ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Yurtdışına Çıkmadan Önce Sigortalı Olmak Büyük Avantajdır
01.04.1965 doğumlu olup sigortalılığa ilk girişim Ağustos 1984 ayında gerçekleşti. O dönemden 285 gün sigortam var. 18 ay askerliğimi yaptıktan sonra 1987 yılında yurt dışına çıktım ve 2001 yılında sakatlandım. Halen yurt dışında yaşamaktayım. Buranın Çalışma Bakanlığı’ndan çalışılmış gün/yıl dökümü aldım, 13 yıl çıktı. Türkiye’deki 18 ay askerliğim ve ödenmiş 285 günüm göz önüne alınırsa bu süreler normal emekliliğime yeterli mi? Konsolosluğa onaylattırdım, fakat Türkiye de henüz herhangi bir işlem yaptırmadım. Artik Türkiye’de yaşamak istiyorum. Nasıl emekli olabilirim veya olmalıyım? Özürlü olarak mı? B. SORUKLU
Sayın Okurum,
Vermiş olduğunuz bilgilere göre SSK’dan normal emeklilik için 48 yaşına tabisiniz. 13 yıllık yurtdışı sürenizi ve 18 aylık askerlik hizmetinizi borçlandığınızda gerekli gün sayısı olan 5 bin 225 günü de karşılamış oluyorsunuz. Yurtdışı borçlanması için Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü SSK Yurtdışı İşçi Hizmetleri Dairesi Başkanlığı’na başvurunuz. Kesin dönüş de yapacağınıza göre emekli olmamanız için tek engel yaş şartınızın dolacağı 01.04.2013 tarihidir.
Yurtdışına çıkmadan önce ülkemizden sigortalı olmanız büyük avantaj. Çünkü yurtdışı borçlanmasıyla şimdi sadece gün sayısı ihtiyacı için borçlanacaksınız. Oysa aksi halde hem gün sayısı hem de sigortalılık süresi kazanmak amacıyla borçlanmış olacak, sigortalılık süresi yetersizliğinden emekliliğiniz gecikecekti.
İkinci bir yol olarak da özürlü statüsünde emekli olabilirsiniz. Bunun için de bir işyerine sigortalı işçi olarak girip işvereniniz aracılığıyla Maliye’ye başvurarak (İldeyseniz Defterdarlığa, bağımsız vergi dairesi bulunan ilçedeyseniz Vergi Dairesi’ne, bağımsız vergi dairesi bulunmayan ilçedeyseniz Mal Müdürlüğü’ne başvurmanız gerekiyor. Bu birimlerce sevk edileceğiniz yetkili hastaneden alacağınız özürlü raporu şayet en az %40 olursa özürlü statüsünden emekliliğe hak kazanırsınız. Eğer özürlü statüsünden emekliliğe hak kazanırsanız 3 bin 600 günle emekli olabileceğinizden yurtdışı sürelerinizden tamamını borçlanmanıza gerek de kalmaz. Bu durumda yurtdışı borçlanması dilekçesinde borçlanmak istediğiniz süreyi belirtmelisiniz. Yurtdışı sürenizden 9 yıl 4 ay 15 gününü borçlanırsanız, önceki 285 günle birlikte 3 bin 600 günü tamamlamış olursunuz.
17.04.2008 tarihinde (Dün) Meclisten geçen ve yürürlüğü en son 01.10.2008 tarihine ertelenen 5510 sayılı SSGSS Yasası yürürlüğe girmeden önce borçlanırsanız günlüğü 3,5 $ üzerinden, sonra borçlanırsanız en az asgari ücretin %32’sinin 1/30’u kadar ödeyerek borçlanabilirsiniz.
Özürlü veya normal, nasıl emekli olursanız olun, emekli aylığının bağlanması için kesin dönüş yapmanız gerekiyor.
