Sözcü Gazetesi: İşe Başlatmama Tazminatında Önemli Noktalar – Torba Yasa İle 13 Yıllık İsteğe Bağlı Prim Ödeyebilir miyim? – Karışık Hizmette İkramiye Ödemesi Nasıl Olur?
29 Mart 2011
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
İşe Başlatmama Tazminatında Önemli Noktalar
Soru: Ablamın 13 yıllık isteğe bağlı SSK borcu var. Torba Yasaya göre ihya ile borçlarını ödeyebilir mi? Açtığım işe iade davasını kazandım. 18 aydır Yargıtay’dan dönmedi. Sonuçlanınca faiz alabilecek miyim? Ebru ÇELEBİOĞLU
Cevap: İş sözleşmesinin işverence feshi sık rastlanan ve güncelliğini hiç kaybetmeyen bir çalışan sorunu. 4857 sayılı İş Kanununun 21.maddesi hükmü gereği işe iade davası lehinize sonuçlandığında başvurunuz üzerine bir ay içinde işe başlatılmayacağınız sözlü veya fiili olarak açıklandığı tarihte veya bir aylık başlatma süresinin sonunda iş sözleşmeniz işverence feshedilmiş sayılır ve işvereniniz en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücretiniz tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur. İşe başlatmama tazminatının fesih tarihindeki ücrete göre ödenmesi gerekiyor. Zira işe başlatılmadığınız tarih işe başlatmama tazminatının muaccel (Hemen ödenmesi gereken) olduğu an olur. Söz konusu tazminat yönünden faize hak kazanmanız için işvereninizin temerrüde düşürülmesi gerekiyor. Bunun için de bir aylık hak düşürücü sürede yapmanız gereken işe iade başvurunuzda “İşe alınmadığınız takdirde işe başlatmama tazminatının ödenmesini talep etmiş olmanız” yeterlidir. Bahsi geçen tazminat muaccel olduğu anda işverence ödenmelidir.
İşe iade davası ile tespit edilen en çok dört aya kadar boşta geçen süreye ait ücret ve diğer haklar için mevduata uygulanan en yüksek faizin uygulanması gerekiyor. Buna karşın işe başlatmama tazminatı hakkında niteliği itibarıyla yasal faizin uygulanması gerekiyor. Tazminatta faizin başlangıç süresi bir aylık sürenin sonu, dört aylık ücret için ise bir aylık sürenin başı olmaktadır.
Torba Yasada uygulanacak isteğe bağlı prim borçları isteğe bağlı sigortalılık süreleri içinde üst üste ödenmemiş en fazla iki ay süreli boşluklar olan prim borçlarıdır. Yoksa 13 yıllık ödenmemiş borç varsa o isteğe bağlı sigortalılık çoktan sona ermiş demektir.
Soru: 1953 doğ. Sırasıyla 4 yıl özel sektör SSK sigortalılığı, 5 yıl E.S. iştirakçiliği, 11 yıl özel sektör SSK sigortalılığı, 9 yıl kamu SSK sigortalılığı ve sonrasında 4,5 yıldır E.S. iştirakçiliği yaptım. İstifaen ayrıldığımdan bu güne kadar hiçbir işyerinden tazminatımı alamadım. Kurumumda 29 yıllık hizmet cetveli hazırladılar. Emekli olduğumda kaç yıl üzerinden kadar ikramiye alabilirim? Hikmet AKOĞLANOĞLU
Cevap: Özel sektör işyerlerinden kıdem tazminat hakkınızı istifa nedeniyle alamazsınız. Bu sürelerin ikramiyesini E.S.’da ödemek zorunda değildir. Akabinde SSK’lı çalıştığınız için 5 yıllık ilk E.S. iştirakçiliğiniz için de E.S. ikramiye ödemez. 9 yıllık kamu SSK süresi ile aynı kurumda ayrılmadan devam ettiğiniz E.S. iştirakçiliği nedeniyle 13 yıllık ikramiye alabilirsiniz. İlk beş yıllık E.S. süresi için dava yoluna başvurabilirsiniz.
Soru: Şubat 1959 doğumlu bir bayanım. 01.05.1999’da 32 gün SSK başlangıcım oldu. Kasım 2002 ayından beri kesintisiz olarak isteğe bağlı prim ödüyorum. Torba Yasa, Haziran 1999 – Kasım 2002 tarihleri arasında ödemediğim primler için borçlanarak ödeme imkânı tanıyor mu? Gülçin PAM
Cevap: Sigorta başlangıcınıza göre 58 yaşını dolduracağınız Şubat 2017 ayında SSK’lılıktan 3 bin 600 günle yaştan emekli olabilirsiniz. Ancak bu şartlarla emekli olmanız için en geç Şubat 2012 ayında isteğe bağlı sigortalılığı kapatıp kalan 110 günü muhakkak bilfiil çalışan SSK’lı olarak ödemeniz şart. Aksi durumda 5 bin 400 günle Bağ-Kur’dan emekliliğe tabi olursunuz. Günden SSK emekliliğiniz 01.05.2019’dan önce olamayacağından avantajlı olan yaştan SSK emekliliğinizdir. Torba Yasa geçmişteki boşlukları isteğe bağlı olarak toptan ödemenize olanak tanımıyor.
Soru: 26.11.1966 doğ. 1984-1992 yıllarında Almanya’da çalıştım. 1993 yılından itibaren ise Türkiye’de çalışmaktayım ve 5 bin 700 SSK günüm var. Yurtdışında çalıştığım günleri borçlandığım takdirde ne zaman emekli olabilirim? Özdemir YALÇIN
Cevap: Borçlanma yapmazsanız 1993’teki başlangıcınızla 54 yaşını dolduracağınız 26.11.2020’de SSK’lılıktan emekli olabilirsiniz. 8 yıllık bir borçlanma yaparsanız 48 yaşını dolduracağınız 26.11.2014’te emekli olabilirsiniz. Alacağınız 6 yıllık fazla aylık ödeyeceğiniz 8 yıllık borçlanma bedelinin reel olarak iki katından fazla eder.
