YAPILANDIRMA +İHYA İŞTE 6736’NIN SGK UYGULAMASI VE ZİRAAT BANKASININ KREDİ KAPSAMI(EKLEME)

6 Ekim 2016

6736 sayılı yasadan sonra 18 nolu genelgenin çıkmasıyla 24.08.2016 tarihli yazımdaki kısmi ihya, yapılandırma imkanı var mı sorusunu uygulama cevaplamaya başladı buna göre,

Bir BAĞ-KUR’lunun yapılandırabileceği borcu şöyle tarif edebiliriz.

1. 01.01.2015 tarihinden önceki dönemden gelen ve 12 aydan fazla süreyi aşmadığı için silinmeyen veya sigortalılığı durdurulmayan sürelere ilişkin borçlar.
2. 01.01.2015 sonrası borçlar,

Yapılandırılabilecek borçlardır. Önceki yasalarda yapılandırma tüm geçmiş süreler için sigortalılık durdurulmuş olsun olmasın uygulanır ve yapılandırmanın tam ödenmemesi halinde yapılandırma geçersiz kabul edilirdi.

Bu defa ne oldu, eski süreler yani sigortalılık durdurulmuş ise açık hüküm olmamasına rağmen kurum durdurulmuş süreleri yapılandırma kapsamında kabul etmedi, bunları ihya kapsamında kabul etti. Yapılandırma özellikle eski borçlar bakımından ihyaya nazaran daha düşük bir tutarlı ödeme olarak karşımıza çıkmaktaydı. Son düzenleme ile kısmi ödeme kısmi sigortalılık verir düzenlemesi dışında bir açıklamaya yer vermediğinden SGK durdurulan süreler için bu hükmü mutlaka ihya olarak kabul etti.

Yani BAĞ-KUR’lulara ucuz emeklilik yok. Zira ihyada tutarlar ihya tarihinde prim ödeme tutarlarından geçerli olacak. Örneğin ihya oranı güncel primin % 34,5 i olsun sigortalıda 1997-2003 arasında sağlıktan yararlanmadan % 20 oranından 8.basamak primi borcu ödenmediği için sigortalılığı durmuş ise, bir defa oranı yeni dönemde ihya ile % 20’den % 34,5 e çıkmaktadır. Yani asıldan çoğalan oran birde güncel tutarla aslında olması gereken borç aslını bir anda iki katına çıkarmaktadır. 5510 md. 31'de yaşlılık, 36'da ölüm için kabul edilen ihyalar uzun vadeli dönem sigortalarına karşılık geldiğinden bu ihya tutarları yaklaşık % 20 oranına karşılık gelirler. Geçici 63.maddesine göre yapılacak ihyalar 80.maddeye atıf yaptığından tüm primler için olduğundan daha yüksektir. Bir başka farkta İhyada ödeme süresi 3 ay olmasına rağmen yapılandırmada taksit imkanı vermesidir. Banka kredilendirmesi ile ihya taksitlendirmeye benzer bir hale dönüşmekle birlikte hem tutarın yükselmesi hemde kredi maliyetleri nedeni ile SGK ve Ziraar Bankasına kaynak sağlanmış olmaktadır.

Peki 6736 sayılı yasa diğer sigortalılar ve borçlar bakımından sınırlama getiriyor mu. Tabiki sınırlayan hiçbir hüküm yok, yani vergi borcu aradan geçen 6111 ve 6552 sayılı yasalar dönemindende gelse yeniden yapılandırılabilir.

Aynı kanunda prim borcunu yapılandırma hakkı verilenlerden;

İşverenlerde tüm dönem prim borçlarını tüm dönemler için yapılandırabilir.

Topluluk sigortasına tabi avukatlar-noterlerde bırakın 12 ayı 30 senelik borcu 6736 kapsamında yapılandırabilirler. SGK’nın düşük tutarlı yapılandırma  yolunu kapaması ise kanunun amacı ile ve benzer işlemlerdeki eşit işlemle açıklanabilir değildir.

