3201 sayılı kanunun 6.maddesinde 5754 sayılı kanun ile yapılan değişiklik ile içinde bir gün yurtdışı borçlanma günü olsa dahi, yurtdışı borçlanma ile aylık bağlananların Türkiye’de veya Yurt dışında herhangi bir ülkede çalışmaları halinde aylıklarının kesileceği düzenlenmiş 5997 sayılı kanunda yapılan 16.06.2010 tarihinde yapılan değişiklik ile bu defa;
Aylık bağlananlardan;
-Yurtiçinde çalışanların SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primine) tabi çalışabilecekleri,
-Yurtdışında hiçbir şekilde çalışamayacakları düzenlenmiştir.
Özellikle Almanya’da bulunan soydaşlarımızın, Türkiye’den emekli olduktan sonra işçi olarak çalışmadıkları, vergi mükellefi oldukları, işçi olarak çalışmaların tespitinin SGK tarafından yapıldığı ancak vergi mükellefi olduklarının belirlenmesinin zor olması ve bunu karşılıklı doğrulayan bir sistem bulunmaması nedeni ile bu yolu seçen bir çok aylık alan olduğu bilinmektedir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, vergi mükellefi olmakta yurtdışında çalışmaktır. SGK tarafından belirlendiğinde geçmiş yıllar için aylıklarının faizleri ile birlikte borç çıkarılması gündeme gelebilecektir.
Benim burada incelemek istediğim husus bu değildir.
Kanunumuz kişilerin Almanya’da da emekli olmaları veya Almanya emekli yaşına gelmeleri halinde vergi mükellefi olarak Almanya veya başka ülkelerde bulunan oradan emekli olan kişilerin kendi işlerine devam etmeleri durumunda aylıkların kesilip kesilmeyeceği sorunu bakımından durum tespitidir.
Kanun koyucu Örneğin Almanya’da emekli olan kendi işyeri açık olan kişinin Türkiye’de emekli olma halini düşünmemiş gibidir.
Konunun bu hali ile örtülü kanun boşluğu olduğu ve Almanya emeklisinin aynı ülkemiz gibi SGDP ye tabi olarak çalışabileceği yolunda yargı içtihatları ve uygulama ile doldurulabilir.
Aksi halde yurtdışındaki girişimci vatandaşlarımız serbest girişimleri nedeni ile cezalandırılacaklar aylık veya işlerine devam konusunda bir seçime zorlanacaktır. Kanun koyucunun amacı bu olmamalıdır. Amaç en fazla o ülkenin emekli yaşına kadar çalışanlar olmalıdır. Emekli yaşı geldiği halde çalışmaya ister başkasının işinde ister kendi işinde devam edenler TR aylıklarından mahrum olmamalıdır. Aksi halde kişilerin sosyal güvenlik haklarının kısıtlanması gündeme gelecektir.
Sadece duyum olarak Türkiye’de SGDP ödeyerek çalışma hakkının aynısının tüm yaşlar için yurt dışında geçerli olması gerektiği sonucunu elde etmek için açılan davaların olduğunu bilmekle birlikte, sosyal güvenliğin örneğin Almanya’da 65 yaşa çekilmesi sınırlaması nedeni ile ülkelerin sosyal güvenlik haklarını tüketmemek, özünü kaldırmamak üzere sınırlayabileceklerini, bunun yasa koyucuların takdirinde olduğunu düşünüyoruz. Sadece sorun Türkiye ile diğer ülke ayırımı yapıldığında eşitliğe aykırılık ilkesi çerçevesinde değerlendirilebilir ve belki bu ölçüde zayıfta olsa sonuç alınabilir diye beklemekteyiz.
Bu yazımızda amacımız tamamen bulunduğu ülke emekli yaşını tamamladığı halde ister kendi ister başkasının işinde çalışsın bu kişilerin haklarının sınırlanmaması, örneğin 65 yaşını geçen Almanya’da yaşayan bu durumdaki kişilerin Türkiye yaşlılık aylıklarının kesilmemesi yolunda yasal düzenleme, örtülü yasa boşluğunun mahkemelerce ve kurumun kolaylaştırıcı uygulamaları ile düzeltilmesi, sosyal güvenlik hakkını kullanmayı tümden imkansız hale getiren uygulamaların seçilmemesidir.
(Dipnot: Yargının yeni uygulamalarında Türkiye’de 2008-2010 arası çalışanlardan SGDP kesilen kişilerin aylıklarının kurum tarafından kesilip geri istenemeyeceğine dair yeni içtihatlar bulunmaktadır)