Tek tıkla sendikaya üye olabilirsiniz
Yedi işçi birleşip sendika kurabilirsiniz
***Sendikaların yapmadığı bilgilendirmeyi biz yapalım
Yeni “Toplu İş İlişkileri” yasamıza göre bazı yeni haklar ve örgütlenme kolaylıkları var. İsterdim ki sendikalar bunu halka duyuracak ve örgütlenmeyi hızlandıracak yöntemleri denesinler. Mesela TV’lere kamu spotu hazırlatsınlar, duyuru, ilan, afişler hazırlatsınlar ama bu iş yine bize düştü…
İşte yenilikler ve sendikal haklar;
-7 kişi sendika kurabilecek; Kanun gereğince, sendika, işçilerin veya işverenlerin çalışma ilişkilerinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve çıkarlarını korumak ve geliştirmek için en az yedi işçi veya işverenin bir araya gelerek bir işkolunda faaliyette bulunmak üzere oluşturdukları tüzelkişilik olacak.
-Sendika kurmak izne tabi değil
Dileyen yedi işçi veya işveren çalıştıkları-faaliyette bulundukları işkolu bazında sendika kurabilecekler ve kurma izni için herhangi bir makamın onayı olmayacak.
Sendikalar, kurucularının kuruluşun merkezinin bulunacağı ilin valiliğine dilekçelerine ekli olarak kuruluş tüzüğünü vermeleriyle tüzel kişilik kazanacaklar.
Vali, tüzük ve kurucuların listesini onbeş gün içerisinde Bakanlığa gönderecek ve Bakanlık da kuruluşun adını, merkezini ve tüzüğünü onbeş gün içinde internet ortamında ilan edecek.
15 yaşının tamamlamış her işçi de sendikalara üye olabilecek.
-Birden çok sendikaya üyelik serbest
Anayasa’da en son yapılan değişiklikle referandumda kabul edilen duruma göre, aynı işkolunda olmamak kaydıyla, işçi veya işverenler farklı işkolunda ve aynı zamanda birden çok sendikaya üye olabilecekler. Ancak aynı işkolunda ve aynı zamanda farklı işverenlerin işyerlerinde çalışan işçiler birden çok sendikaya üye olabilirler. İşçi ve işverenlerin bu hükme aykırı şekilde birden çok sendikaya üye olmaları halinde sonraki üyelikler geçersiz sayılacak.
***Sendikaya üyelik e-Devlet şifresiyle
Yeni Kanun gereğince, sendikaya üye olmak için notere gitmek, noter parası vermek, üyelikten çıkmak için de notere gitmek, para ödemek devri sona eriyor. Üyelik artık e-devlet şifresi ile olacak, üyelikten ayrılma da şifre ile olacak…
Bu arada yıllarca süren işkolu itiraz davaları da artık yetki alınmış TİS’ler için bekletici sebep olmaktan çıkıyor…
-Üyelik e-devlet şifresiyle
Artık notere gitmek bitiyor. Sendikaya üyelik, Bakanlıkça sağlanacak elektronik başvuru sistemine e-Devlet kapısı üzerinden üyelik başvurusunda bulunması ve sendika tüzüğünde belirlenen yetkili organın kabulü ile e-Devlet kapısı üzerinden kazanılacak. Üyelik başvurusu, sendika tarafından otuz gün içinde reddedilmediği takdirde üyelik talebi kabul edilmiş sayılacak. Haklı bir neden gösterilmeden üyeliği kabul edilmeyenler, bu kararın kendilerine tebliğinden itibaren otuz gün içinde iş davalarına bakmakla görevli mahallî mahkemede dava açabilecekler. Mahkemenin kararı kesindir. Mahkemenin davacı lehine karar vermesi halinde üyelik mahkeme kararının kesinleştiği tarihte kazanılmış sayılacak.
Sendikal güvenceler…
Sendikaya üye olmak işçiler için en büyük işten atılma tehditlerinden birisiyken yeni kanun gerek üyelik, gerek temsilcilik ve gerekse de yöneticilik için önceki yasaya göre çok daha güçlü güvenceler getiriyor… Sendikaya üye olduğu için atılan işçi 6 aylık kıdem, 30 işçi şartı olmadan işe iade davası açabileceği gibi işe iade tazminatlarına ek olarak bir yıllık ücret tazminatı da kazanacak…
A-Yöneticiler için güvence;
1-Dilediği zaman kıdemini alabilme; İşçi kuruluşu veya şubesi yönetim kurulunda görev aldığı için çalıştığı işyerinden ayrılan yöneticinin iş sözleşmesi askıda kalmaya devam edecek, yönetici dilerse işten ayrıldığı tarihte iş sözleşmesini bildirim süresine uymaksızın veya sözleşme süresi bitimini beklemeksizin fesheder ve kıdem tazminatına hak kazanabilecek. Yönetici, yöneticilik süresi içerisinde iş sözleşmesini feshederse kıdem tazminatı fesih tarihindeki emsal ücret üzerinden hesaplanacak.
Bu arada, aşağıda sayılan nedenler dışında yöneticilik görevi sona eren sendika yöneticilerine ise başvuruları halinde işveren tarafından kıdem tazminatları ödenecek. Ödenecek tazminatların hesabında, işyerinde çalışılmış süreler göz önünde bulundurulacak ve fesih anında emsalleri için geçerli olan ücret ve diğer hakları esas alınacak.