6736 da gelen yapılandırma priminin kısmi sigortalılık hakkı vermesi kalan süreler için 6645’ın uygulanması ve kalan süre için sigortalılığın durdurulmasına engel bir durum olmamalıdır. Örneğin 30 yılı borç olan bir kadın neden 30 yılı ödesin ki baştan 20 yıl kendisinin düşük tutarlıda olsa aylığına yeterli ise asgari eşiği aşan süreleri ödemeye zorlanamamalıdır. Veya BAĞ-KUR malülü 1800 gerekirken neden 5000 günü ödesin ki ?

Umarız yapılandırma süresi bitmeden yapılandırmayı genele yaymayan bu uygulamadan vazgeçilir.

Yapılandırma sınırlı bir süreyi kapsadığından yapılandırma ile ihyanın eş zamanı yapılması şart değildir.

Ekim sonuna kadar yapılandırma süresi bitsede ihya her zaman yapılabilen bir işlemdir. İhya mı edeyim, ihyayı hangi bedelden ödemeliyim veya ihya yerine seçeneklerim varmıdır sorusu emekli zamanına kalan süre, ele geçecek aylık, ihya yerine bekleyecek zamanı olanların veya daha avantajlı koşulları değerlendirmek isteyenlerin bu hesapları yapabilecek uzmanlardan yardım almalarını yararlı görmekteyim. Örneğin bir aylık ihya tutarı ile bir aylık  güncel BAĞ-KUR primi aynı tutarlıdır. Ancak güncel BAĞ-KUR primi 1 Ekimden başlayan uygulama nedeni (isteğe bağlı sigortalılara hariç) diğer BAĞ-KUR'lular bakımından 5 puan örnek 34,5 yerine 29,5 veya 35,5 yerine 30,5 puan yani % 16 civarında daha ucuzdur. Yani acil değilse yeni dönem elde edilecek haklar özellikle 1.10.2008.1.10.2016 arası süre yerine 1.10.2016 sonrası sürede daha düşük maliyetle elde edilebilecektir. Yapılandırma bir fırsat ise de, indirimli 4b primi ödemekte bir avantajdır.

HANGİ BORÇLARA BANKA KREDİSİ VAR.

SGK Başkanlığının WEB sayfasının 05.09.2016 tarihli haberlerinde yer verildiği gibi,

1. Ödenmeyen ve yapılandırma imkanı olan primler (bunları mevcut uygulama ile 01.05.2015 öncesi 12 aydan az borcu bulunanlar ve sonrasında borçlu olanlar)
2. Durdurulan sigortalılık için ihya işlemi sonucu çıkan tutarlar.
3. Doğum borçlanma tutarları,
4. Askerlik borçlanma tutarları,
5. SONRADAN EKLEDİĞİMİZ KISIM yazının kaleme alınmasından sonra BAĞ-KUR borcu olanlardan yurtdışı borçlanma yapmak isteyenlerin yurtdışı borçlanmalarınında kredilendirme kapsamına alındığını öğrenmiş bulunuyoruz. BAĞ-KUR borcu olmayanlar ise bu kapsamda değil.

     Buna göre hiç Bağ-Kur borcu olmayanların yurtdışı,doğum ve askerlik borçlanmaları Ziraat Bankası tarafından kredilendirilmeyecektir.

      Kredilendirmenin temel koşulu ise borç ödenince SSK veya BAĞ-KUR aylığına hak kazanma olarak sayılmıştır.

     6736 evet iyi bir imkan getirmiştir. Ancak aynı hususu yapılandırma yerine ihyaya tabi tutulan BAĞ-KUR prim borçları bakımından söylemek mümkün değildir. Bu hususun caydırıcı etki yapıp yapmayacağını daha sonra yapılandırmalar bitince rakamlara bakarak veya yapamadım diyenlerin sayısına göre değerlendirmek belki de daha doğru olacaktır.