi olan bir sigortalı olarak ilk sigortalılık tarihinden önceki 18 aylık askerliğinizi borçlanıp 01.10.2008 tarihinde 25 yıllık sigortalılık sürenizi tamamlayarak emekli olabilirsiniz.
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
Bağ-Kur’lular Prim Affından Nasıl Yararlanacaklar? (3)
Taksitle Ödemenin Başlangıcı ve Ödeme Şekli
Sigortalı ve hak sahiplerinin borçlarını;
Peşin ödeyecek olanların, hesaplanan borç tutarını başvuru tarihini izleyen bir ay içerisinde ödemeleri gerekiyor. Taksitle ödeyecek olanlar için ilk taksitin ödeme yükümlülüğü, başvurunun yapıldığı ayı izleyen ayda başlıyor.
Taksitler Aylıklardan Kesilebilecek
Taksit tutarları sigortalı ve hak sahiplerinin (Sosyal yardım zammı ve ek ödeme dahil, sosyal güvenlik destek primi ve sağlık primi kesintileri hariç) aylıklarından kesilebileceği gibi, aylıkların taksit tutarını karşılamaması halinde, banka şubeleri veya SGK vezneleri aracılığıyla da ödeme yapılabilecek. Aylıklardan kesilemeyen taksit tutarları ait olduğu ayın sonuna kadar ödenecek.
Bankalardan Ödeme de Mümkün
Borçların aylıklardan taksitler halinde kesilememesi halinde taksitler, SGK veznelerine, T.Vakıflar Bankası Ankara Merkez Şubesinin 2084030, T. Halk Bankası Merkez Şubesinin 79000014, T.C. Ziraat Bankası Merkez Şubesinin 39804723-5001 numaralı hesaplarına yatırılabilecek. Bankadan yatırma esnasında açıklama kısmına “Sosyal Güvenlik Destek Prim Borcu” ibaresi yazdırılacak. Ödemelere ilişkin makbuzlar il müdürlüğüne intikal ettirilecek.
Taksitlendirme Hakkı Hangi Hallerde Bozulur?
Sigortalı ve hak sahiplerinin borç türü bazında taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir takvim yılında;
– Üç defadan fazla yerine getirmemeleri,
– Üç defadan fazla eksik yerine getirmeleri,
halinde taksitlendirme hakları sona erecektir.
Diğer taraftan, bir takvim yılında üç defaya kadar ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarını en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar gecikilen her ay için Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait Yeni Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faiz oranına 1 puan eklenmek suretiyle bulunacak faiz oranının, bileşik bazda uygulanması sonucunda hesaplanacak faiz miktarı ile birlikte ödememeleri halinde, taksitlendirme haklarını kaybedecek ve taksitlendirme öncesi duruma dönülerek ödedikleri taksit tutarları sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümlerine göre borçlarına mahsup edilecek.
Önceki Tahsillerin İadesi Yok
Yanlış veya yersiz alınan tutarlar hariç olmak üzere 26 Mayıs 2008 tarihinden önce tahsil edilmiş gecikme cezası ve gecikme zammı, iade ve mahsup edilmeyecek.
Prim Affından Yararlanmak Amacıyla Önceki Taksitlendirmelerin İptali Mümkün
Prim Affı kapsamına giren borçları için 5458 sayılı Kanunla veya bu Kanundan sonra 5763 sayılı Kanundan önce diğer kanunlar gereğince cari yöntemlere göre tecil ve taksitlendirilmiş veya yapılandırılmış olan borçlularca, tecil ve taksitlendirme veya yapılandırma işlemlerinin bozulmasını talep eden Bağ-Kur sigortalılarınca peşin ödeme veya taksitlendirilme yoluyla borçlarını ödemek amacıyla başvuru süresi içinde yazılı olarak talepte bulunmaları halinde, daha önce yapılmış olan tecil ve taksitlendirme veya yapılandırma işlemleri bozularak, ödemiş oldukları tutarlar, sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümlerine göre mahsup edildikten sonra kapsama giren kalan borçları yeni Prim Affı hükümlerine göre peşin ödenebilecek veya taksitlendirilebilecek.