Torba’dan gurbetçilere kötü haber var
Torba Yasa içindeki bir düzenleme gurbetçilerin yurtdışı borçlanmasıyla daha yüksek emekli aylığı alması için tarih seçme hakkını ortadan kaldırıyor.. Çok para ödensin az emekli aylığı gelsin uygulaması geliyor…
Sosyal Güvenlik Sisteminde emekli aylığının hesaplanmasında 3 dönem vardır. Birinci dönem, 31.12.1999 günü ve öncesi dönemdir (Demirel-Ecevit dönemi) ve gösterge sistemi ile en düşük 1240 lira emekli aylığı verir.
İkinci dönem, 1.1.2000 ile 30.09.2008 arasındaki dönemidir ve daha az emekli aylığı verir. Son dönem, 1.10.2008 günü ve sonrası dönemdir en düşük (asgari ücretin yüzde 35’i kadar) emekli aylığını verir.
Bugüne kadar bu köşeden gurbetçilere hep borçlanırken, özellikle 31.12.1999 öncesi dönemi seçin ki emekli aylığınız 1240 lira olsun dedik. Şimdi, TBMM’ye sevk edilen Torba Yasa ile gurbetçilerin tarih seçme hakkı ellerinden alınıyor. Üstelik kaldırmakla kalmıyor, sondan (2014’den) geriye doğru dönem emekli aylığında dikkate alınacak diyor.
Torba’daki maddedeki “Başvuru sahiplerinin kısmi borçlanma taleplerine istinaden yapılacak borçlanma süresinin tespitinde ibraz edecekleri belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayılan esas alınır” hükmü yurtdışı borçlanmasında tarih belirtme olayını ortadan kaldırıyor. Örneğin 1980-2014 yılları arasında yurtdışında çalışan bir gurbetçi primin aylığa dönüşüm verimi birbirinden çok farklı olan “2000 yılı öncesi”, “2000-2008 Ekim arası”, “2008 Ekim‘den sonrası” olarak tanımlanan üç dönemden kendisine en uygun olan dönemi seçemeyecek. SGK kendiliğinden 2014 yılından geriye doğru borçlandığı yıl kadarını emekli aylığında dikkate alacak. Yani, en düşük emekli aylığı veren döneme göre gurbetçiye emekli aylığı hesaplayacaklar. Mesela bu kişi 15 yıllık borçlanma (5400 gün) yaparsa alacağı aylık sadece 680 lira olacaktır. Yani, tarih seçip 1240 lira emekli aylığı yerine artık 680 lira emekli aylığı verilecektir.
****Gurbetçiler Torba Çıkmadan Borçlanın
Bu durumda gurbetçi vatandaşlarımız için Torba Yasa çıkmadan borçlanma yapmalarında kendileri için büyük yarar var. Zira Torba Yasa bu hükümle çıkarsa, 1 Ekim 2008'de yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanundan dolayı sigortalıların emekli aylığı açısından, ödenen primlerin aylığa dönüşümü bakımından da en kötü en verimsiz dönem olan 2008 Ekim sonrası dönem ister istemez borçlanılacak ve bu da çok düşük aylıklara neden olacak. Önümüz yaz olduğu için gurbetçi akınına uğrayacak ülkemize gelecek yurttaşlarımıza önerim, Torba Yasa çıkmadan tarih belirtme hakkını kullanmak için birkaç günlerini bu işe ayırmalılar.
***Mavi kartlılarda davaya gerek kalmayacak
Mavi kartlı veya pembe kartlı denilen gurbetçilerimiz Türk vatandaşı iken yaşadığı ülkenin vatandaşlığını kazanmak için Devletin verdiği izinle vatandaşlıkta çıkan gurbetçilerimiz.
12.06.2009 tarihinde yürürlüğe giren 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28.maddesinde; gerekse önceki 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 29.maddesindeki yasal düzenlemeye göre, doğumla Türk vatandaşı olup da, İçişleri Bakanlığından vatandaşlıktan çıkma izni alanların, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı tutulmuş sayılmasına ve bu kapsamdaki kişilerin söz konusu hakların kullanımında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen faydalanmaya devam edecekleri belirtilmesine rağmen SGK bu gurbetçilerin borçlanma başvurularını reddediyordu. Gurbetçi mahkemeye gittiğinde de mahkeme yoluyla elde ediyordu. Torba ile mahkemeye gerek kalmayacak.