2-Dilediği zaman işine dönebilme; İş sözleşmesi askıya alınan yönetici, görevinin sendikanın tüzel kişiliğinin sona ermesi, seçime girmemek, yeniden seçilmemek veya kendi isteği ile çekilmek suretiyle sona ermesi halinde, sona erme tarihinden itibaren bir ay içinde ayrıldığı işyerinde işe başlatılmak üzere işverene başvurabilir. İşveren, talep tarihinden itibaren bir ay içinde bu kişileri o andaki koşullarla eski işlerine veya eski işlerine uygun bir diğer işe başlatmak zorundadır. Bu kişiler süresi içinde işe başlatılmadığı takdirde, iş sözleşmeleri işverence feshedilmiş sayılacak.
B-Temsilciler için güvence
Toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendika, işyerinde işçi sayısı elliye kadar ise bir, ellibir ile yüz arasında ise en çok iki, yüzbir ile beşyüz arasında ise en çok üç, beşyüzbir ile bin arasında ise en çok dört, binbir ile ikibin arasında ise en çok altı, ikibinden fazla ise en çok sekiz olmak üzere işyerinde çalışan üyeleri arasından işyeri sendika temsilcisi atayarak onbeş gün içinde kimliklerini işverene bildirirler. Bunlardan biri baş temsilci olarak görevlendirilebilir. Yetkili sendikanın atadığı temsilcilerin görevi, sendikanın yetkisi süresince devam eder.
1-İşten atılmama güvencesi; İşveren, işyeri sendika temsilcilerinin iş sözleşmelerini haklı bir neden olmadıkça ve nedenini yazılı olarak açık ve kesin şekilde belirtmedikçe feshedemeyecek. Fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde temsilci veya üyesi bulunduğu sendika, iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemede dava açabilecek. Mahkeme, temsilcinin işe iadesine karar verilirse fesih geçersiz sayılarak fesih tarihi ile kararın kesinleşme tarihi arasındaki ücret ve diğer hakları ödenecek.
Kararın kesinleşmesinden itibaren altı işgünü içinde temsilcinin işe başvurması koşuluyla altı işgünü içinde işe başlatılmaması halinde iş ilişkisinin devam ettiği kabul edilerek ücreti ve diğer hakları ödenmeye devam edilecek.
2-İşi değiştirmeme güvencesi;
İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri sendika temsilcisinin çalıştığı işyerini değiştiremez veya işinde esaslı bir tarzda değişiklik yapamayacak. Aksi halde değişiklik geçersiz sayılacak.
C-Üyeler için güvence
1-Ayrımcılığa tabi olmama güvencesi; İşçilerin işe alınmaları; belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları koşuluna bağlı tutulamayacak.
İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma koşulları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayırım yapamayacak.
2-Sendikal faaliyet güvencesi; İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamayacak veya farklı işleme tabi tutulamayacaklar.
Cezası Ağır: İşverenin üçüncü ve beşinci fıkra hükümlerine aykırı hareket etmesi halinde, işçinin ücretinin bir yıllık tutarından az olmamak üzere bir tazminata hükmedilir. İşçinin iş kanunları ve diğer kanunlara göre haiz olduğu bütün hakları saklıdır. Ancak, bu fıkraya göre tazminata hükmedilmesi halinde, iş kanunlarındaki kötü niyet tazminatı uygulanmaz. İşverenin yukarıdaki sendika üyesi işçilere karşı güvencelere aykırı hareket etmesi halinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilecek.
İşe iade davasında 30 işçi ve altı aylık kıdem şartı olmayacak
Sendikal nedenlerden dolayı iş sözleşmesinin feshi halinde işçi, 4857 sayılı İş Kanununun 18 inci maddesinde İŞE İADE davası için ön şartlar olan işyerinde, en az otuz işçi ve altı aylık çalışma süresi koşulu aranmaksızın işe iade davası açabilecek. Dava sonunda da işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilecek.
Üstelik, işveren dava sonucuna göre yeniden işe almayı kabul etse bile bu tazminatı ödemek zorunda olacak. Bu sebeple işe iade davası gerçekleşirse, öncelikle 4 aylık net ücret, sonrasında mahkemenin tercihine göre 4-8 brüt ücret işe başlatmama tazminatın yanında ayrıca bir yıllık ücret kadar da sendikal tazminat olacak.
Ülke barajında yüzde 3’ü isteyen Hak-İş değilmiş
Dün bu gazetede okudunuz, sıfıra yakın (binde 5) gibi Çalışma Bakanlığı’ndan çıkan “Toplu İş İlişkileri Yasa” tasarısı, Bakanlar Kurulundan TBMM’ye sevk edilirken yüzde 3 olarak gitti ve TBMM’den de yüzde 3 barajlı olarak geçti. Ardından Ekonomik ve Sosyal Konseye üye konfederasyonlar için baraj yüzde 1, yeni kurulacaklar için ise yüzde 3 oldu. Yine dün CNNTÜRK’de Cüneyt Özdemir’in konuğuydum ve yüzde 3’ü Hak-İş ile Türk-İş istedi dedim. Programa canlı bağlanan Hak-İş Başkanı da hayır biz değildik dedi. Hafızam beni yanılttı, şimdi büromdayım ve notlarıma baktım. Gerçekten Hak-İş barajın SIFIR olması için Başbakana bile çıkmış ama Başbakan, Hak-İş yerine Türk-İş ile TOBB’un talebi olan yüzde 3’ü tercih etmiş. Yanılan hafızam sebebiyle Hak-İş başkanı Mahmut Arslan ile Hak-İş’lilerden özür dilerim.