Sözcü-İşçi-Reform Yasası Emeklilere Çalışmayı Yasaklıyor Mu?–Emeklilere Vergi İadesi Var Mı?
9 Aralık 2007
Reform Yasası Emeklilere Çalışmayı Yasaklıyor Mu?
Ortada SGK dahilinde 2008’de yürürlüğe girecek bir yasa dair bir söylenti dolaşıyor. Bu yasada halen emekli maaşı alan, ancak aldığı emekli maaşı yetmediğinden ailesinin geçimi için çalışmak zorunda kalan emekli kişinin çalıştığı için almış olduğu emekli maaşı tamamen kesilecekmiş. Sn. Tezel bu doğru mudur? Hükümet yaptığı bir yasa ile emekli maaşı alan bir emekli kişinin, ayrıca çalıştığı için kazanılmış hakkı olan anayasal emekli maaşına el koyup vermeme hakkı var mıdır? Biz emekli olmuş ve anayasal hakkımız olan emekli maaşımız yetmediğinden dolayı yeniden çalışmak zorunda bırakılmamızdan dolayı çalışmamız suç sayılıp da aldığımız emekli maaşımız tamamen kesilip de ödenmediğinde bu ne derece doğru olur? Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde bu konuda sonuç alabilir miyiz? Aydın DURMAZ
Sayın Okurum,
Sosyal güvenlik sistemimiz orasından burasından çekiştire çekiştire kısa zamanda yaşlanan gençler haline geldi. SSK’nın kaynaklarını zamanında hovardaca ucuz kredi kaynağı gibi kullanırsanız, populist politikalarla seçim kazanmak için oldubittiye getirerek, “ben yaptım oldu” diyerek 38 yaşında bayanları, 43 yaşında erkekleri emekliye sevk ederseniz, ülkenizde 1,7 çalışan 1 emekliye bakar hale geldiyse bunun sonuçlarından birisi de elbette emeklilere insanca yaşama hakkı verecek aylık bağlayamazsınız. Bunun sonucunda da yine ülkemize özgü icatlardan (!) birisini yapmak zorunda kalırsınız. Sosyal Güvenlik Destek Primi de Sayın Özal’ın icatlarından (!) birisi. Şikayet etmeyi düşündüğünüz Avrupa’da böyle bir uygulama yok. Ülkemizdeki genç emeklilerin emekli olmayan işsizlerin önünü tıkadığı düşünülerek böyle bir formül (!) bulunmuş.
Halen SSK’dan, Bağ-kur’dan ya da Emekli Sandığından emekli bir kişi herhangi bir işyerine ücretli olarak işe girdiğinde iki şıktan birini seçmek zorunda kalır. Kişi ya emekli aylığını kestirerek, normal çalışan olarak prim ödemeye devam etme ve işten ayrıldıktan sonra tekrar emekli aylığını bağlatma, ya da %30 oranında sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeyerek çalışma tercihlerinden birini seçmekte. SGDP ödeyerek çalışmayı tercih ederse çalıştığı bu sürelerde ödediği SGDP’nin ona hiçbir katkısı bulunmuyor. Herhangi bir emekli Bağ-kur sigortalısı olmasını gerektirecek ticari bir faaliyet içine girerse bu defa o da %10 sosyal güvenlik destek primi ödüyor. Yani bugün sosyal güvenlik destek primini SSK %30, Bağ-kur %10 üzerinden alıyor.
Reform iddiasındaki 5510 sayılı Kanunun 2008 yılı içinde yürürlüğe gireceği söyleniyor. İlkini Anayasa Mahkemesi iptal etmişti. Şu anda ikincisi TBMM’ye gönderilmiş durumda. Duyduğunuz bilgiler kısmen doğru. Evet 5510 sayılı Yasanın sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmayı kaldırdığı doğru. Ama bu yasaklamanın muhatapları bugün çalışıyor olanlar değil, sigortalı olarak çalışmaya ilk defa 5510 sayılı Yasa yürürlüğe girdikten sonra başlayanlar bu yasağa uyacaklar.
Yeni yasa yürürlüğe girdikten sonra başlayanlar emeklilik yaşı bakımından kadın ise en erken 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları şartıyla yaşlılık aylığı bağlanacağı için bu yaşlarda emekli olduktan sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya halleri kalmayacak. 5510 sayılı yeni Yasa (sizin de dahil olduğunuz) yürürlüğe girmeden önce çalışanların sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmasına engel olmadığı gibi emeklilik şartlarını da değiştirmiyor.
Bu bakımdan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurmanızı gerektiren bir husus yok.
Yeni Kanundan sonra bir işyerinde ücretli olarak çalışan emekliler %31 ila %36,5 arasında sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışacaklar. Bağımsız çalışmaya başlayan emekliler ise aldıkları aylığın %15’i oranında sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışacaklar.
Bugün kamu kurumlarında ise bazı üst düzey memurlar dışında emekli aylığını kestirmeden işe girilemiyor. Bu yasadan sonra da bu durum değişmiyor.
Emeklilere Vergi İadesi Var Mı?
2007 9 uncu ayda emekli oldum emekli ikramiyesi için vergi iadesi alabilir miyim? İsmail DÜRCEK
Emeklilere vergi idesi 5454 sayılı Kanunla 2006 yılından itibaren kaldırılıp bunun yerine emekli aylıklarına aylık miktarına göre değişen yüzde %4 veya yüzde 5 oranlarında ek ödeme yapıldığından vergi iadesi alamıyorsunuz.
