ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
İsteğe Bağlı Sigortalılıkta Neler Oluyor?
01.01.1962 doğumlu, 01.01.1985 ilk sigortalılık girişli, bin 853 gün sigortalı çalıştıktan sonra 01.09.2007 tarihinden itibaren de isteğe bağlı SSK sigortalısı olan askerliğini yedeksubay olarak ifa etmiş okurum Muhittin SÖYLER “Yazılarınızda 5510 sayılı yeni Kanuna göre isteğe bağlı sigortalılıkta 3,5 yıldan fazla kalınmamasını öğütlüyorsunuz. Bunun nedenini açıklar mısınız?” diyor. Bir diğer okurum Naime TEZGÖR de “28.10.1968 doğumlu, 01.07.1988 ilk sigortalılık girişli kadın sigortalıyım. O dönemde 30 gün prim ödedikten sonra 10.08.2007 tarihinde yeniden sigortalı olarak çalışmaya başladım. Bu işyerinde bin 80 gün sigortalı olursam isteğe bağlı sigortalı olabilir miyim? İsteğe bağlı sigortalılık kalkacağına göre benim durumum ne olacak? Bir gazeteden okuduğuma göre isteğe bağlı sigortalılık için ay içerisinde 30 günden az çalışma ya da tam gün çalışmama aranacak denmektedir. Bu ne demektir?” diyor.
Bu sorular çerçevesinde isteğe bağlı sigortalılığın merak edilen yönlerini açıklayalım.
Halen Bağ-Kur’un ve SSK’nın ayrı ayrı isteğe bağlı sigortalılık şartları ve uygulaması bulunuyor. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı SSK sigortalılığı kalkacak ve – isteğe bağlı Emekli Sandığı iştirakçileri hariç – isteğe bağlı sigortalılığa devam edenler bu sürelerde Bağ-Kur’lu sayılacak. Bu tarihten sonra en az 3,5 yıl yahut bin 260 gün isteğe bağlı sigortalılıkta kalanlar Bağ-Kur’un emeklilik koşullarına tabi olacaklar. Bilindiği üzere Bağ-Kur’dan normal emeklilik için 9 bin gün, kısmi emeklilik için 5 bin 400 gün gerekirken, SSK’dan normal emeklilik için ilk sigortalılık tarihine göre 5 ila 7 bin arası gün gerekirken, kısmi emeklilik için 3 bin 600 günün yeterli oluyor. İşte fark da buradan doğuyor. Zira son yedi yılda primlerinin çoğunu Bağ-Kur’dan ödeyenler Bağ-Kur’dan emekli olurken, çoğunu SSK’ya ödeyenler SSK’dan emekli olacaklar.
Örneğin okurum Muhittin Bey, bin 853 gün normal 300 gün isteğe bağlı olmak üzere 2 bin 153 gün SSK primi ile 360 gün Emekli Sandığı keseneği ödeyen bir sigortalı olarak 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren bin 260 gün isteğe bağlı sigortalı olursanız kısmi emeklilik için 5 bin 400 güne tam emeklilik için 9 bin güne tabi olacak.
İsteğe bağlı sigortalılık kalkmıyor. Bağ-Kur ve SSK sigortalılıkları Bağ-Kur tabanında standartlaşıyor. İsteğe bağlı sigortalılık 1 Ekim 2008’den sonra da devam edecek, ancak isteğe bağlı SSK’lılık değil yalnızca isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalılığı kalacak.
Bin 80 gün prim ödenmiş olma şartı kalkarken zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmama şartı korunuyor. Ancak sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmama hallerinde kalan günler için isteğe bağlı ödemek mümkün kılınıyor. İşte yeni isteğe bağlı sigortalılıkta bir ayın bir bölümünde çalışan olarak, diğer bölümünde isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenebilecek.
Bu durum sigortalıların kafasını iyice karıştıracak. Zira ayın 10 günü çalışan sigortalı olarak 4/a sigortalılığından (Bugünün SSK’lısı), kalan 20 gününü isteğe bağlı sigortalılıktan ödeyen sigortalının bu 20 günü 4/b sigortalılığından (Bugünün Bağ-Kur sigortalısı) sayılacağından son yedi yıl hesabı yapanların emeklilik planlarında danışma ihtiyaçları daha da artacak.
