Ali Bey, babamın emekli maaş hesabına gelen haciz ile ilgili cevap aradığımız birkaç sorumuz var. Babam 2004’te emekli sandığından emekli oldu. Emekli aylığını Ziraat Bankası Ankara şubesinden, emekli maaş hesabından almakta. Ankara Vergi Dairesi, Ziraat Bankası maaş hesabına ehaciz koyarak maaşını bloke etti ve babamın itirazına rağmen ödemeye mecbur etti.
Ankara Vergi Dairesi tarafından 30. Nisan 2014’te düzenlenen evrakla tarafına ödeme emri çıkarılmış, babama tebliğinden sonra bir hafta içerisinde, 05 Haziran 2014’te vergi dairesine yaptığı itiraz dilekçesinde, emekli devlet memuru olduğunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun değişik 93/1 maddesi hükmüne göre, bu yasa uyarınca bağlanacak gelir, aylık ve ödenekler sadece SGK alacakları ve nafaka borcu dışında haciz edilemez şeklinde itiraz etmesine rağmen, e-haciz emekli maaş hesabına konmuştur.
ÖDEME GERİ ALINABİLİR Mİ?
Yasal olmayan bu işlem ve tasarruf karşısında;
1. Vergi dairesinin icra bölümündeki görevliler hakkında Cumhuriyet Savcılığı’na dilekçe verip, görevi ihmalden dolayı şikayette bulunabilir miyiz? (Vergi daireleri emekli olmasına rağmen araştırma yapmadan emekli maaş hesabına e-haciz koyabilir mi? )
2. Yazılı bir muvafakat olmadığından, bu konu hakkında İcra Tetkik Hakimliği’ne sunulmak üzere başvuruda bulunup, İcra Hukuk Mahkemesi’ne dava açıp yaptığımız ödemeyi geri alabilir miyiz?
3. Babam Emekli Sandığı’ndan emekli olduğundan, “5434 sayılı Kanun’a tabi olduğu ve 5510 sayılı Kanun’dan ancak sigorta ile Bağ-Kur emeklileri yararlanabilir” şeklinde yorum getirmekteler. Bu konuya dair Yargıtay kararı var mı? (VERDA GÜNGÖR)
SGK YASALARI HİÇE SAYIYOR
Sayın okurum, daha önce bu köşeden yazdığımız üzere emeklinin aylığına SGK borçları ile nafaka borçları dışında haciz veya icra getirilemez. Ancak devlet kurumu olan vergi dairesi ile devlet kurumu olan SGK yasaları hiçe saymaktadır. Vergi dairesi SGK'ya veya bankalardaki hesabınıza yazı gönderip bloke yani e-haciz yapmaktadır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 93'üncü maddesinde, "Bu kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının Genel Sağlık Sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88'inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde icra müdürü tarafından reddedilir" denilmektedir.
EMEKLİDEN KESİNTİ OLMAZ!
Bu hükme göre, sadece nafaka alacakları ve SGK'nın alacakları hariç olmak üzere emekli aylığından kesinti yapmak yasaktır. Ayrıca emeklinin açıkça "Emekli (dul-yetim) aylığımdan icra kesintisi yapılsın" izni olmadan hiçbir icra müdürü veya kimse emekli aylığına haciz koyduramaz.
Öte yandan, SGK'nın göndereceği emekli, dul ve yetim aylık ve gelirleriyle ilgili olarak bankalar nezdinde açılacak banka hesapları da normal mevduat hesabı gibi değildir. Mesela bir emekli SGK'ya veya bankaya başvurup "Nezdinizde bulunan filan numaralı mevduat hesabıma emekli aylıklarım yatırılsın" dese bile bu yapılamaz. Mutlaka emekli aylık ödemeleri için bankalar, ayrı tanımlanmış bir hesap açmak zorundadır. Yine emeklinin, adına açılmış olan emekli aylık hesabı için "Buraya yatan emekli aylığımı her ay otomatik olarak diğer mevduat hesabıma aktarın" gibi bir talimatını da bankalar gerçekleştiremez. Emekli aylığı hesapları, bizzat elden veya bankamatik aracılığıyla çekilmesi gereken hesaplardandır. Yukarıda açıklanan sebeplerle, icra müdürlükleri bankalara gönderecekleri yazılarda değişiklik yapıp "Kişinin emekli-dul-yetim aylık ve gelirleri hariç olmak üzere nezdinizdeki hak ve alacaklarına haczi" demeliler.
YETKİLİLER ŞİKÂYET EDİLEBİLİR
Esasen borçlu emeklinin herhangi bir muvafakati olduğunu gösteren bir yazı olmadan, alacaklının talebi üzerine bankalara yazılan yazıdan sonra emekli aylığı hesabına haciz konulan emekli, haczi koyduran (Maliye'nin) icra müdürünü şikâyet edebilir. Zira yukarıdaki madde hükmünden de görüleceği üzere, "Haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir" denmektedir. Bu maddeye göre emekli aylığınıza icra memuru tarafından haciz istenmişse kendisini o yerin Cumhuriyet Savcısı’na ve icra tetkik merciine şikâyet edin. Zira sizlerin izniniz (muvafakatiniz) olmadan icra daireleri emekli aylığınıza haciz koyamaz, koyduramaz. E-haciz'den itibaren 30 gün içinde Vergi Mahkemesi’ne yürütmeyi durdurma talepli bir dava dilekçesi ile Maliye'nin ilgili idaresini de dava ediniz.