Ücretleri Zamanında Ödenmeyen İşçilerin Yapabilecekleri

Ali bey, yaklaşık 2 aydır çalıştığımız fabrikada ücretlerimizi tam olarak ödemiyorlar küçük parçalar halinde ödeme yapıyorlar. Belki iyiniyetliler paraları olsa ödeyecekler ama benim olduğu gibi her çalışanın ev kirası, kredi kartı ödemesi ve taksit ödemelerimiz var. Biz bu ödemeleri zamanında yapamayınca hem alacaklılara karşı ezik oluyoruz üstüne bir de faiz ödüyoruz. Bu işsizlik ortamında yaklaşık 8 yıldır çalıştığım işimi de bırakmaya pek niyetim yok ücretimiz ödenmediği zaman işi bırakma hakkımızın var olup olmadığı da öğrenmek istiyorum. Ayrıca başka yapabileceklerimiz var yazabilir misiniz? Ali Kahya-Torbalı

Sayın okurum, çalıştığınız halde ücretleriniz zamanında ödenmiyor veya uzun aralıklarla ödeniyorsa esasen iki ayrı seçmeli hakkınız daha doğrusu yaptırımınız vardır. Birincisi işi bırakmadan her gün mesai zamanlarında işyerine gelmek ama çalışmamak diğeri de haklı nedenle işi bırakıp kıdem tazminatınız ile diğer haklarınızı istemenizdir. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 32 ve devamı maddelerinde ücret ile ilgili düzenlemeler vardır. Mesela, 34 üncü madde gereğince işyerine gidip, çalışmadan bekleme hakkınız var. Buna bir nevi hak grevi de denebilirse “Ücretin gününde ödenmemesi” başlığını taşıyan madde metnine göre;
”Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.
Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz”.
Ayrıca, yine 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24 üncü maddesinin (II) bendinin (e ) fıkrası gereğince işi derhal bırakıp kıdem tazminatınızı da alarak işyerinden ayrılma hakkınızı da kullanmak yetkisi sizdedir. Ancak unutmayın işveren kötüniyetli değil ise normal ücretlerinizi bile zamanında ödeyemeyen bir işveren kıdem tazminatınızın ödenmesi konusunda da sıkıntı yaşatabileceğini de unutmayın.


Sigorta Müfettişleri Derneği
SSK Başkanlık Sigorta Müfettişleri Derneği genel kurulunu gerçekleştirmiş ve yeni yönetimi belli olmuş. Başkanlık görevini yine Cevdet Ceylan’ın yürüteceği yeni dönemde, Ali Pekten, Yakup Süngü, Mehmet Uzun, Namık Kaya, Naci Şahin’de işin içine girmiş. Bu arada Sosyal Güvenlik ilgili mevzuatı ve diğer bilgileri nereden bulabilirim diyenlere, www.simder.org adresine bakmalarını öneririm.


Emekli Çalışanı Yanlış Bildirmişler
Babam Lütfi Çelebi, 30 yıl 11 ay 25 gün süreyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun hükümlerine tabi olarak geçen hizmet süresinin nihayetinde 18.04.1994 tarihinde kendi isteği ile emekliye ayrıldı. 15.05.1994 tarihinden 01.07.1999 tarihine kadar emekli sandığınca bağlanan emekli maaşını aldı. Erzurum Yakutiye Belediyesinde 4857 sayılı İş Kanunu Hükümleri uyarınca belirli süreli hizmet akti sözleşmesi ile 01.07.1999 tarihinden 01.02.2005 tarihine kadar 5 yıl 9 ay süre ile 506 Sayılı Kanuna göre tüm sigorta kollarına tabi olarak sigortalı görevi devam etti.
01.02.2005 tarihinde SSK ya tabi olan bu görevinden ayrıldı. Emekli Sandığında olan hizmetinin SSK’ya devredilerek, SSK’dan emekli maaşının bağlanması hususunu talep etmesine rağmen bu talebi Emekli Sandığınca uygun görülmeyerek hizmetleri SSK’ya devredilmedi. Bu nedenle 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 64. maddesi uyarınca gerek şahsının gerekse iş vereni olarak Yakutiye Belediye Başkanlığı’nın SSK’ya ödemiş bulunduğu primlerinin toplamı tutarını yazılı talebi üzerine SSK’dan alıp alamayacağı hususunda bilgi vermenizi talep ediyorum. Gürkan Levent Çelebi

Babanız T.C. Emekli Sandığı’ndan emekli olduktan sonra Yakutiye Belediyesinde işçi kadrosunda işe başlaması ile birlikte 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 3 üncü ve 63 üncü maddeleri gereğince SSK’ya sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenmesi gerekirken, emekli değil de normal çalışanmış gibi prim ödenmesi işlemi hatalıdır. Bu nedenle yapılması gereken bugüne kadar SSK’ya verilmiş aylık sigorta prim bildirgeleri ile dört aylık sigorta dönem bordrolarında babanız adına bildirilen gün ve kazançların iptali ile geriye doğru aylık SGDP bordrosu verilmelidir. Bu işlem sonrasında babanızın ücretinden SSK’ya fazla prim kesildiği ortaya çıkacak ve fazla kesilen tutarlar 506 Sayılı Kanun’un 84 üncü maddesi gereğince babanıza faizsiz olarak iade edilebilecektir. Bugün bile normal çalışanın ücretinden %14, emekli çalışanın ücretinden ise %7,5 kesinti yapılmaktadır ki SGDP oranı daha önceki yıllarda daha da az idi.

