YURTDIŞI BORÇLANMASINI TÜRKİYE’DE YAPAN ÖDEMESİNİ YURTDIŞINDAN YAPABİLİR
Gurbetçi vatandaşlarımız yaz tatillerini ülkemizde geçirmeye geldiklerinde yurtdışı borçlanmasını da yapmak için müracaat edebilirler.
Türkiye’ye gelmeden önce yurtdışı borçlanması ile ilgili güncel istenilen evrakları getirmeleri halinde işlemlerine başlayacaklardır.
Borçlanma tutarlarını ister Türkiye’de isterlerse Yurtdışından ödeme imkanları da gündeme getirilmiştir.
Borçlanılacak Süreler:
1. Sigortalılık süreleri
Borçlanma kapsamındaki sürenin bulunduğu ülke mevzuatına göre ikamet süreleri hariç, çalışılmış ya da çalışılmış süre olarak kabul edilen süreler anlaşılacaktır.
Çalışılmış olarak kabul edilen süreler, ilgili ülke mevzuatına göre fiilen çalışılmadığı halde çalışmaya eşdeğer süre olarak kabul edilip, hizmet cetvellerinde eşdeğer süre olarak gösterilen, aylığa hak kazanmada ve aylık hesabında değerlendirilen sürelerdir.
İlgili ülke mevzuatına göre çalışılmış veya eşdeğer süre olarak kabul edilen ikamet sürelerinin çalışılmış süre olarak değerlendirilmesine imkan bulunmadığından, borçlandırılması mümkün değildir.
Bu durumda, borçlanmaya esas hizmet cetvellerinde bildirilen çalışma süreleri (mecburi prim ödeme süreleri, kendi nam ve hesabına çalışmalardan dolayı zorunlu ve isteğe bağlı prim süreleri,) ve bu çalışma sürelerine eşdeğer sürelerin (isteğe bağlı prim ödeme süreleri, çocuk yetiştirme süreleri, işsizlik ödeneği süreleri, hastalık ödeneği süreleri, bakım süreleri, borçlanma yoluyla ödenen primlere ait süreler gibi) tamamı, başvuru sahibinin kısmi borçlanma hakkı saklı kalmak kaydıyla borçlanma kapsamında değerlendirilebilecektir.
2. İşsizlik süreleri
İşsizlik süresi ibaresi, ilgili ülke mevzuatına göre çalışma süreleri ile bu çalışma sürelerine eş değer süreler haricinde o ülkede çalışılmadan geçen süreyi ifade eder.
Ancak, Kanuna göre işsizlik sürelerinin tamamının borçlanma kapsamında değerlendirilmesine imkan bulunmadığından, sigortalılık süreleri arasında veya sonunda her birinde olmak kaydıyla bir yıla kadar olan yurtdışında geçen işsizlik süreleri borçlandırılacaktır. İkamet süreleri ve boşta geçen süreler de bu kapsamda değerlendirilecektir.
3. Ev kadını olarak geçen süreler
Yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler, medeni durumlarına bakılmaksızın kadınların sigortalılık süreleri haricinde yurtdışında bulundukları süreleri ifade eder. Bu süreler işsizlik süresi veya boşta geçen süreler kapsamında değerlendirilmeyecek, borçlanma talebinde bulunanların yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerinin diledikleri kadarı borçlandırılacaktır.
4. Borçlanma kapsamında olmayan süreler
1) 18 yaşın doldurulmasından önce yurtdışında geçen sigortalılık, işsizlik ve ev kadınlığı süreleri.
2) Türk vatandaşlığının kazanılmasından önce veya Türk vatandaşlığının kaybedilmesinden sonra yurtdışında geçen sigortalılık, işsizlik ve ev kadınlığı süreleri.
3) İkili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre kendilerine kısmi aylık bağlanmış olanların yurtdışında geçen sigortalılık süreleri arasında ve bu sürelerin bitim tarihinden sonraki işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreler.
4) Türkiye’de malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalan kapsamında geçen ve aşağıda sayılan yurtdışı sürelerinden:
a) Libya’da iş üstlenen Türk işverenlerince çalıştırılan Türk işçilerinin, bu ülkede 01.09.1985 tarihinden sonra geçen çalışma süreleri,
b) Almanya’da istisna akdi kapsamında iş üstlenen Türk işverenlerince çalıştırılan Türk işçilerinin bu ülkedeki çalışma süreleri,
c) 5510 sayılı Kanunun 10. maddesi ile ülkemiz ile imzalanan ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri ve Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi hükümlerine göre yurtdışında geçici görevli olarak bulunmaları nedeniyle 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılanların geçici görevli bulundukları yurtdışı çalışma süreleri.
“Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi”nin usulüne göre doldurulup imzalandıktan sonra doğrudan ya da posta yolu ile Kurumun ilgili ünitesine ulaştırılması ile yapılacaktır.
Borçlanma Tutarı = Seçilen Bir Günlük Prime Esas Kazanç x Borçlanma Gün Sayısı x % 32 olacaktır.
Tahakkuk ettirilen borç tutarının tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenecektir.
Borçlarını yurtdışından ödeyecek olanların borçlarını ABD Doları veya ABD Doları karşılığı döviz olarak ödemeleri ve borçlarını öderken banka makbuzuna “3201 sayılı Kanuna göre yapılan borçlanma karşılığı ödenmiştir” ibaresini yazdırmaları gerekmektedir.
T.C. Ziraat Bankası; yurtdışı şube ve iştirakçilerini borçlarını ABD Doları veya ABD Doları karşılığı döviz olarak ödemek isteyen vatandaşlarımızın ödemeye ilişkin belgelerine “3201 sayılı Kanuna göre yapılan borçlanma karşılığı ödenmiştir” ibaresinin yazılması, sigortalının adı-soyadı, ikamet adresi, sigorta sicil numarası, dövizin cinsi, dövizin miktarı, dövizin tahsil tarihindeki kur’u, çapraz kur uygulanmışsa dövizin dolara göre miktarı (paritesi), dövizin tahsil tarihinin mutlak surette belirtilmesi ve dövizin TL değerinin aynı gün Kurum hesabına geçecektir.
T.C. Ziraat Bankası yurtdışı şube ve iştirakleri haricindeki muhabir bankalara ABD Doları veya ABD Doları karşılığı döviz olarak yatırılan borçlanma bedelleri T.C. Ziraat Bankasınca TL’ye çevrilecek, sistem tarafından “döviz alım belgesi” oluşturulacak, talep edilmesi halinde “döviz alım belgesi” Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri/ Sosyal Güvenlik Merkezlerine gönderilecektir.
Türk Lirasına çevrilen yurt dışı borçlanma tutarı “Kurumsal Tahsilat ve Tediyeler/Online Tahsilat İşlemleri/Online Tahsilat/SGK MOSİP (EMS/BAĞ/SSK) -DİĞER TAHSİLAT” ekranından müşterinin TCKN/ VKN numaralarından herhangi biri ile “yurtdışı borçlanma” kısmından ilgili saymanlık adı seçilerek tahsilat işlemi yapılacaktır.
VEDAT İLKİ
Vedat.uzman@gmail.com