Tek Bir Günlük Sigortalılığınız Yetiyor
Sigorta girişim 01.06.2006 tarihinde yapıldı ve 1 günlük prim ödemesi yapıldı. Tek günlük bir işte çalışmıştım o tarihten sigortalıyım. Bu durumda yeni yasadan etkilenecek miyim? Bundan etkilenmemek için belirli bir süre çalışılması mı gerekiyor? Bununla ilgili bilgi verir misiniz? Tek gün ödenmiş olsa da eski yasaya mı bağlıyım? Can TEKYETİM
Sayın Okurum,
Emeklilik hesabı bakımından tek bir gün çalışmış olsanız dahi eski yasa hükümlerine tabisiniz. SSK’dan emeklilik için 7 bin gün ve 60 yaşa tabisiniz. Gün sayısı ve yaş dışında emekli aylığınızın hesabı içinde yarar sağlıyorsunuz. Çünkü 1 günlük sigortalılığınız nedeniyle 30.04.2008 tarihine kadar sigortalı olanlara tanınan hak çerçevesinde ilk 10 yıl için aylık bağlama oranınızın %2 yerine %3 üzerinden hesaplanmasını sağlamış oldunuz. Zira mevcut sigortalıların hak kaybını önlemek için %2 olan aylık bağlama oranı, 10 yıl tamamlanıncaya kadar %3 olarak uygulanacak. Bilindiği gibi SSGSS Yasa Tasarısı dün Mecliste yasalaşmıştı.
Okur Sorularına Kısa Cevaplar
Hasan BIHLAR/ESKİŞEHİR – Emekli Sandığı’ndan emekli ikramiyesi almanız Emekli Sandığı’ndan emekli olmanıza bağlı olduğundan SSK’dan emekli olmanız halinde 1980-1996 yılları arasındaki memuriyetiniz için emekli ikramiyesi almanız şu anki mevzuata göre mümkün değil.
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
Bağ-Kur’a İB Belgesi Vermelisiniz
Yaklaşık 2-3 ay önce 2-2,5 yıl süren limitet şirketim ortaklığıma son vererek şirketi ortaklara devrettim. Bir aydır da başka bir şirkette normal bir çalışan durumundayım.
1- Bağ-Kur’dan sigortaya geçmek için herhangi bir yere bildirmek gerekiyor mu?
2- Bağ-Kur olarak görünen 2-2,5 yılımı sigortaya çevirebilir miyim? Çevirebilirsem bunun için neler yapmam gerekir? Bora AKÇAYÖZ
Sayın Okurum,
1- Şirket ortaklığı Bağ-Kur sigortalısı olmanızı gerektirir. Şirket ortaklığınıza son verip SSK sigortalısı olmuşsanız, yapmanız gereken Bağ-Kur sigortalısı sayılmanızı gerektiren şirket ortaklığınıza son verdiğinizi İB belgesi ile en geç üç ay içinde Bağ-Kur’a bildirmektir. Gerçi bildirmeseniz de Bağ-Kur’lu sayılmış olmazsınız ama ileride işlemlerinizin kolay gerçekleşmesi için bu bildirimi yapmalısınız. SSK sigortalısı olmuşsanız işvereniniz tarafından SSK’ya bildiriminizin yapılmış olması gerekir. Bunu kontrol ederek şayet işvereniniz tarafından bildirim yapılmamışsa siz SSK’ya başvurarak bildiriminizin yapılmasını sağlayabilirsiniz.
2- 2-2,5 yıllık Bağ-Kur sigortalılığınızı SSK’ya çevirmeniz söz konusu değil, ama SSK’dan emekliliğinizde bu süreleriniz SSK sürelerinizle birleştirilir. Bunun için şayet SSK’dan emekli olacaksanız SSK’ya yapacağınız emeklilik başvurunuzda bu sürelerinizi formun ilgili yerinde belirtmektir. Hizmet birleştirme emeklilikte yapılacağından bu konuda yapacağınız bir şey şimdilik yok.
Birden Fazla Numaradaki Hizmetlerinizi Birleştirin
05.03.1953 doğumluyum. 01.01.1987 – 21.01.1992 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur’lu, 21.02.1987 – 31.03.1997 tarihleri arasında Esnaf Bağ-Kur’lu, 16.09.1997 – 02.06.2003 tarihleri arasında isteğe bağlı Bağ-Kur’lu, 2003 yılından bu yana da tekrar Esnaf Bağ-Kur’lu olarak sigortalılığa devam ediyorum. Birden fazla Bağ-Kur numaram var. Nasıl ve ne zaman emekli olabilirim? Sadık ŞAHİN/AMASYA
Sayın Okurum,
Vermiş olduğunuz bilgilere göre 25 yılı doldurmuş görünüyorsunuz. Birden fazla numarada gözüken Bağ-Kur sigortalılığı sürelerinizi birleştirerek önce hizmetlerinizin gerçek toplamını ortaya çıkartın. Şayet 25 yılsa emeklilik dilekçenizi Bağ-Kur’a verin.