ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Kısmi Çalışanlar İçin Emeklilik Mayınlarında Temizlik Var
5510 sayılı Kanunla bir ay içinde 10-15 gün gibi süreyle çalışan kısmi çalışanlar için genel sağlık ve emeklilik bakımından birtakım olumsuz düzenlemeler içeriyordu. Örneğin 5510 sayılı Kanun gereği kısmi çalışan ay içinde çalışmadığı günler için GSS primi ödememesi durumunda sağlık yardımı hakkından yararlanamaması öngörülüyordu. Bu eksik günler için GSS yerine isteğe bağlı sigortalı olayım hem de emekliliğime sayılsın diyenler için de bahse konu süreler 4/b sigortalılığı süresi sayılıyor, bu da emeklilik aşamasında sigortalı SSK’dan emekli olayım derken kendini birden gerekli şartlar ve bağlanan aylıklar açısından istenmeyen Bağ-Kur’dan emekliliğe tabi olmuş halde bulabiliyor, adeta mayına basmış gibi oluyordu. Şimdi 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılara kanunun yürürlük tarihinden sonraki sürelere ait eksik süreleri borçlanma ile ödeyip bu süreleri 4/a sigortalılığı (SSK) kapsamında tamamlama hakkı tanınarak doğru yola gelindi. Son 120 gündeki süreklilik koşulu için kısmi çalışma engel sayılmasa bile kesintili çalışma tarzı nedeniyle işsizlik ödeneği hakkından yeterince faydalanamıyorlardı. Bu konuda da 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanların istekleri halinde işsizlik sigortası primlerinin sigortalı ve işveren hissesi oranındaki işsizlik sigortası primini ödeme hakkı tanınarak işsizlik sigortası ödeneği alınabilmesi için gereken prim ödeme gün sayısına ulaşabilmelerinin önü açılıyor. Kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile bu ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalıların eksik günlerine ait GSS primlerini 30 güne tamamlama yükümlülüğü de 01.01.2012 tarihine öteleniyor. Yani 5510 sayılı Kanunla getirilen yanlışlardan kısmi çalışanlarla ilgili bir bölümü düzeltiliyor.
Soru: 1962 doğumlu kuzenim 1989 senesinde ilk defa sigortalı olup 90 gün prim ödemiştir. Daha sonra 3,5 sene Tarım SSK sigortalısı olan kuzenim 2002 senesinin sonunda kısmi felç geçirerek % 50 çalışamaz raporu almıştır. 20 aylık askerliğini de borçlanan kuzenim nasıl emekli olabilir? Çetin KAYIŞ
Cevap: Kuzeniniz SSK’lı olarak çalışmaya başladıktan sonra Maliye aracılığıyla en az yüzde 40 çalışamaz raporuyla sakatlık vergi indirim hakkından faydalanabilirse 3 bin 600 günle emeklilik hakkı kazanabilir. Bunun için ayda 15 gün esasına bağlı olarak kazandığı 630 günlük Tarım SSK, 600 günlük askerlik ve 90 günlük çalışmasının üzerine en az bin 260 günü SSK’lı olarak çalışılarak ödenmiş olmak üzere 2 bin 280 gün daha prim öderse bu sürenin sonunda hemen emekli olabilir.
Soru: 28.12.1955 doğumluyum. 01.01.1994’ten beri Bağ-Kur sigortalısıyım. 1975’de başladığım 20 aylık askerlik sürem var. Askerliğimi yatırdığım takdirde ne zaman emekli olabilirim? Bayram ÜLKER
Cevap: 01.10.1999’daki yaş durumunuza göre Bağ-Kur’dan yaştan emekli olmanız için 58 yaşını dolduracağınız 28.12.2013 tarihini beklemelisiniz. Askerlik borçlanması yapsanız da 01.10.1999’da 55 yaşını doldurmanıza kalan süre değişmiş olmayacağından emekli olacağınız tarih değişmez. Bağ-Kur’dan normal emekliliğiniz ise askerliği borçlansanız bile 8 yıldan önce gerçekleşmeyeceğinden en erken emekliliğiniz yaştan emeklilikle gerçekleşir.