Ali Bey, çalıştığım firma iflas etti. Bu süre zarfında şirket iflas ertelemede olduğu için İŞKUR’a gittiğimizde bize “İflas kararını bekleyin” dediler. Biz de öyle yaptık. Sonuçta iflâs kararı çıktı ancak bu karar çıkana kadar bir yıllık süreyi aşmış olduk, bu nedenle paramızı alamadık. Bir yazınızda bu durumdaki çalışanların paralarını alabilmeleri için son bir yıl içinde iş yerinde çalışmış olmaları gerektiğini yazmıştınız. Bu durumda iflas erteleme yani ödeme güçlüğüne düşen bir firmada karşılıksız bir yıl boyunca çalışmayı kim kabul eder? Bu konuda bir dava açılabilir mi ya da nasıl bir yol izlenmeli? (Zafer Demir)
BİR YIL ÇALIŞMAK ŞART
Sayın okurum, Ücret Garanti Fonu’ndan yararlanarak ücret alacaklarını almanın şartlarından ilki işverenin ödeme aczine düşmüş olmasıdır. Bu aciz olayı aciz vesikası alınması, iflasın ertelenmesi, iflas veya konkordato ilan etme hallerinden herhangi biridir. Sorunuzdan işverenin sırasıyla hem iflasın ertelenmesi halini yaşadığı hem de iflas ettiği anlaşılıyor. Burada işvereninizin ödeme aczine ilk düştüğü iflasın ertelenmesi kararının mahkemece alındığı tarihten önceki bir yıllık sürede o iş yerinde çalışmış olmanız gerekiyor. “Bir yıllık” süre tabiri aczi oluşturan halin vukuundan sonraki “bir yıl” demek değildir, bilakis bu halin vukuundan önceki “bir yıl” bahse konu iş yerinde çalışmış olmak önemlidir.
İflas erteleme kararından önceki bir yıl içinde hep aynı iş yerinde çalışmış iseniz Ücret Garanti Fonu’ndan yararlanabileceğinizden yapmanız gereken iflasın ertelenmesi kararının, Ticaret Sicil Gazetesi veya yurt düzeyinde tirajı 50 binin üzerinde en yüksek beş gazeteden birinde yapılan ilanı ve İşçi Alacak Belgesi ile birlikte İŞKUR’a yazılı olarak başvurmaktır. İşçi Alacak Belgesi işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü tarihten önceki ücret alacaklarına ilişkin olmalıdır.
ZAMANAŞIMI BEŞ YILDIR
''Bir yıl şartı'' işverenin ödeme güçlüğüne düşmesi tarihinden önceki bir yıllık sürede o iş yerinde çalışmış olma şartı olup başvuru ile bir ilgisi bulunmuyor. Dahası Ücret Garanti Fonu’ndan faydalanmak amacıyla gerekli başvurunun ne zaman yapılacağı konusunda yasal düzenlemelerde açık ve kesin bir süre koşulu da bulunmayıp işverenin ödeme aczine düştüğünü gösterir belgelerden birinin ediniminden itibaren başvurulabilmesi mümkün bulunuyor. Yani ücret alacaklarındaki genel zamanaşımı süresi esası doğrultusunda beş yıllık zamanaşımı süresi dolmadan başvuru yapılabilir.
Durumunuzda en temel yanlış gidip memurlarla şifahen görüşüp ona göre işlem tesis etmenizdir. Oysa belgeleriyle birlikte ve yazılı olarak başvurursanız yanlış cevap alma riskini oldukça düşürmüş olursunuz. Size verilebilecek yanlış cevaplar da sonradan inkâr edilemez durumda olur.
*****
BAĞ-KUR EMEKLİ AYLIĞI DAVANIZI İŞ MAHKEMESİ'NDE AÇMALISINIZ
Ali Bey, 1947 doğumluyum. Öncesinde 1.401 gün SSK sonra 2 bin 400 gün Emekli Sandığı ve en sonunda da 20.4.1982 Bağ-Kur sigortalılığına giriş yapıp 20.07.2008’de Bağ-Kur 6’ncı basamakta iken emeklilik dilekçesi vermiştim. Bağ-Kur’a 25 yıl olmak üzere yaklaşık 12 bin 700 günüm olmasına rağmen Bağ-Kur ödemeniz 14 yıldır denilerek toplam hizmetim 8 bin 900 gün gösterildi. Uzunca süre inanılmaz ihmallerim sonucu tekrar bu işin peşine düşerek 24.12.2014’te SGK’ya gittim “Emeklilik dilekçesi vereceksiniz” dediler. İhtirazi kayıtla verdim. Kurum emeklilik dilekçemi 2008’de değil de 2014’ün sonunda verdiğimi varsayarak, 2012’de başlayan Genel Sağlık Sigortası (GSS) borcum olduğu iddiasıyla 6 bin lira istedi. Bu parayı ödedikten sonra yeniden emeklilik dilekçesi vermemi söylediler. Cevabı yazışmalarındaysa sürekli sormama rağmen 2008’e hiç değinmiyorlar. Sanırım ölene kadar o zamanki ödediğim parayı bile geri alamayacağım. Konuyu idare mahkemesine taşıyacağım. Dava dilekçeme yazmamı öngördüğünüz konular var mı? Bilgi verirseniz memnun olurum. (İsmi saklı)
İKİ KEZ MAĞDURİYET
Sayın okurum, aylığınızın neden bağlanmadığını yasal dayanağıyla öğrenme konusundaki girişimlerinizi sürdürmediğiniz için kurum GSS primi talep ederek sizi bir kere daha pişman etmiş.
Sonunda yapmanız gereken noktaya gelmişsiniz ama bu aşamada da yaptığınız ve yapmayı düşündüğünüzün doğru olduğunu söyleyemeyeceğim. Bir kere dava açmanız gereken yer idare mahkemesi değil, iş mahkemesidir. Davadan önce ve hatta en başından beri yapmanız gereken aylığın neden bağlanmadığını öğrenmek olmalıdır. Emekli olmak için hizmetinizin fazlasıyla yeterli olduğu anlaşılıyor ise de bu nirengi noktası hakkında hiçbir bilgi vermediğiniz için yasal yoldan veya yargı yoluyla yapılacak bir şey olup olmadığını yani çözümü belirtme şansım maalesef yok. Tavsiyem daha fazla vakit kaybetmeden iyi bir sosyal güvenlik uzmanına başvurun.