ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
SSK Emekliliğinde İlk Sigortalılık Başlangıcı Ne Kadar Eskiye Dayanıyorsa Emeklilik O Kadar Kolaylaşır
Üniversite bittikten sonra askerliğimi 1995 yılında asteğmen olarak yaptım. (12 ay). İlk 3,5 ayı acemi olarak Tuzla Asteğmen okulunda geçti. Daha sonra 5 ay askerlik süresi uzadı ve bu bizim döneme rastladı. 5 ay daha teğmen olarak ordumuzda çalıştım. Çalıştığım bu süre zarfında sanıyorum Emekli Sandığı’na keseneklerim ödenmiştir. Askerlik sonrası 09.02.1997 sigortalı oldum.
Soru 1) Bu tarihe kadar olan keseneklerimi sigortaya nasıl geçirebilirim ve bunun bir süresi var mı? Şimdiden yapabilir miyim?
Soru 2) Dört aylık acemilik dönemimi dışarıdan şimdiden ödeyip sigortaya ekleyebilir miyim? Ödemeyi yaparsam sigorta başlangıç tarihimin ilk askerlik başlama tarihi olabileceğini ve avantajlı olacağımı söylüyorlar. Doğru mudur ve böyle bir imkân var mıdır? Hakan DEMİRKOL
Sayın Okurum,
1) Emekli Sandığı sürelerinizi SSK’dan emekliliğinizi hak kazandığınızda birleştirebilirsiniz. Hizmet birleştirme emekli olunduğunda yapılır. SSK’dan emekliliğiniz için hesaplama yaparken Emekli Sandığı kapsamında geçen sürelerinizi dikkate alabilirsiniz ama emekliliğe esas süreler emekliliğe hak kazanıldığında birleştirilir.
2) Şu an SSK sigortalısıysanız dört aylık askeri öğrencilik döneminizi SSK’ya borçlanabilirsiniz. Ödemeyi yaparsanız sigorta başlangıç tarihiniz ilk askerlik başlama tarihi olur. Borçlanacağınız dört aylık bu süre ilk Emekli Sandığı başlangıç yılı olan 1995 yılında süresi kadar geriye çeker ve emeklilik şartlarınızı iyileştirir. Ne yaşınızı ne de kaç gün priminiz olduğunu belirtmediğiniz için tam emeklilik tarihinizi söyleyemiyorum.
Dayınız 6 Bin 800 Değil 3 Bin 600 Günle de Emekli Olabilir
SÖZCÜ’de yazmış olduğunuz bir yazıda yurtdışında çalışanların yurda döndükten sonra Türkiye’den emekli olmalarında yurtdışına çıkmadan önceki sürede 1 gün dahi olsa sigortalı olmalarının çok önemli olduğunu belirtince yurtdışındaki dayımın önemli bir hakkının olduğunun farkına vardık. 1946 yılı doğumlu dayım Almanya’da çalışarak Alman Hukuku’na göre emekli oldu. Kendisi 3201 sayılı Kanuna göre Yurtdışı Hizmet Borçlanması yoluyla emeklilik için talepte bulunduğunda kendisine Büyükelçilikten 6 bin 800 gün üzerinden prim ödemesi şartıyla emekli olabileceğini söylemişler. Aslında bu başvuruyu yaparken dayım da 1976 yılında Türkiye’de SSK tescilinin olduğunu bilmiyormuş. Bu duruma göre dayım Almanya’ya gitmeden evvel Türkiye’de SSK tescilinin olmasından dolayı 6 bin 800 gün borçlanmak yerine 5 bin gün borçlanmayla emekli olabilir mi? İsmi Mahfuz
Sayın Okurum,
Eğer dayınızın yurtdışına çıkmadan önceki 1976 yılından 1 gün bile sigortalı günü varsa değil 6 bin 800, değil 5 bin, sadece 3 bin 600 günü borçlanmayla sağladığında hemen emekli olabilir. Ancak Türkiye’den emekli aylığı bağlanması için kesin dönüş yapması gerekiyor. Kesin dönüşten kasıt ise aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmasının sona ermesi, çalışmaya bağlı sosyal sigorta ödenekleri olan işsizlik ve hastalık ödeneği ile ikamete bağlı sosyal yardım almamasıdır.
Tescili ve o işyerinde çalışması var da günü yok ise o takdirde öncelikle gerekirse hizmet tespit davası açarak hizmetini tespit ettirmelidir.
