Bilindiği gibi 4857 sayılı İş Kanunu md.53 düzenlemesi ile;
1 yılını tamamlamış işçiler yıllık ücretli izne sahip olmaktalar ve hizmet süreleri;
– 5 yıl ve daha az olanlar 14 gün,
– 5 yıldan fazla ve 15 yıla kadar hizmeti olanlar 20 gün,
– 15 yıldan fazla hizmeti olanlara 26 gün izin verilmektedir.
6552 sayılı yasa ile yapılan ekleme ile YERALTI ÇALIŞANLARINA AYNI HİZMET YILLARI İÇİN 4’er gün ekleme yapılmış,
AYRICA 18 yaşından küçükler ile 50 ve yukarı yaş için en az izin süresi 20 gün olarak eklenmiştir.
BURADAKİ GÜNLER MEMURLARDAN FARKLI OLARAK İŞ GÜNÜDÜR PAZAR GÜN VE TATİLLER HESABA GİRMEZ. İş günü tabirine Pazar günü ve resmi tatiller girmediğinden aslında 14 gün 16 gün olarak kullanılır. Diğerlerine de bu süreler eklenir. Cumartesi çalışılmayan işyerleri çalışılmış gibi kabul edilir.
Ancak idari izin süreleri örneğin bayram öncesine sonrasına eklenen süreler izin hesabına gireceği gibi, bu sürelerde işyerinde çalışılmamış olunması halinde işveren bu süreler kadar çalışma yapılmasını isteme hakkına sahiptir. Özel kesim işverenleri idari izin süreleri karşılığı işçilerini bu süreler karşılığı sonraki zamanlarda çalıştırdığında fazla mesai ücreti ödemek zorunda değildir. İşverenin ispat belgeleri olan işçinin idari izinli sayılma dilekçesi, sonraki zamanda çalışırım beyanı gibi kayıtları oluşturup saklaması gerekir.
İzin süreleri İş Kanunu md. 56 da aynen şöyledir.
Yıllık ücretli iznin uygulanması
Madde 56 – Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez.
Bu iznin 53 üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur.
(Değişik üçüncü fıkra: 14/4/2016-6704/16 md.) Ancak, 53 üncü maddede öngörülen izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere bölümler hâlinde kullanılabilir.
İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.
(Hükmün diğer fıkraları da bulunmaktadır)
İzin yönetmeliğinin değiştirilmiş hali ise şöyledir (RG.23.08.2017)
YILLIK ÜCRETLİ İZİN YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 3/3/2004 tarihli ve 25391 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “en çok üçe bölünebilir.” ibaresi “bölümler halinde kullanılabilir.” olarak değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği hâlde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür.”
Değişiklik sonrası hüküm şöyle olmuştur.
Yıllık Ücretli İznin Uygulanması
Madde 6 — Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez.
Bu iznin 53 üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur.
Ancak, 53 üncü maddede öngörülen izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere (Değişik ibare:RG-18/8/2017- 30158) bölümler halinde kullanılabilir.
Bundan anlaşılacak olan husus açık ve nettir.
Kanunda yer alan sürekli şekilde kullandırılır hükmü esnetilmektedir. İznin en az bir defada 10 günü iş günü ile birlikte en az 11 tam gün izin kullandırılması gerekir. On gün sürekli kavramına eş olmak üzere kabul edilen bir ibare olmuştur. Dikkat edilirse kanun metninde 56.maddenin 3 fıkrasında 2016 yılında yapılan değişiklik ile iznin en çok üçe bölünebileceği kuralı yer almakta iken on günden az olmamak üzere bölümler halinde kullanılabileceği düzenlenmiştir. Yönetmeliğin kanun değişikliğine uyum için değiştirildiği düşünülmelidir.
Sonuç olarak En az 10 gün sürekli izinden arta kalan süreler anlaşma ile parça parça örneğin her ay bir gün her ay 2 gün dahi olacak şekilde (Dikkat Pazar ve resmi tatil çalışmalarını yutmayacak şekilde düzenlenmelidir. Aksi halde karşılığı gelen Pazar kadar izin iddiaları karşımıza çıkacaktır).
Değişen bir şey yoktur. Kanun açık hükmü ile düzenleme sonrası, değişen yönetmelik kanunun değişik halinin tekrarı olup, kanuna aykırı yönetmeliğin değişmesi anlamına gelmektedir.