Sözcü Gazetesi: İkinci Kez Bağlanan Aylıklar Artık Daha Yüksek Bağlanmıyor – Şirket Ortaklığı-Memuriyet Çakışmasında Emekli Sandığı İştirakçiliği Geçerlidir

13 Mart 2008

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

 

İkinci Kez Bağlanan Aylıklar Artık Daha Yüksek Bağlanmıyor

11.03.2005 tarihinde işten ayrılarak SSK’dan emekli olmuştum. 01.01.2008 itibarı ile tekrar SSK ‘lı olarak çalışmaya başladım. Sizden acilen öğrenmek istediğim;

1- Emekli maaşımı kestirerek tavandan SSK primi de ödeyerek çalışmadan sonra tekrar işten ayrılıp emekliliğe müracaat edersem, halen almakta olduğum emekli maaşım artış oranında daha fazla bir artış olur mu?

2- Emekli maaşımı yine almaya devam ederek, sosyal güvenlik primini ödeyerek çalışmam daha mı uygun olur? Mehmet Kemal ŞENÇELEBİ/İSTANBUL

 

Sayın Okurum,

Bilindiği gibi SSK’dan bağlanacak yaşlılık aylıklarında 01.01.2000 tarihinden sonra uygulanmak üzere yeni bir sistem getirilmiş ve “son 10 veya 5 yılın ortalaması uygulamasından” vazgeçilerek tüm yılların kazançlarının ortalaması dikkate alınması esas alınmıştı.  Sistem 2000 yılından sonra emekli olacaklara bağlanacak aylıklar için bu sigortalıların ortalama kazançlarının 2000 sonrası güncellemesi için o yıllara ait TÜFE+Büyüme Hızı toplamını esas alıyordu. Fakat bağlanan aylıkların artırılması için de sadece TÜFE oranını kullanıyor, büyüme hızı rakamlarını dikkate almıyordu.

 

Sisteme göre aylıklar eriyordu

Bu durumda örneğin sisteme ortalama kazanç ve prim gün sayısı bakımından eşit katkı yapmış iki kişiden biri 2001 yılında diğer 2003 yılında emekli olsa 2001 yılında emekli olana göre 2003 yılında emekli olan büyüme hızı rakamlarından iki yıl daha fazla yararlanmış oluyor ve sonra emekli olan önce emekli olandan daha fazla aylık alıyordu.  Bu da aylıkların zamanla erimesi anlamına geliyordu.

 

Tekrar aylık bağlatanlar erimeyi önlemiş oluyorlardı

Yeni veya yeniden bağlanan aylıklar için 2000’den sonra geçen yılların büyüme hızlarının dikkate alınması, buna karşın bağlanmış aylıklar güncellenirken sadece TÜFE rakamlarının dikkate alınması nedeniyle emekli aylığını kestirerek bir müddet çalışıp tekrar emekli olanlar büyüme hızı rakamlarından yararlanma imkânına kavuşuyorlardı. Örneğin 2002 yılında bağlanan aylığı 2007 yılına kadar sadece TÜFE rakamlarına göre güncellenen SSK veya Bağ-Kur emeklisi 2007 yılında emekli aylığını kestirerek bir müddet çalışıp tekrar emekli aylığı için başvurması halinde yeni aylığının hesabında daha önce faydalanamadığı 2002-2007 arası büyüme hızı rakamlarından da yararlanabiliyor, daha yüksek bağlanmasını sağlayabiliyordu.

 

SGK’nın önlemi erimeyi korudu

Bu hususun kamuoyunca duyulması sonucu Sosyal Güvenlik Kurumu bu konuda önlem aldı ve 23.10.2007 tarihinde yürürlüğe giren 5698 sayılı Kanundan sonra bu yolun önü tıkandı. Yeni uygulama sonucu artık tekrar bağlanan aylıklar için ilk bağlanma tarihi ile ikinci bağlanma tarihi arasındaki dönem için büyüme hızı rakamlarından yararlanılamayacak.

 

Bundan sonra ne olacak?

Bu biçimde bağlanan aylıklar kazanılmış olurken, bundan sonra ikinci defa bağlanan aylıklar iki aylık arasında yararlanmadıkları büyüme hızı rakamlarından yararlanmayacaklar. Yani sisteme eşit katkı sunan iki kişiden önce emekli olan sonra emekli olana göre daha az aylık alacak.

 

Bu nedenle eğer uzun süreli ve yüksek kazanç matrahına tabi olarak çalışmayacaksanız aylığınızı kestirmenizden dolayı bir artış sağlayamazsınız. Kısa süreli veya normal matrahlı çalışacaksanız Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek çalışmanız daha yerinde olur.