Okur Sorularına Kısa Cevaplar
Adnan CEBECİ – 01.07.1985 ilk sigortalılık girişli, 01.09.1960 doğumlu, 7 bin 729 gün primi olan bir SSK sigortalısı olarak, ilk sigortalılığınızdan önce ifa etmiş olduğunuz 20 aylık askerlik sürenizi de borçlanırsanız 01.11.1983 ilk sigortalılık girişiyle 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 01.11.2008 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Yeşer UYSAL – 24.10.1973 doğumlu, 01.07.1996 ilk sigortalılık girişli, 3 bin 314 gün SSK primi olan bir kadın sigortalı olarak, 53 yaşınızı dolduracağınız 24.10.2026 tarihinde 5 bin 900 günü tamamlayarak emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı SSK sigortalılığınızı 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle sürdüremeyeceğinizden bu tarihten itibaren çalışarak SSK primi ödemeli ve bu şekilde kalan primlerinizi tamamlamalısınız.
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
1985 Öncesi Meslek Odası Kaydı Bağ-Kur’lu Olmaya Yeter mi?
16.09.1958 doğumluyum. Ağustos 1981 – Mart 1982 arasında maliye kaydım ve kuyumcular oda kaydım bulunmaktadır. Fakat Bağ-Kur’a kayıt yaptırmamıştım. O zamanki yasaya göre maliyeye kayıt yaptıran herkes Bağ-Kur’lu sayılıyordu. Bununla ilgili af var mı? Yoksa ne yapabilirim? Sonra 23.03.1988 – 12.04.2001 tarihleri arasında 13 yıl 19 günlük Bağ-Kur sigortalılığımı müteakiben Bin 665 gün SSK sigortam devam etti. Askerliğimi 1978 – 1980 yılları arasında 20 ay olarak yaptım, fakat henüz borçlanmadım. Ne zaman ve nasıl emekli olabilirim? Serdar AVCI
Sayın Okurum,
Zorunlu Bağ-Kur sigortalısı sayılma yönünden vergi kaydı 20.04.1982 tarihinde önem kazanmış ve bu önem 22.03.1985 tarihine kadar tek şart olarak varlığını korumuştur. Oysa 1 Ekim 1972 ila 20 Nisan 1982 tarihleri arasında kanunla kurulu meslek odası kayıtlarına istinaden Bağ-Kur’lu olunup olunmadığı saptanıyordu. Fakat o dönemde Bağ-Kur’luluk zorunlu değil, isteğe bağlıydı, bu nedenle de Bağ-Kur bugün 20 Nisan 1982 öncesi dönemdeki meslek odası kayıtlarını esas alarak sigortalılık başlatmıyor. Ancak kendi dönemi içinde yani 20.04.1982 öncesinde bunu sağlayabilirdiniz.
Vermiş olduğunuz bilgilere göre şu an SSK’dan emeklilik için askerliğinizi borçlanırsanız 23.07.2011 tarihinde, borçlanmazsanız 23.03.2013 tarihinde 25 sigortalılık yılını doldurarak emekli olabilirsiniz.
Temmuz 2009’da Emeklisiniz
14.07.1958 doğumluyum. 1986 senesinin Mart ayından beri Bağ-Kur’luyum ve hiç boş günüm yoktur. 20 aylık askerlik borçlanmasını ödedim. Şu anda 13.basamaktayım. Nisan ayından itibaren 14. basamağa geçeceğim. Ne zaman emekli olabilirim? Refa CEYHAN
Sayın Okurum,
Vermiş olduğunuz bilgilere göre 01.06.2002 tarihinde 25 yılı doldurmanıza kalan süreye göre 48 yaşa tabi olup bu yaşı da doldurmuş olduğunuzdan toplam 25 yıllık süreyi tamamlayacağınız Temmuz 2009 ayında Bağ-Kur’dan normal emekliliğe hak kazanacaksınız.