Okur Sorularına Kısa Cevaplar
Kerime DOĞRUSÖZ – 07.05.1958 doğumlu, 10.09.1990 ilk sigortalılık girişli, 4 bin 696 gün primi olan bir sigortalı olarak 54 yaşınızı dolduracağınız 07.05.2012 tarihinde yaştan emekli olabileceksiniz.
Tevfik ÇİMEN/MUĞLA – 05.04.1963 doğumlu, 01.01.1986 sigortalılık girişli, ilk sigortalılıktan önceki sürede geçen 20 aylık askerliğini ile 22.09.1980-26.03.1982 tarihleri arasındaki (544 günlük) yurtdışı sürelerini borçlanmış, 6 bin 435 güne sahip bir sigortalı olarak 47 yaşınızı dolduracağınız 05.04.2010 tarihinde 4/a sigortalısı olarak emekli olabilirsiniz.
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
T.C. Vatandaşlığından Önceki Sosyal Güvenlik Anlaşması İmzalanmamış Ülkelerde Geçen Çalışmaların Bağ-Kur’dan Emekliliğe Etkisi
21.01.1939 doğumluyum 1990 yılında Türk vatandaşlığına geçtim. T.C. Vatandaşlığına geçmeden önce İran’da on yıllık bir çalışma sürem var. 05.10.1995 tarihinden beri kesintisiz Bağ-Kur’luyum. Her sene Şubat ayında otomatik olarak basamağım yükseliyordu. Fakat 2006 yılının Ekim ayında basamağım 12 olduktan sonra bir daha yükselmedi. Bunun sebebi nedir? Ne zaman emekli olabilirim? Rıza ŞİRİN
Sayın Okurum,
Bağ-Kur’da bulunan 24 basamaklı gelir tablosunda en düşük basamak 1, en yüksek basamak ise 24’tür. Bağ-Kur sigortalısı olacaklar ilk girişte 1 ile 12 nci basamaktan birini, sigortalılığın başladığı tarihten itibaren 3 ay içerisinde seçebiliyorlar. 3 ay içerisinde basamak seçimi yapılmazsa 1 inci basamak seçilmiş sayılıyor. İlk 12 basamakta her bir basamak için bekleme süresi 1 yıl olup, basamak yükseltilmesi isteğe bakılmaksızın Bağ-Kur tarafından yapılır. 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara tabi sigortalıların bulundukları 1-12 basamaklar arasında bir yıllarını doldurunca bir üst basamağın primini ve basamak yükseltme farkını yatırmaları gerekiyor.
12 inci basamakta bekleme süresi 1 yıl olup, 1 yılın sonunda 13. basamağa geçmek için yazılı talepte bulunmadığınız için basamağınız 12 ‘de kalmış.
Basamak kalkıyor
Sosyal güvenlik sistemini büyük ölçüde değiştiren 5510 sayılı SSGSS Yasası iptal edilmez de yürürlüğe girerse, Bağ-Kur’luların adı artık 4/b’li olacak ve ödeyecekleri primler artık basamaklara göre değil kendi belirleyebilecekleri aylık gelirlere göre hesaplanacaktır. Ödeyecekleri prim miktarı belirlenirken alt sınır 1 Ekim 2008 tarihinde 16 yaşından büyük işçiler için geçerli asgari ücret olan 638,70 YTL; üst sınır da asgari ücretin 6,5 katı yani 4151,55 YTL miktarları üzerinden olacaktır. Yanında işçi çalıştıran işveren konumundaki Bağ-Kur’lular yanlarında çalıştırdıkları sigortalıların kazancının en yükseğinden daha az aylık kazanç beyan edemeyecekler.
Emekliliğiniz 5 Ekim 2010’da
Vermiş olduğunuz bilgilere göre Bağ-Kur’dan emekliliğiniz için 05.10.2010 tarihine kadar prim ödemeyi sürdürmeniz gerekiyor. 58 yaş koşulunu şu an bile tamamlamış bulunduğunuzdan o tarihte emekli olabilirsiniz. Sosyal güvenlik anlaşması imzalanmamış bir ülkede T.C. vatandaşlık bağı da bulunmayan bir dönemde yapılan çalışmalar borçlanma veya birleştirme kapsamında olmadığından İran’daki çalışma sürelerinizin mevcut hükümlere göre emekliliğinize yararı yok.