 

 

Okur Sorularına Kısa Cevaplar

Ethem KELEŞ – 14.09.1960 doğumlu olup 17.08.1985 tarihinde başladığı SSK sigortalılığında 7 bin 244 gün primli bir sigortalı olarak ilk sigortalılıktan önceki 20 aylık askerlik süresini borçlanmış olduğunuz için 14.09.2008 tarihinde 48 yaşınızı dolduracak ve 25 yıllık sigortalılık sürenizi tamamlayacağınız 17.12.2008 tarihinde emekliliği hak edeceksiniz.

 

Hasan Hüseyin YOLCU/DENİZLİ – 11.04.1952 doğumlu, 1970 yılından başlayan SSK sigortalılığımda o dönemde 350 günü ve 1998’den sonra da 12 ayı bulunan, muhtarlıktan dolayı 1986-1996 yılları arasında 10 yıllık Bağ-Kur sigortalılığı olan bir sigortalı olarak 900 gün daha SSK’ya prim öderseniz bu sürenin sonunda hemen emekli olabilirsiniz.

 

Nurşen ÇEBİ – 01.01.1994 tarihinden 31.12.2003 tarihine kadar isteğe bağlı SSK sigortalılığını sürdürerek 3 bin 585 gün primi olan 03.07.1946 doğumlu bir kadın sigortalı olarak 15 yıllık sigortalılık sürenizi tamamlayacağınız 01.01.2009 tarihinde emekli olabileceksiniz.

 

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

 

Şirket Ortaklığı-Memuriyet Çakışmasında Emekli Sandığı İştirakçiliği Geçerlidir

Halen memur olduğum için Emekli Sandığı’na tabiyim. Memuriyete atanan kardeşimin devredeceği hisseler nedeniyle yakında anonim şirket ortağı olacağım. Bir yıl sonra da emekli olacağım. Bağ-Kur sigortalısı olmam gerekecek mi? Buna karşın anonim şirket kurucu ortağı olan kardeşimin ise memuriyete ataması yapıldı. Kardeşimin Bağ-Kur sigortalılığı geçerli olmaya devam edecek mi?  İsmi Mahfuz

 

 

Sayın Okurum,

Hemen belirteyim ki memurların anonim şirketlere pay sahibi olmalarına ilişkin herhangi bir yasak bulunmadığını peşinen belirteyim. Kurulu şirket hisse devralarak ortak olabilirsiniz. şirketin kuruluşunda kuruluş sermayesinin bir bölümüne iştirak etmek suretiyle de ortak olabilirdiniz. Kaldı ki kuruluşunda pay sahibi olmanızda da bir sakınca bulunmaz, bu size bir nevi tacir veya esnaf niteliği kazandırmazdı. Ama şirkette görev alamazsınız.

Sosyal güvenlik hakkınıza gelince, devam eden Emekli Sandığı iştirakçiliğiniz nedeniyle Bağ-Kur sigortalısı olmak zorunda değilsiniz. Ancak emekli olduğunuzda Sosyal Güvenlik Destek Primi ödemek durumunda olan bir bağ-Kur sigortalısı olmanız gerektiğini önemli belirtmeliyim. Kardeşinizin Bağ-Kur sigortalılığı ise memuriyet görevine başlayıp Emekli Sandığı iştirakçisi olduğunda doğal olarak sona ermiş olacak.

 

 

Yaştan Etkilenmeyeceksiniz

02.01.1961 doğumluyum. 01.11.1978 tarihinde başladığım ve 1986 yılına kadar sürdürdüğüm SSK sigortalılığımda 147 gün primim var. 16.03.1988 tarihinden bu yana devam eden Bağ-Kur’luluk sürem bulunuyor. 1981 yılında gitmiş olduğum askerlik hizmetimin borçlanmasını yaparsam ne zaman emekli olabilirim? Mehmet Dursun POLAT/İZMİR

 

Sayın Okurum,

Vermiş olduğunuz bilgilere göre askerliğinizi borçlanırsanız 49 yaşına, borçlanmazsanız 50 yaşına tabi olursunuz. Ama siz yaştan etkilenmiyorsunuz. Emekli olmak için eksiğiniz 25 yıllık prim süresini tamamlamak. Askerliğinizi 20 ay olarak yapmışsanız Bağ-Kur sigortalılığınızı 13.06.2011 tarihine kadar devam ettirerek Bağ-Kur’dan normal emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi 18 ay olarak yapmışsanız 13.08.2011 tarihine kadar Bağ-Kur sigortalılığınızı sürdürerek emekli olabilirsiniz.