Emeklinin Kıdem Tazminatı
İzmir Büyükşehir Belediyesinden 8 yıl önce emekli oldum ama emekli olduktan sonra İZULAŞ’da emekli olarak işe başladım. Yeni çıkan kanun nedeniyle işimi tercih ettim ve emekli aylığımı kestirttim. Şimdi eski 8 yıllık emekli çalışma sürem ile bundan sonraki çalışma sürelerim için kıdem tazminatı alabilecek miyim? Ayrıca bir daha ne zaman emeklilik için müracaat edersem daha yüksek emekli aylığı alabilirim? Eski 8 yıllık emekli çalışmalarım bundan sonra bağlanacak emekli aylığının hesabına dahil edilecek mi? Ali Tunalı-İzmir
8 yıl boyunca emekli statüsü ile SSK’ya sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalıştığınız sürede ödenen primleriniz ileride bağlanacak emekli aylığının hesabına dahil edilmez. Bundan sonra emekli aylığını kestirip normal çalışan gibi prim ödediğiniz süreler ise hesaplamaya dahil edilir. Emekli aylığı alarak 8 yıldan beri çalıştığınız İZULAŞ’ta şimdi de Bütçe Kanunu gereğince emekli aylığınızı kestirip çalışacağınız bu sürelerin hepsinin de kıdem tazminatını alma hakkınız var. Ancak 1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesinde yazan şartların yerine gelmesi lazım yani işveren sizi işten çıkarırsa veya haklı nedenle işten ayrılırsanız yada emeklilik dilekçesi verirseniz kıdem tazminatı alabilirsiniz. Emeklilik için ne zaman müracaat edeceğinizi de siz karar vermelisiniz ama yılın ikinci yarısını özellikle de kasım-aralık aylarını tercih etmenizi öneririm.


Okurlara Cevaplar
Naci yılmaz-G.Antep-Almanya’da 1973 de başlayan ve 1980 yılından itibaren Türkiye’de devam eden çalışmalarınızın sadece Türkiye bölümünde ödediğiniz 3600 günlük süre ile Yurt Dışı Kısmi Aylığını SSK’dan alma hakkınız var. Bana sorarsanız beklemeden emeklilik için dilekçenizi verin derim.
Hilmi Demirbaş-Denizli-Mektubunuzda verdiğiniz bilgilere göre 21.08.2005 günü askerlik dahil olmak üzere Bağ-Kur’da 9000 günü (25 tam yılı) tamamlayarak dilekçe verebiliyorsunuz. Artık son basamakta en az bir yıl prim ödeme şartı yok. Emekli olduktan sonra vergi kaydınız devam ederse aylığınızın %10’u kesilir. Bağ-Kur’lu olmadan önce büyüttüğünüz yaşınız geçerli.
Nihal Kaya-Ankara-15.02.2004 günü vefat eden eşiniz için SSK’dan cenaze parası alma hakkınız var. Oğlunuz almamış ise SSK sigorta müdürlüğüne gidip alabilirsiniz.
Ahmet Atabaş-Gölcük-3575 Sayılı Kanuna göre emekli olma hakkınız olduğunu iddia ediyorsanız dava açma hakkınız vardır. SSK tavanı konusuna gelince herkesin bildiği üzere 1999 yılında gelinceye kadar SSK prim tavanı tabanın 1,5 katı kadar yani taban 100 lira ise tavan 150 liraydı. 4447 Sayılı Kanun ile tavan, tabanın 5 katına çıkarıldı ama bu arada aylık hesaplama yöntemi de değiştirildi. Şimdi sizin de tavanın artması oranında, emekli aylığınızın da beş kat arttırılması gerektiği düşüncenize katılamıyorum. Ancak, düşük emekli aylığı aldığınız konusunda size hak veriyorum ama bütün olumsuzluklar KANUNLARLA yapıldı, bu nedenle yasaldır.
Şinasi Kıyak-Kilimli-Sizin emekli olduğunuz 1981 yılında sadece gösterge tablosu vardı daha sonra 1987 yılında üst gösterge tablosu çıkarıldı bu nedenle siz gösterge tablosundan emeklisiniz. Sizler için bir geçiş kanunu çıkarılması gerekiyordu ama çıkarmadılar. Bu iş biraz da siyasi bir olay yeterince baskı grubu olursanız bu kanunu çıkartabilirsiniz.
Galip Yalçınkaya-Var olan hastalıklarınızdan bahsettikleriniz malülen emeklilik için bana göre yeterli değil. Size tavsiyem sanatçı derneklerine başvurmanız veya ilçenizin kaymakamlığına müracaat etmeniz yönündedir.
Suat Ökmen-Amerika’daki oğlunuzun veya onun adına sizin SSK’ya isteğe bağlı prim ödemenizde bir sakınca yok. Tarafıma gönderdiğiniz belgelere göre 5000 günü tamamladığı gün SSK’dan emekli olacak.


Kutu… Kutu…Kutu…Kutu…Kutu…Kutu…

UZUN YASAM
Evli erkekler bekar erkeklerden daha uzun yaşar ama daha erken ölmek isterler.

DEGİŞİM ORANI
Bir kadın kocasının değişeceği inancıyla evlenir ama erkek değişmez.
Bir erkek karısının değişmeyeceği inancıyla evlenir ama kadın değişir.