Sosyal güvenlik çok önemli bir hak. İnsanımız ihtiyaç duyduğunda borçlanabilecek süre arıyor ve yaygın olan yanlış inanışa göre emekliliğe esas sürenin parayla her halükarda alınabileceğinin düşünülmesi bu konuda bir rehavet oluştursa da bu konuda ufak bir araştırma yapan ve merak eden bu acı gerçeği görüyor.
Oysa borçlanarak süre kazanma için yasal gerekçeler gerekiyor. Bunlardan biri de doktora sürelerinin borçlanılması hakkı. Üniversite öğrenimini tamamlayan öğrencilerden bazıları bilime katkıyı ya da akademisyenliği hedefleyerek doktora yapıyor ve bu nedenle de çalışma yaşamına başlamalarını geciktirmiş oluyorlar. İşte Yasa Koyucu da sigortalıların sosyal güvenlik kanunlarına tabi olmaksızın yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya tıpta uzmanlık öğrenim sürelerinin talep halinde borçlandırılmasını mümkün kılıyor.
Doktora öğrenimi gördüğü süreleri borçlanmak isteyen sigortalının,
- Borçlanma talep dilekçesi,
- Doktora diplomasının onaylı fotokopisi,
- Doktora öğrenimini yurtiçinde yapanların doktora öğrenimlerinde geçen sürelerinin başlangıç ve bitiş tarihlerini gün ay yıl olarak gösterir şekilde doktora yaptığı üniversitece düzenlenmiş belge,
- Doktora öğrenimini yurtdışında 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yapmış ise, dil, yüksek lisans ve doktora eğitim sürelerinin başlangıç ve bitiş tarihlerini gösterir Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce düzenlenecek öğrenim planı,
- Doktora öğrenimini kendi imkânları ile yurtdışında yapmış olanların doktora yapılan üniversiteden alınacak doktora sürelerinin başlangıç ve bitiş tarihlerini gün, ay ve yıl olarak gösterir belgenin aslı ile onaylı Türkçe tercümesinin ve doktora diplomasının Türkiye’de denkliğini gösterir Üniversitelerarası Kurul Başkanlığından alınacak belge,
İbraz etmesi gerekiyor.
Milli Eğitim Bakanlığınca 1416 sayılı Kanuna dayanılarak doktora öğrenimi için yurtdışına gönderilenlerin, yurtdışına çıkmadan önce Bakanlıkça planlanan doktora öğrenim sürelerinin, çeşitli sebeplerle ve Bakanlığın da uygun görmesi ile uzatılması nedeniyle borçlanma işlemlerinde uzatılan sürelerin de dikkate alınması ancak bu sürelerin hiçbir şekilde Türkiye’deki normal doktora veya uzmanlık öğrenim sürelerini aşmaması gerekiyor. Buna göre, 06.10.1982 tarihine kadar yapılan doktora öğrenim süreleri en fazla beş yıl, bu tarihten sonra yapılan öğrenim süresinin ise azami altı yıl olması gerekiyor. Hiç bir şekilde bu süreleri geçmemesi gereken borçlanma sürelerinin tespitinde hesaplamanın doktora öğrenim süresinin sonundan geriye doğru gidilmek suretiyle yapılması gerekiyor.
Yurtdışındaki üniversitelerden mezun olanların normal (lisans) öğrenim süreleri içinde geçen doktora öğrenim sürelerinin borçlandırılması ise mümkün bulunmuyor.
Yüksek lisans öğrenimlerini İngiltere’de yapmakta iken gösterdikleri başarılarından dolayı doktora öğrenimine transfer edilenlerin yüksek lisans öğreniminde geçen sürelerinin de doktora öğreniminden sayılması gerektiğinden, yüksek lisans ve doktora öğrenim sürelerinin birlikte borçlandırılması mümkün bulunuyor.
Tıpta Uzmanlık Öğreniminde Geçen Süreler
Tıpta uzmanlık öğreniminde geçen sürelerini borçlanmak isteyen sigortalı için;
- Borçlanma talep dilekçesi,
- Uzmanlık belgesinin (diploması) onaylı fotokopisi,
- Uzmanlık eğitimine başladığı ve bitirdiği tarihleri gün, ay ve yıl olarak belirtir biçimde öğrenim gördüğü tıp fakültesi veya sağlık kurumunca düzenlenmiş belge,
- Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğünün bu sürelerinin uzmanlıktan sayılıp sayılmadığına, sayılmış ise ne kadar süresinin uzmanlık öğreniminden sayıldığına ilişkin yazı,
gerekiyor.
Örneğin Marmara Üniversitesinde 04.08.2006 tarihinde Göz Hastalıkları dalında uzmanlık öğrenimine başlayan ve 02.06.2009 tarihinde aynı Üniversitede kadroya atanan ve 22.04.2012 tarihinde uzmanlık öğrenimini bitirerek, özel bir hastanede uzman doktor olarak göreve başlayan sigortalı, 01.06.2016 tarihli dilekçesiyle söz konusu uzmanlık öğreniminde geçen süresini borçlanmak istemiş olsun. Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğünce 23.04.2008-22.04.2012 tarihleri arasındaki 4 yıllık süresinin uzmanlık öğrenim süresinden sayıldığı bildirilen sigortalının, bu tarihler içinde sigortalı olmaksızın uzmanlık öğreniminde geçen 23.04.2008-01.06.2009 tarihleri arasındaki 1 yıl 1 ay 8 gün süresi borçlandırılacak, ancak borçlanmak için seçilecek miktar, 5434 sayılı Kanun gereğince emsali için hesaplanacak miktarın altında olamayacaktır.
Hekimlerin Fahri Asistanlıkta Geçen Süreleri
Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen sürelerini borçlanma imkânı da bulunuyor.
Sigortalılar fahri asistanlıkta geçen sürelerini, fahri asistan olarak görev yaptığı tarihleri gün, ay ve yıl olarak belirtir ilgili üniversite veya hastaneden temin edeceği belgenin aslını borçlanma talep dilekçesine ekleyerek SGK’ya müracaatları durumunda söz konusu sürelerini borçlandırılmaları gerekiyor.
Şevket TEZEL
Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:21/1
Hasanpaşa-Kadıköy/İSTANBUL
Tel: 216-5506009
Faks: 216-5506007
Gsm: 551-1008282
kadikoy@alitezel.com
sevket@tezel.com