TÜRK FUTBOL TARİHİNDE İLK DEFA SPORCUNUN SOSYAL GÜVENLİĞİ VE DİĞER HAKLARINI GÜNDEME GETİREN KİMDİ?
1970 ve 1976 yılları arasında Yeşil sahaların fırtına adamı topu çizgide götürme tekniği yüksek olan futbol tarihinde o günün koşullarında sporcunun sosyal haklarını savunan bundan dolayı takımı ile ilişkisi kesilen kişi Metin Kurt’tur.
Kendisini o yıllarda çocukluk hayalimler hayranlıkla izlediğim günleri unutamıyorum.
Bizde kendi aramızda futbol maçları düzenlediğimizde taç çizgiside top sürmeye kalksak bile onun çizgisini yakalamktan uzak idik.
Şimdinin sporcuları da bu teknikden uzaktır.
Metin Kurt Kimdir?
15 Mart 1948,yılında İstanbul’da doğumuştur. 24 Ağustos 2012 günü kendisini kaybettik.Miili takım oyuncusu, teknik direktör, sendikacı ve siyasetçi.Galatasaray futbol takımında yıldızı parlamış ve döneminin en önemli sporcuları arasında yer almıştır. Futbol alanında ilk kez sendikal faaliyet başlattığı için spordan aforoz edilmiştir. Teknik direktörlük ve yayıncılığın ardından sendikacılık yapmıştır.
Ailesinin geçim derdi yüzünden lise öğrenimi sırasında İstanbul’daki amatör spor klüplerinde futbol oynamaya başlar. İlk profesyonel transferini İzmir’e Altay’a giderek yapar. Buradan sonra Türk sporunun önemli ekiplerinden PTT’ye geçer. PTT’ de yıldızı parlar. Galatasaray’a önce kiralık gider daha sonra ise Ankara’ya dönmez. Galatasaray ‘da özellikle o yılların efsane teknik adamı Brian Birch yönetiminde şampiyonluklar yaşayan takımın değişmezleri arasında olur. Bu dönemde Milli Takım da da yer bulur. Ancak dürüst kişiliği, özlük haklarını araması ve sendikal faaliyet girişimleri yüzünden klüpten aforoz edilir. Takımdan uzaklaştırıldıktan sonra gittiği Kayserispor’da futbolu bırakır.
SPOR-SEN KURUCUSU:
Metin Kurt Türk Futbolunda efsane bir yıldız olarak topu çizgide sürmesi ile şöhret basamaklarına ulaşmakla kalmamış.
Türk sporcusunun ileride sporu bıraktığında kısacana emeklilik döneminde rahat etmeleri adına Sosyal Güvenlik ve diğer özlük haklarının da savunucusu olmuştur.
Bunun içinde gerek 12 Eylül öncesi gerekse 12 Eylül sonrası bu konuda sendikalaşma ve dernek adına faaliyetlerde bulunmuştur.
Büyük ustanın önderlik ettiği Spor –Sen Sendikası hayata geçmiştir.
Aslında Metin Kurt Milyon Dolarla transfer olan daha sonra bu imkanlarını değerlendiremeyen sporu bıraktığında yatırılmamış sigorta primleri nedeni ile emekli olamayan sporcu kardeşlerine de yol göstermeyi ihmal etmemiştir.
Galatasaray formasını efendice yıllarca taşıyan bu futbolcu sorumluluk duygusu ile sporcuların ileride astronomik transferleri olsa da gelecekte tüm sosyal haklarını almaları adına sendikal faaliyet içerisine girmişti.
Sporcular ise profosyonel bir futbol yaşantıları olsa da İş Hukukundan kapsam dışı olduklarından dolayı hiçbir hak iddia etme halleri olmamaktadır.
Şimdi bu sporcunun başladığı sendikal faaliyete sahip çıkarlarsa Türk sporunda bir çok şike,doping gibi gayri ahlaki konularında en aza ineceğinden emin olmamız gerekir.
Spor-Sen tüzüğüne bir göz attığımızda;
1.Uluslararası alanda barış ve karşılıklı eşit haklı çıkarlara dayalı, kaba kuvvetin dışlandığı ilişkilerin kurulması ve geliştirilmesi,
2.Ülke toplumsal yaşamının her alanında hukukun üstünlüğüne, insan haklarına, emel hak ve özgürlüklere ve çağdaş demokratik ilkelere tam bir uyumun sağlanması,
3.Doğal çevrenin ve ekolojik dengenin korunması,
4.Evrensel temel hak ve özgürlüklerin kazanılıp, korunması,
5.Uluslararası sözleşmeler ve Uluslararası Çalışma Örgütü kararlarına dayalı sendikal hak ve özgürlüklerin eksiksiz yaşama geçirilmesi, geliştirilmesi, çalışma ve yaşama koşullarının uygar ve çağdaş bir düzeye ulaştırılması,
6.Üyelerinin; yaşamın her alanında etkin olmasını sağlayacak sosyal, mesleki ve kültürel niteliğe ulaşması,
7.İşçilerin ekonomik ve sosyal hakları ve çalışma koşullarının geliştirilmesi,
8.Sosyal güvenlik sisteminin iyileştirilmesi,
9.İşsizliğin önlenmesi ve iş güvencesinin sağlanması, uğruna mücadele etmeyi temel amaçları olarak kabul eder.
10.Spor, sosyal alan içinde bir eylem biçimi olarak ele alınmalıdır. Sporcularda bu sosyal alanın içinde değerlendirilmelidir.
11.Çalışma (emek) ile spor karşılaştırıldığında sporun bir iş kolu, sporcunun da emekçi olduğunun gerçeği ortaya çıkmaktadır. Oyun amacı kendinde olan, dış bir amaca hizmet etmeyen bir eylem biçimidir. Çalışma (iş)yaşamımızı devam ettirmek için sürdürülmesi gereken sürekli bir çabadır.
12.Sporcu kesinlikle oyuncu değildir. Spor; sporcunun ekmek parasını kazandığı ya da kazanabileceği varsayımıyla tüm gününü spora adamak zorunda bırakıldığı bir eylem biçimidir.
13.Kısa ve net: Sporcu mesleği spor olan kişidir.
14.Sporun kendi kendinin amacı olmadığı, aksine modern üretim tarzının bir sonucu olduğunu kavramak, bir anlamda sporu kavramak demektir.
15.Günümüzde sporcu, spor kurumlarında lisanslı spor yaptırılan veya bu iş yerlerinde çalıştırılan spor iş kolundaki işçilerdir. İster amatör olsun, ister profesyonel sıfatlı olsun tüm sporcular aynı işi yapmaktadır. Bu nedenle tüm sporcuların sosyal güvenlik hakları vardır, tüm sporcular acilen sosyal güvenlik sistemi içine alınmalıdır.
16.Spor-Sen üyeleri arasında dostluk ve dayanışmayı sağlar.
17.Toplu sözleşmeli, grevli sendikalaşma hakkının eksiksiz kullanılması için mücadele eder.
18.Özel olarak kadın, genç ve çocuk spor işçilerinin sorunlarıyla ilgili bilimsel araştırmalar yapar, yaptırır, geçmişte bu amaca yönelik yapılmış araştırmalardan yararlanır, ayrıca bu amaçları geliştirmek için; araştırma enstitüsü ve buna benzer birimler, mesleki dallarda işlikler kurar. Yapılan araştırmaların sonuçlarına göre gerekli çözümler üretilir. Bu doğrultuda çalışarak, yetkili merciler ve kamuoyu nezdinde gerekli girişimlerde bulunur. Özellikle kadın sporcuların sendikal mücadelede yer almaları için gerekli hür türlü düzenlemeleri ve kolaylığı kadın sporculara sağlar.
19.Yasanın öngördüğü koşullar gözetilerek üyelerin işsizlik, evlenme, doğum, hastalık, sakatlık, yaşlılık, emeklilik ve ölümlerinde olması gereken dayanışmayı sağlar, eğitimlerine destek verir.
20.Spor-Sen; Yukarıda sıralanan amaçlar ve ilkeler doğrultusunda sandık ve fonlar oluşturur veya bunların kurulmasına yardımcı olur.
21.Spor-Sen; Amaç ve görevlerinin gerektirdiği her türlü taşınır, taşınmaz malları alır, satar, devreder. Taşınmazlar üzerinde tesisler kurar, gerektiğinde inşaat yapar, yaptırır. Taşınmazları üzerinde mülkiyetten doğan ayni ve tüm yasal haklarını kullanır.
22.Spor-Sen; Üyelerinin sosyal güvenliklerinin temini için kolaylıklar sağlar. Eğitim, sağlık, kreş tesislerinin vücuda getirilmesi için çalışır.
23.Spor-Sen; Ayrıca yazılı ve görsel medyada spor emekçilerinin ekonomik, demokratik haklarını savunmak ve güvence altına alınmasına yönelik çalışmalarda bulunur.
Bu ilkeler ile yola çıkmış ve devam ediyor.
SONUÇ:
Sporcuların sosyal hakları açısından bu sendikaya sahip çıkmaları gerekiyor.İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku açısından bu sendika çatısından bir çok bilgiye sahip olacaklardır.Tüm sporcular sendikalarına sahip çıktıklarında bir çok haklarını kazanacaklardır.İlgi duyan sporcular için SPOR SEN internet sayfasında ziyaret ettiklerinde tüzüğü de okuyacaklardır.
Umarım AB’ye girerken İş Hukukundan muaf olan sporcular kapsama dahil olur.
SGK geçte olsa gerçeği gördü ve Profosyonel sporcuların sosyal güvenliğini mercek altına aldı.Tabi ki bununda devamı gelmelidir.Sanatçı sigortalılığı gibi sulandırılmadan kararlı bir şekilde üzerine gidilmelidir.
Milyarlık transfer parası ödenenlerin asgari ücretten maaş aldıkları görmezlikten gelinmez gerçek ücretten sigorta primleri yatırılır.
Bu konuda en azından 2012-2013 Sezonunda tüm spor kulüpleri mercek altına alınarak gerçek kazanç üzerinden sigorta primleri toplanırsa Efsane Sporcu Metin Kurt’unda sporcu adına istekleri gerçekleşecektir.
Vedat İLKİ